خروسک در کودکان و درمان آن

[MR_Jentelman]

گاهی کودکان به دنبال سرماخوردگی دچار حمله ی شدید و مشکل تنفسی می ‌شوند که در اصطلاح به آن خروسک می‌ گویند که این بیماری بر اثر التهاب نای و حنجره ایجاد می‌ شود.
پس به عفونت و التهاب ناحیه ی گلوتیک و ساب گلوتیک(پایینی گلو)‌ خروسک(croup) یا خناق می‌ گوید.
سن شایع این بیماری از 6 ماهگی تا 3 سالگی بوده و در فصول سرد سال(در انتهای پائیز و در طول زمستان) و در پسران شایع ‌تر است. در واقع کودکانی که در زیر سه سالگی خروسک می‌ گیرند شدید ترین علائم را نشان میِ‌ دهند.

علایم بیماری



بیماری در ابتدا شبیه یک سرماخوردگی معمولی آغاز و به تدریج پس از یک تا دو روز علائم اصلی به صورت سرفه، خشونت صدا و استریدور(خرخر شدید)‌ ظاهر می ‌شود.
سرفه‌ ها خشک و پشت ‌سر هم بوده و صدایی شبیه فوک یا آخر صدای خروس یا پارس سگ است که بر حسب شدت بیماری ممکن است به صورت تندی تنفس، زجر تنفسی، کبودی و بالاخره نارسایی تنفسی هم بروز کند. این علایم همگی از علائم تیپیک بیماری بوده ولی علائمی مثل خستگی شدید، تب، تلاش برای تنفس راحت تر، حرکت پره های بینی، عدم توانایی خوردن یا آشامیدن، کبودی لب ها و انتهای انگشتان در موارد شدید هم از علائم دیگر و نسبتا شایع بیماری می باشد.
معمولا در خروسک، شدت تب خفیف است و به ندرت به بیش از 39 درجه می ‌رسد. بیماری 3 تا 7 روز طول می‌ کشد و در روزهای دوم و سوم به شدت بیماری افزوده می‌ شود. از مشخصات بیماری تندی تنفس(بیش از 40 بار در دقیقه)‌، آبریزش از دهان، سختی بلع و تب بالا است که در شب تشدید ‌می ‌شود.
این بیماری، بر خلاف آسم است؛ زیرا مشکل در دم وجود دارد در حالی که در آسم مشکل در بازدم وجود دارد.
خفگی در اثر بلعیدن اجسام خارجی، می‌ تواند شبیه خروسک باشد. زیرا در هر دو حالت، تقلای شدیدی برای نفس کشیدن وجود دارد. با این حال، با یک روش ساده می‌ توان خفگی را از خروسک تشخیص داد: کودکی که در اثر بلعیدن اجسام خارجی خفه شده است، نمی ‌تواند حرف بزند و یا گریه کند. ولی کودکی که خروسک گرفته است، می ‌تواند هر دو را انجام دهد.

عامل بیماری



تقریبا عامل تمامی موارد بیماری، ویروس است. ویروس پاراآنفلوانزا و ویروس سن سی شیال تنفسی یا آنفلوآنزای نوع A یا B و هموفیلوس آنفلوآنزا عوامل ایجاد خروسک می باشند. عفونت های باکتریایی هم می توانند در ایجاد خروسک دخیل باشند. گفته می ‌شود سوار شدن عفونت باکتریال در این بیماری نادر است و در چنین وضعی به شکل اوتیت یا التهاب گوش میانی بروز می ‌کند.


تشخیص بیماری



اصولا تشخیص خروسک از سوی پزشک و با علائم بالینی است که در صورت شک، پزشک می‌ تواند رادیوگرافی رخ و نیمرخ گردن را درخواست کند تا نمای باریک شدن (نای)‌ را ملاحظه کند.(شکل روبرو)
نبود این علامات دلیل بر رد بیماری نیست و در آزمایش خون افزایش گلبول ‌های سفید از نوع لنفوسیت دیده می‌ شود.

