ناهنجاري ناحيه كمر(پشت گود)

[poune]

علايم ناهنجاري
افتادن شكم به جلو،افزايش گودي ناحيه كمري،چرخش باسن به سمت عقب و بالا از علايم اين ناهنجاري استخواني است. تمام علايم فوق بستگي به شدت اين ناراحتي دارد. افتادگي شكم را در اين بخش بايد از افزايش چربي زير پوستي در ناحيه شكم تمييز داد. مبتلايان به پشت گود معمولاً از درد خستگي در ناحيه كمر شكايت دارند.
عوامل ايجاد پشت گود
ضعف عضلات شكمي (راست شكمي،مايل خارجي و داخلي)، سنگين شدن حفره ي شكمي در اثر چاقي بيش از حد و يا بارداري در خانمها،دررفتگي مادرزادي دو طرفه مفصل ران،كوتاه بودن تاندون آشيل از عوامل اين ناهنجاري هستند. عواملي مانند نشستن نادرست،استفاده از صندليهاي غير استاندارد و تقليد الگوهاي حركتي غلط در بلند مدت نيز مي توانند در ايجاد و يا تشديد اين عارضه مؤثر باشند. ضعف عضلات شكمي از دو طريق مي تواند باعث افزايش قوس كمر گردد.
۱. ضعف اين عضلات سبب مي شود كه امعاء و احشاي داخلي به مرور زمان به جلو متمتيل شود و در نتيجه قوس كمر نيز به جلو تمايل پيدا كند.
۲.ضعف عضله هاي شكم سبب مي شود تاكننده هاي مفصل ران و راست كننده هاي ناحيه ي لگن را به سمت پايين بچرخانند و به اين طريق به انحناي كمري بيفزايد. استفاده از صندليهاي پايه بلند در بلند مدت نيز باعث افزايش قوس كمر مي شود. منظور صندليهايي است كه در موقع نشستن كف پا به طور كامل روي زمين قرار نمي گيرد،مانند صندليهاي اتوبوس. اين شكل را مي توان با قرار دادن يك چهارپايه در زير پا يا انداختن يك پا روي پاي ديگر به طور گاه به گاه ،حل كرد.اين عمل باعث مي شود قوس كمر كمتر شود. گودي پشت در زنان به علت كشش بيش از حد عضلات در دوران بارداري رايج است. اين حالت در برخي ورزشكاران كه از بدن خود به شكل متعادل استفاده نمي كنند،مخصوصاً در شناي پروانه،پرتاب نيزه و حركات ژيمناستيك (چرخشها،پارالل بانوان) ديده مي شود. البته اين عارضه در ورزشهاي ذكر شده در نتيجه ي هزاران بار تكرار (آن هم به شكلي كه به ساير قسمتهاي بدن توجه نشود) ايجاد مي شود با توجه به عوامل فوق بايد در نظر داشت كه در كودكان سنين مدرسه (۶تا ۱۲ سال) انحناي كمري زيادي وجود دارد كه نبايد آن را غير طبيعي دانست. افزايش قوس كمر در اين سنين به خودي خود از بين مي رود.
عوارض
با افزایش تحدب ستون فقرات به سمت جلو مهره های کمری نیز به سمت جلو رانده می شود. در نتیجه ی این تغییر وضعیت فاصله ی بین دو مهره در ناحیه ی قدامی نسبت به وضعیت طبیعی افزایش و از ناحیه خلفی این فاصله کاهش می یابد. در موارد پیشرفته حتی ممکن است این عارضه باعث له شدگی قسمت خلفی دیسک کمری و اتصال مهره ها با یکدیگر شود که به ایجاد درد در ناحیه ی کمر منجر خواهد شد. زمانی که انحنای کمر افزایش می یابد، مرکز ثقل از نزدیکی مرکز به قسمت پشت مهره ها انتقال می یابد و زائده شوکی به یکدیگر نزدیک و در نتیجه از اندازه ی مجرا یا منفذ بین مهره ها که عصبهای نخاعی از آنجا می گذرد کاسته می شود. کاهش اندازه ی مجرا ممکن است به اعصاب فشار آورد و ایجاد کمر درد کند.از آنجا که ارتباط مستقیمی بین قوس کمری و تیلت لگن وجود دارد در نتیجه ی چرخش خلفی لگن، وجود این ناهنجاری عمل زایمان را در خانمها مشکل می کند. گودی پشت معمولاْبه علایم پیری زودرس و تغییرات استحاله ای ستون فقرات منجر می شود و فشار و صدمه ی اضافی که در فعالیت شدید در این افراد رخ می دهد نیز این افزایش قوس سبب می شود که مهره ها از عقب به یکدیگر نزدیک شوند و موجب تنگی سوراخ بین مهره ای و فشار بر روی ریشه های عصبی شوند.
پيشگيري و درمان
از آنجا كه علل به وجود آورنده ي اين ناهنجاري گوناگون است،هر گونه توصيه ي اصلاحي منوط به شناخت قبلي علت ناهنجاري است. براي مثال اصلاح و درمان ناهنجاري ايجاد شده در اثر استفاده از يك صندلي نامناسب در طولاني مدت است و اساساً در مواردي كه به عنوان بيماري از آن مي توان ياد كرد نظر خواهي از پزشك الزامي است. اما به طور كلي شناخت درباره ي ضايعه و جلوگيري از ايجاد آن،مثل بد نشستن و يا استفاده نادرست از وسايل و همچنين آموختن اجراي حركات صحيح مي تواند مفيد باشد.
تمرينهاي ورزشي براي اصلاح پشت گود
اصول كلي حركات
طراحي برنامه ي تمريني براي اصلاح پشت گود بايد به گونه اي باشد كه اهداف زير را تأمين كند:
1- ايجاد جنبش پذيري و افزايش دامنه ي حركتي لازم در مهره هاي ستون فقرات.
2- كشش و انعطاف عضلات ناحيه ي خلفي ستون فقرات در ناحيه ي كمر.
3- تقويت عضلات بخش قدامي شكم شامل راست شكمي،مايل خارجي و مايل داخلي.
در همه ي موارد فوق بايد از ايجاد فشار بر روي ستون مهره ها خودداري شود.
تمرين۱
هدف: ايجاد جنبش پذيري در مهره هاي كمر
روش اجرا: دستها و زانوها روي زمين،سپس مهره هاي كمري را به حالت شل و آزاد رها كنبد و مجدداً مهره هاي كمري را به سمت بالا حركت دهيد،به طوري كه در مهره هاي كمري فرورفتگي و برآمدگي ايجاد شود. اين حركت را چند مرتبه انجام دهيد و پس از استراحت مجدداً تكرار كنيد.
تمرين۲
هدف: ايجاد انعطاف و كشش در بخش تحتاني عضلات راست كننده ي ستون فقرات
روش اجرا: روي باسن بنشينيد،پاها را كشيده و رو به جلو نگه داريد، يكي از پاها را در جلو سينه جمع كنيد و با دو دست پاشنه ي همين پا را محكم بگيريد سپس زانو را باز كنيد. اين حركت را روي دو پا چند بار تكرار كنيد.
تمرين۳
هدف: تقويت عضلات شكم
روش اجرا: روي باسن بنشينيد،پاهاي خود را به سمت جلو بكشيد و همانند حركت قيچي به بالا و پايين ببريد. در اجراي اين حركت مي توان دستها را از شست روي زمين گذاشت و يا اينكه دستها را بالا نگه داشت. ساير تمرينهايي كه در اين مرحله بايد انجام شود شامل خزيدن و شناي شناي كرال پشت در اسخر شنا می باشد.