فيزيك مالي: كاربردها و جايگاه آن در یک سيستم مالي
چكيده
مسائل و مشكلات موجود در اقتصاد و بازارهاي سرمايه، فيزيكدانان را جذب خود ساخته تا درصدد ارائه راهكارهاي مناسب براي حل مشكلات فوق، دست بكار شوند. امروزه فيزيك آماري نقش بسيار مهمي را در اقتصاد و امور مالي ايفا مي كند . به كار برد مفاهیم فيزيك در امور مالي و اقتصاد به ترتيب فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي اطلاق مي شود. در اين مقاله، ابتدا فيزيك مالي تشريح و اجزاي يك سيستم مالي ارائه و جايگاه فيزيك مالي در يك سيستم مالي بيان مي شود ، سپس نمونه هايي از كاربرد فيزيك در امور مالي ارائه و نهايتاً به بررسي تطبيقي تحليل گري مالي ، مهندسي مالي ، فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي پرداخته مي شود.
واژه هاي كليدي: فيزيك مالي، فيزيك اقتصادي، تحليل گري مالي، مهندسي مالي، حركت براونین
(براونی) .
مقدمه
با مطرح شدن محيط هاي تجاري بين المللي، جهاني سازي بازارهاي سرمايه، رقابت، مشتري مداري و توليد محصولات و ارائه خدمات جديد، يقيناً مديران براي اتخاذ تصميمات مناسب و بهينه، نياز به ابزارهاي جديدي دارند.
دراين راستا بايد از دانش و اطلاعات به روز و كافي برخوردار بود تا علاوه بر بقاء در محيط هاي تجاري بين المللي و رقابتي، روندي رو به رشد داشت، بنا بر این بايد از متخصصان علوم مختلف براي حل مسائل و مشكلات مالي و اقتصادي استفاده نمود.
امروزه براي حل مسائل و مشكلات مالي و اقتصادي از علوم ديگر همانند روانشناسي، رياضي و فيزيك استفاده مي شود.
در عصر كنوني براي قيمتگذاري محصولات و خدمات، پيش بيني آينده تجاري شركتها و احتمال ورشكستگي آنها، مديريت پورتفوي، مديريت ريسك و غيره، ديگر نمي توان فقط به تجزيه و تحليل ذهني يك مديراتكا نمود بلكه از يافته هاي علوم ديگر استفاده مي شود.
به عنوان مثال براي قيمت گذاري اختيارهاي خريد و فروش سهام از فرمول هاي رياضي و فيزيك بهره مي گيرند و براي مديريت ريسك از ابزارهاي مهندسي مالي كه مبتني بر روش هاي كمي و رياضي هستند، استفاده مي شود.
يكي از جديدترين پيوندهاي كاربردي بين علوم مختلف، پيوند بين امور مالي و اقتصاد با فيزيك و رياضي مي باشد كه در واقع متخصصان و دانشمندان اين علوم سعي در استفاده از مفاهيم و فرمول هاي رياضي و فيزيك براي حل مسائل و مشكلات مالي و اقتصادي دارند.
به كاربرد مفاهيم فيزيك براي حل مسائل و مشكلات موجود در امور مالي و اقتصاد به ترتيب فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي اطلاق مي شود. در اين مقاله سعي بر اين است كه به صورتي ساده و كاربردي فيزيك مالي تشريح و سپس اجزاي يك سيستم مالي ارائه و جايگاه فيزيك مالي در يك سيستم مالي بيان شود و سپس نمونه هايي از كاربرد فيزيك در امور مالي ارائه و نهايتاً به بررسي تطبيقي تحليل گري مالي، مهندسي مالي، فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي پرداخته شود.
فيزيك مالي
بطوركلي فيزيك به دو شاخه نظري و كاربردي تقسيم مي شود. هدف علم فيزيك شناخت جهان به بهترين شكل ممكن است. درواقع علم فيزيك درصدد است كه هيچ سئوالي بي پاسخ نماند.
هدف آرماني علم فيزيك اين است كه به تمامي سئوالات پاسخ دهد. امروزه علم فيزيك در راستاي هدف خود به شاه كليدي براي حل بسياري از مشكلات در ساير علوم تبديل شده است.
