صلیب شکسته یا سواستیکا یا گردونه مهر یک چلیپا با شاخههای ۹۰ درجه به سمت راست یا چپ است.
که معمولاً با جهت افقی یا گوشههایی با زاویه ۴۵ درجه میباشد. در شکل هندی نقطههایی در هر ربع آن قرار میدهند.
واژه سواستیکا swastika از سانسکریت میباشد و آمیزهای از سو = خوب و خوش + استی =هستی و استی، میباشد؛ یعنیخوش بختی و نشان خوشبختی.
در ایران باستان چنین نشانهای را «گردونه مهر» میگفتهاند.
سواستیکا در تمام هنرها و طراحیهای تاریخ بشری پدیدار میباشد، نشان بسیاری از چیزها، همچون خوش اقبالی، خورشید، برهما یا هندوها بود.
در روزگار باستان، صلیب شکسته در بین سومریها، سلتها و یونانیها استفاده میشد.
در غرب، سواستیکا عموماً با نام صلیب شکسته و به عنوان نماد نازیسم شناخته میشود (به خاطر آنکه به عنوان نشان حزب ملی کارگران سوسیالیست آلمان بهکار میرفت). پس از جنگ جهانی دوم، این نماد چهره مشهوری در غرب پیدا کردهاست.
سواستیکا از تمدن هند
علامت سواستیکا که علامت رسمی حزب نازی بود و هماکنون توسط نئو نازیها استفاده میشود
هندسه
سواستیکا علامتی است با شاخههای ۹۰ درجه به سمت راست یا چپ است. که معمولاً با جهت افقی یا گوشههایی با زاویه ۴۵ درجه میباشد.ممکن است جهت گردش آن را مطابق با عقربههای ساعت و یا بر خلاف آن باشد.
خاستگاه
این نماد در تاریخ کهن اروپا و همچنین آثار کشف شده از فرهنگها هند و اروپایی مانند هند و آریایی ٬ ایرانی ٬ هیتیها ٬ سلتیها و یونانیها به چشم میخورد.اولین نمونههای استفاده از سواستیکا مربوط به تعدادی سفال یافت شده در استان خوزستان در ایران در ۵ هزار سال قبل از میلاد است.
در اوایل عصر برنز نشانههایی از آن در سفالهایی در روسیه پیدا شده است.
همچنین علامتهای سواستیکا مانندی در عصر برنز و آهن در قفقاز شمالی و آذربایجان و همچنین در بین سکاها و سرمتیها پدیدار شده است.
مهر سواستیکا از تمدن هندو در موزه بریتانیا
آیین مهر
در آیین مهر این نشان را گردونه مهر مینامند .برخی میپندارند چهار پره آن آمیزش چهار عنصر اصلی آب ، باد ، خاک ، آتش را میرساند
برخی دیگر آن را ساده شدهٔ شکل خورشید و درخشش پرتوهای آن میدانند.
گردنبند ایرانی که در گیلان پیدا شده و دارای قدمت حدود یک هزار سال قبل از میلاد میباشد، موزه ملی ایران
استفاده تاریخی در غرب
در یونان باستان طراحی لباسها ٬ سکهها و ساختمانها انباشته از سواستیکا به شکل تنها و یا بهم پیوسته است.
کلاه خود یونانی که علامت سواستیکا در بالای آن نقش بسته است.مربوط به ۳۲۵ تا ۳۵۰ سال قبل از میلاد مسیح
__________________
علاقه مندی ها (Bookmarks)