*تجهیزات پزشکی و بیمارستانی*

[poune]

چاقوی گاما


مفاهيم پايه
نام اختصاري:(Gamma knife(GK ‌
در چه مواردي به كار مي رود؟
چاقوي گاما دستگاهي است كه با استفاده از پرتو گاما در جراحي مغز و اعصاب از آن استفاده مي شود.
فيزيولوژي
بـا تـوجـه بـه رشد روز افزون ناهنجاري هاي مغزي مانند تومورها و ارتباط غير طبيعي شريان و وريـــــــــــــــــد (Arteriovenous Malformations)‌ روش‌هـايي براي از بين بردن اين ناهنجاري ها بدون نياز به تيغ جراحي و عدم درد ابداع شده اند كــه مــي تــوانـنــد درمــان را بــا كـمـتــريـن اثـر روي بــافــت‌هــاي طـبـيـعــي و جــانـبـي اطـراف و بـدون ريـسك هاي معمول در جراحي ها ، يا بريدگي انجام دهند.
چگونه كار مي كند
اين دستگاه بافت‌هاي دچار ضايعه را با تابش 201 باريكه اشعه گاماي كبالت 60 راديو اكتيو از بين مي برد. 201 منبع كبالت 60 روي سطح يك كره قرار دارند،دستگاه از طريق يك كلاه ايمني سنگين و محافظت شده كه قطر سوراخ هاي آن از 4 تا 18 ميلي متر متغير است اشعه گاما را به بافت هــاي بــدن رســانـده ،تـابـش آن هـا در مـركـز كـره متمركز مي شود. لذا اين كلاه نقش تمركز دهنده باريكه هاي اشعه يونيزه كننده را بر عهده دارد. در اين ميان هدف درمان ضايعات غير قابل جراحي يا دور از دسترس جراح است.
اين يك روش براي بيماران سرپايي است كه هيچ زخم يا احتمال عفونت درطي دسترسي به زخـم را ايـجـاد نـمـي كـنـد. سلول هاي هدف در زمـان عـمـل كـشـتـه مـي شـونـد و سپس به وسيله سيستم ايمني پاكسازي مي شوند.
‌كاربردهاي چاقوي گاما
تومورها : چاقوي گاما روي انواع تومورها ي مغزي (متاستاز، مننژيوما و ...) موثر است. سرعت درمان بستگي به نوع تومور و رشد آن دارد مثلا متاستازها خيلي سريع از بين مي روند .چاقوي گاما موجب محدوديت رشد تومور و انقباض و چروكيدگي آن در حدود 90 در صد موارد مي شود.

ارتباط غير طبيعي شريان و وريد(Arteriovenous Malformations (AVM
نخستين گزينه براي درمان AVM ، چاقوي گاما است و نتايج خوبي در درمان مشاهده شده است. درمان AVM با Radiosurgery منجر به تكثير سلول ها درديواره عروق مي شود و به مرور زمان عروق تنگ شده و ترومبوز اتفاق مي افتد. نتايج اين كار 6 ماه تا 3 سال بعد مشاهده مي شود، پس از 2 سال، 80 تا 90 درصد AVM كاملا محو مي شوند.
مزاياي چاقوي گاما
عدم نياز به تراشيدن موي سر يا جراحي و بخيه، بدون زخم و درد بودن، عدم نياز به بيهوشي به طوري كه پس از اين درمان مريض مي تواند به كارهاي روزانه اش بپردازد، خطر و هزينه كم، مصون بودن مريض از خطرات عفونت و خونريزي و واكنش هاي منفي بدن به بيهوشي، نداشتن دوره نقاهت، موثر تر از عمل هاي جراحي مرسوم بوده و براي بيماران سالخورده بسيار مناسب است.
مشخصات دستگاه
اين دستگاه مانند يك كلاه ايمني سنگين و محافظت شده است كه داراي 201 سوراخ بـراي عـبـور اشعه گاما بوده و قطر سوراخ هاي آن از 4 تا 18 ميلي متر متغير است.اين دستگاه از 201 منبع كبالت براي هدف گيري استفاده مي كند، مجراي اشعه ثابت است، دقـت آن حـدود 3/0 مـيـلـي مـتـر اسـت، دز تابشي به بافت هاي خارج تومور كم است، منحصرا براي مغز قابل استفاده است، داراي خطاي كم به دليل ثابت و بي تحرك بودن سر به وسيله كلاه چاقوي گاما است و همچنين هدف در هر 10 ثانيه مورد تابش قرار مي‌گيرد.
پزشکی بالینی

این عکس گاما نایف نیست بلکه تصویر دستگاه سایبرنایفCyberKnife)) هست.
تصاویر گاما نایف رو براتون میذارم و بعد تفاوتهاشون رو.

به هر کدام از سایتهای سازندۀ این دو محصول که مراجعه کنید سعی به تبلیغ به نفع خود دارند و محصول خود را به تر جلوه می دهند، اما در کل می توان به مقایسه کلی زیر پرداخت. ولی...

ولی در ابتدا توضیح مختصری در مورد CyberKnife :سایبرنایف نام ثبت شدۀ یکی از انواع پرتو درمانی های استرئوتاکسیک (یا جراحی غیر تهاجمی بوسیله تشعشع) است. که دستگاه آن دارای سه قسمت اصلی است:1- شتاب دهدنده خطی سبک پیشرفته 2- روبات برای دستیابی به زوایای مختلف بازو 3- دوربینهای متعدد اشعهX برای عکسبرداری و مجهز به نرم افزار های محاسباتی.
مدت زمان درمان بوسیله این روش بین 30 تا 90 دقیقه است.
این روش بسیار شبیه روش IMRT است با این تفاوت که در اینجا بوسیلۀ بازوی متحرک نقاط مختلف بدن هدفگیری می شود.
مقایسه با چاقوی گاما:

CyberKnife	Gamma Knife
تنها از یک منبع شتابدهنده خطی استفاده می شود.	از 201 منبع کبالت برای هدف گیری استفاده می شود
مجرای اشعه، متحرک است	مجرای اشعه، ثابت است
دقت آن حدود 1mm است	دقت آن حدود 0.3mm است
دوز تابشی به بافتهای خارج تومور 2 تا 6 برابر روش چاقوی گاماست	دوز تابشی به بافتهای خارج تومور کم است
برای تمام بدن می توان از این روش استفاده کرد	منحصرا برای مغز قابل استفاده است
بدلیل امکان تحرک سر و بدن امکان خطا وجود دارد	چون سر بوسیله کلاه چاقوی گاما ثابت و بی تحرک نگه داشته می شود امکان خطا کمتر است
برای مریض راحت تر است چون بدن او بسته نیست	ممکن است برای مریض خوشایند نباشد چون سر مریض بی تحرک نگه داشته می شود
یک یا چند بار درمان در دورۀ روزانه می تواند اعمال شود	در یک بار می توان به درمان نایل شد
هدف هر 10 ثانیه یک بار مورد اصابت قرار می گیرد	هدف در هر ثانیه 10 بار مورد تابش قرار می گیرد

منبع:جامعه مهندسی پزشکی شیراز (مطلب از : نوید خالقی)

توضیحات تکمیلی موحود در سایت خودمون
http://www.njavan.com/forum/showthread.php?124270-سایبرنایف،-شیوه‌ای-نوین-در-درمان-سرطان&highlight=CyberKnife
http://www.njavan.com/forum/showthread.php?208452-سایبر-نایف-(-CyberKnife-)-چیست-و-چه-کاربردی-دارد-؟&highlight=CyberKnife