تغذیه بعد از جراحی

[غزل بارون]

بيماراني که عمل جراحي مي شوند مسلما چند روز و گاهي يک هفته و يا بيشتر در بيمارستان بستري هستند و در اين مدت از نظر غذايي زير نظر پزشک، متخصصان تغذيه و پرستاران مراقب مي شوند زماني که اين بيماران به منزل منتقل مي شوند بايد در مورد تغذيه آنها اطرافيان و يا خود بيمار دستورات پزشک و يا متخصصان تغذيه را اجرا نمايند. نوع رژيم غذايي اين بيماران در منزل ادامه رژيم غذايي در بيمارستان مي باشد و با بهبود و پذيرش او براي مصرف غذايي بيشتر لازم است رژيم غذايي او نيز تغيير يابد و از ؤزيم هاي غذايي کامل تري استفاده نمايد.

تجربه نشان داده است که بيماراني که قبلا با رژيم غذايي آشنا شده اند، در پيروي از رژيم هاي غذايي همکاري بيشتري دارند و با رعايت اصول صحيح تغذيه سريع تر بهبود يافته و با عوارض کمتري مواجه مي شوند، ما با توجه به اين اصل عقيده داريم که حتي بيماران قبل از آنکه جراحي شوند بهتر است با رژيم هاي غذايي بعد از آن آشنا شوند.

شما ممکن است جراحي در پيش داشته باشيد و يا تحت جراحي قرار گرفته باشيد و حالا در وضعي هستيد که بايد شخصا در تغذيه خود اقدام نماييد، توصيه ما اين است که سفارشات پزشک معالج خود و متخصص تغذيه اي که با شما در ارتباط بوده اند را دقيقا در نظر داشته و به آنها عمل کنيد. و براي آشنايي بيشتر با رژيم هاي غذايي بعد از جراحي به مطالب اين قسمت توجه نماييد.

قبل از شرح رژيم هاي غذايي بعد از جراحي توجه به اين نکته نيز ضروري است که متخصصين عقيده دارند بيماراني که لازم است جراحي بشوند، قبل از آن بايد از نظر تغذيه اي مورد مطالعه و مراقبت قرار گيرند، زيرا ثابت شده است افرادي که قبل از عمل خوب تغذيه شده اند جراحي را بهتر تحمل مي کند، و زودتر بهبود مي يابند و به عوارض بعد از آن به خصوص سوء تغذيه کمتر مبتلا مي شوند. بعد از جراحي بيمار مدتي نمي تواند از رژيم غذايي کامل و کافي از نظر تغذيه اي استفاده نمايد. معولا بي اشتهايي و استفراغ و تب از مشکلات عمومي بعد از جراحي است که در اين شرايط بيمار نمي تواند غذاي کافي مصرف نمايد. چنانچه اعمال جراحي بر روي دهان يا فک، مري و دستگاه گوارش انجام شده باشد به علت محدوديت هاي زيادي که بيمار براي خوردن دارد احتياج به مراقبت هاي تغذيه اي ويژه اي دارد.

رژيم غذايي

بيماراني که جراحي شده اند ويا مشکلات ديگري داشته اند و توانسته اند رژيم هاي غذايي مايعات رقيق و مايعات غليظ را تحمل نمايند قبل از اينکه از رژيم غذايي معمولي استفاده کنند غالبا لازم است براي مدتي از رژيم غذايي نرم استفاده نمايند. اين رژيم غذايي به خصوص براي بيماراني که قدرت جويدن ندارند، مناسب مي باشد.

رژيم غذايي نرم شامل غذاهايي است به صورت مايع، خميري و يا پوره بوده و از موادي تهيه مي شود که هضم آنها آسان باشد بنابراين مصرف مواد غذايي که حاوي فيبر هستند مانند سبزيها و ميوه هاي خام و سبوس غلات وپوسته حبوبات و غذاهاي سرخ شده در روغن، ادويه ها، چاشني هاي تند و مواد محرک مجاز نمي باشد. ولي مي توان سبزي و ميوه هاي پخته، نان بدون سبوس، آرد غلات بدون سبوس را مصرف نمود، براي تهيه سوپ و پوره مي توان از گوشتهاي تازه استفاده نمود. مواد خوراکي مجاز را مي توان پس از ريختن به کمک شير، آب ميوه، خامه، کره، تخم مرغ به صورت پوره يا خميري و نرم در آورد.