درمان خروسک



با توجه به این که خروسک(کروپ)‌ یک عفونت ویروسی است و درمان آن نگهدارنده و محافظتی تا پایان دوره ی بیماری است، بیشتر بیماران را می ‌توان به صورت سرپایی یا با چند ساعت تحت نظر بودن آن ها در اورژانس درمان کرد. پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب کورتونی یا استروئیدی تجویز کند که به کاهش تورم حنجره کمک می ‌کنند و باعث می ‌شوند کودک راحت ‌تر نفس بکشد.
اصول درمان سرپایی خروسک شامل استراحت، مصرف مایعات و بخور است.
خانواده ‌ها باید توجه داشته باشند که در صورت بروز علائمی همچون آبریزش از دهان، کبود شدن لب، بیقراری، تند شدن تنفس و اضطراب در کودک سریعا وی را به پزشک برسانند.
نوع باکتریایی این بیماری با آنتی بیوتیک قابل درمان بوده و شرایط بهتری برای بیمار مهیا می شود.

تسکین سرفه در خروسک
همان طور که ذکر شد خروسک هنگامی رخ می ‌دهد که حنجره دچار عفونت ویروسی می‌ شود.
این توصیه‌ ها به شما کمک می ‌کند تا سرفه ی ناشی از خروسک را در کودک ‌تان تسکین دهید:
* بگذارید کودک تان زیر دوش آب داغ بایستد و بخار را جذب کند؛ مراقب باشید که آب آن قدر داغ نباشد که پوست را بسوزاند.
هنگامی که کودک کنار دوش ایستاده است، حوله‌ ی مرطوبی را روی صورت او بیندازید و او را وادار کنید که هوای مرطوب را تنفس کند. 20 دقیقه زمان برای این کار مفید خواهد بود.
* درون دستگاه مرطوب ‌کننده ی هوای درون اتاق‌ کودک‌ تان آب گرم اضافه کنید.
* برای پیشگیری از ذات ‌الریه، مهم است که کودک تان خلطی را که در ریه‌ هایش ایجاد شده است،‌ خارج کند. بنابراین سعی بر این است که سرفه ‌های خلط ‌دار ایجاد شود،‌ نه این که به طور کلی از سرفه جلوگیری شود.
پیشگیری بهتر از درمان



شستن مکرر دست و تماس نداشتن با افرادی که دچار عفونت‌ های تنفسی هستند، از راه‌ های پیشگیری از خروسک است.
در کودکان شیرخوار، بهتر است تا هر زمانی که کودک قادر به گرفتن سینه ی مادر است، به او شیر داده ‌شود و نباید کسی در اطراف او سیگار بکشد.
باید پیش از تجویز هر دارویی، حتی شربت سرماخوردگی،‌ به کودک، با پزشک اطفال مشورت شود و وی را از مکان‌ های پُرجمعیت و تماس با افراد بیمار دور نگه داشت.
نکته ی کلیدی



یکی از نکات مهمی که در درمان سرپایی و بستری کودک حائز اهمیت است، حضور مادر بر بالین کودک است که می‌ تواند بسیار کمک کننده باشد، زیرا آغوش مادر، بهترین بستر برای کودک بیمار است.
موارد احتیاط



* اگر تب کودک بالا است، اشکال در نفس کشیدن یا بلع دارد و یا این که با سر جلو، دهان باز و زبان بیرون آورده می ‌نشیند، سریعا به پزشک مراجعه کنید. این مورد اورژانسی است.
* هرگز به کودکی که خروسک دارد و یا دچار اشکال تنفسی است هیچ نوع داروی ضد سرفه ندهید.
* به‌ عنوان درمان خانگی به کودک ایپکاک ندهید، زیرا می‌ تواند موجب بدتر شدن تنفس شود.


منابع:
جام جم - دکتر بیتا نجفیان، متخصص بیماری ‌های کودکان و فوق تخصص نوزادان
همشهری آنلاین
واحد مرکزی خبر
سایت آفتاب