مصداق بارز آن فيزيك ليزري، فيزيك هسته اي و بيو فيزيك است. فيزيك گسترش توصيف هاي عمومي(مدل هاي رياضي ) و مربوط به دنياي واقعي پيرامون ماست.
اين مدل ها بسياري از انواع مسائل پيچيده را شرح مي دهند، به عنوان مثال حركت مولكول ها در گاز يا حركت ستارگان در كهكشان، در امور مالي و اقتصاد نيز از اين مدل های ریاضی استفاده مي شود.
همانطوری که بیان گردید، از استفاده هاي ديگر فيزيك، كاربرد آن در امور مالي و اقتصاد است كه به فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي معروف است و در چند سال اخير توجه فيزيكدانان را به خود جلب نموده است.
امروزه پيوند فيزيك و امور مالي ديگر جاي تعجب ندارد. مسائل مالي و پولي همانند آزمايشات فيزيك مي باشند به اين معنا كه هر دو با اعداد و كميت ها سروكار دارند و اين بيانگر ارتباط عميق بين فيزيك و امور مالي مي باشد. بازارهاي مالي بين المللي داراي قابليت سودآوري فراواني براي فيزيكدانان هستند.
دانشمندان فيزيك مي توانند با استفاده از تكنيك هاي آماري، حركتهاي پويا و پيچيده قيمت سهام، نرخ هاي بهره و قيمت اوراق مشتقه را با احتمال خطاي معقولي پيش بيني نمايند. به عنوان نمونه مي توان از سري زمانـي باكس-جنكينز براي تخمين ريسك سيستماتيك در بورس اوراق بهادار، از تحليل هاي تكنيكـي براي پيش بينـي رونـد قيمت سهام در بورس اوراق بهـادار، از شبكه هاي عصبي براي پيش بيني روند قيمت سهام و براي طراحي مدل سرمايه گذاري مناسب در سبد سهام، استفاده نمود.
ارائه مدلي براي پيش بيني فراز و نشيب هاي بازار، ريسك قيمت گذاري ها و پديده هاي اقتصادي كه مصداق بارزي از پديده هاي تصادفي هستند، نيازمند تجزيه و تحليل دقيق و هوشمند انه اي است كه فيزيكدانان عرصه فيزيك آماري تاكنون نقش بسزايي در پيشبرد آن در دنيا داشته اند.
از مصاديق بارز ديگر فيزيك در امور مالي، شبيه سازي رفتار بازار با حركت براوني مي باشد. همچنين تحليل هاي نظير شبيه سازي مونت كارلو ، منطق فازی ، هندسه فركتالی ، آشوب و شبكه هاي عصبي كه ابزار اساسي تحليل گران سيستم هاي پيچيده است، تاكنون نتايج قابل تأملي را در اين پيش بيني ها در دنيا ارائه كرده است.
فيزيكدانان آماري روز به روز پا به اين عرصه جذاب و سودآور مي گذارند و مدل هايي را در اقتصاد و امور مالي به نام خود ثبت مي كنند. با توجه به مطالب ارائه شده به كاربرد فيزيك در امور مالي و اقتصاد، فيزيك مالي و فيزيك اقتصادي گفته مي شود. به عبارتي بهتر، به كاربرد مفاهيم فيزيك براي حل مسائل و مشكلات موجود در امور مالي، فيزيك مالي گفته مي شود. در چند سال اخير، توجه به كاربردهاي فيزيك آماري براي توصيف بازارهاي مالي و اقتصادي بسيار عميق تر و گسترده تر شده است و مباحث جديدي مطرح شده اند.
از جمله آنها مي توان به موارد زير اشاره كرد:
•ويژگي هاي آماري سري هاي زماني در مالیه و اقتصاد:
-چگالي احتمال و مقياس تغيير قيمت.
-ارتباطات خطي و غير خطي در سري هاي زماني.
-عموميت در سري هاي زماني و مدل هاي آماري آنها.
•كاربردهايي در قيمت گذاري اختيار خريد و فروش سهام و اقدامات تأميني.
•كاربرد هايي در تئوري پرتفوليو.
•شبيه سازي مدل هاي ميكروسكوپي بازار.
•تئوري و پيش بيني ورشكستگي در بازار سهام.
علاقه مندی ها (Bookmarks)