اگر مصرف چربي براي بيمار منع نشده باشد با اضافه کردن خامه و کره مي توان کالري دريافتي بيمار را افزايش داده و با افزودن شير خشک و يا تخم مرغ به مايعات مي توان پروتئين رژيم غذايي را افزايش داد. شير برنج و فرني از غذاهاي مناسب در اين رژيم هستند. تخم مرغ را مي توان به صورت خام مخلوط باشير استفاده نمود و يا مي توان تخم مرغ را آب پز نمود و سپس آن را له کرد و کمک شير و کره به شکل پوره درآورد مصرف آب ميوه هاي تازه و شيرين براي تامين ويتامين ها و مواد معدني مجاز مي باشد.

رژيم غذايي نرم در صورتي که با دقت تهيه گردد از نظر تغذيه اي کمبودي ندارد و براي مدت طولاني مي تواند ورد استفاده قرار گيرد.

رژيم غذايي مايعات رقيق

اين رژيم غذايي در دوران حاد بيماريهاي سخت، در مواردي که بيمار دچار تب، تهوع، استفراغ، بي اشتهايي شديد، نفخ و اسهال و بلافاصله بعد از اعمال جراحي توصيه مي شود مايعاتي که در اين رژيم غذايي مجاز هستند شامل آب معمولي، چاي کم رنگ، شربت قند ساده و رقيق، آب ميوه هاي شيرين صاف شده و رقيق و سوپ تهيه شده از گوشت تازه بدون چربي و صاف شده مي باشد.

در شروع استفده از اين رژيم، حجم مايعات حدود نصف استکان کوچک ( 30 ميلي ليتر ) و ساعت به ساعت مي باشد و با بهبودي بيمار به يک استکان کامل ( 60 ميلي ليتر ) در ساعت مي رسد. مسلما در اين مدت در صورتي که لازم باشد دستور تزريق سرم داده خواهد شد. رژيم غذايي مايعات رقيق از نظر تغذيه اي کامل نيست و بعد از يک يا چند روز بر حسب دستور پزشک مي توان از رژيم غذايي مايعات غليظ که کامل تر است استفاده نمود.

رژيم غذايي مايعات غليظ

بيماراني که دوران حاد بيماريها را تا حدودي سپري نموده اند، با بهبودي نسبي خود مي توانند از رژيم غذايي مايعات غليظ استفاده نمايند.

مواد مجاز در اين رژيم غذايي علاوه بر مايعات مجاز در رژيم غذايي مايعات رقيق شامل مواد ديگري مي شود که تدريجا مي توان وارد برنامه غذايي بيمار نمود. اين مايعات شامل شير بدون چربي، شير معولي، مخلوط شير و تخم مرغ و سوپ هاي تهيه شده از گوشت تازه، حبوبات يا غلات و سبزي مي باشد. اين سوپ ها پس از آماده شدن بايد صاف شوند و سپس مصرف شوند. بايد دقت شود که اين مايعات تدريجي و با حجم کم وارد برنامه غذايي بيمار شود و به تدريج حجم مايعات هر وعده را افزايش داده و فاصله وعده ها را زيادتر کرد، تا اينکه به 6 وعده در شبانه روز برسد. در صورتي که بيمار منعي در مصرف خامه نداشته باشد مي توان به مايعات مجاز در اين رژيم غذايي خامه اضافه نمود و به اين ترتيب کالري دريافتي بيمار را افزايش داد در صورتي که بيمار بتواند رژيم غذايي مايعات غليظ را به خوبي تحمل نمايد با بهبودي بيشتر و کاهش عوارض بيماري مي تواند از رژيم هاي غذايي نرم که رژيم کامل تر است استفاده کند. منبع دانشجو