سرطان دهان و نحوه درمان‌

[آبجی]

نویسنده : دكتر سورنا وهبي - جراح و متخصص بيماريهاي لثه‌*شناسايي زودهنگام يك نقطه يا زخم كوچك در دهان كه مي‌تواند بدخيم و كشنده باشد بسيار حائز اهميت بوده و به دندانپزشك اين فرصت را مي‌دهد كه به موقع به درمان آن بپردازدمراجعه‌ مستمر و برنامه‌ريزي شده به دندانپزشك و معاينه‌هاي منظم و پياپي دهان و دندان، فرصت مناسبي را براي دندان‌پزشك فراهم مي‌آورد تا علائم بيماري‌هاي احتمالي و به خصوص سرطان‌هاي دهان را شناسايي كند زيرا تشخيص اين علائم در مراحل اوّليه مي‌تواند شانسِ درمان زودهنگام و موفقيت‌آميز را افزايش دهد. در اينجا به علائم اوّليه و شايع سرطان‌هاي دهان فهرست‌وار اشاره مي‌كنيم.‌*پلاك‌هايي به رنگ سفيد، قرمز، يا تركيبي از هر دو رنگ سفيد و قرمز گاهي ظرفيت تبديل شدن به سرطان‌هاي دهان را دارند.‌‌*زخم‌ روي مخاط لب يا داخل دهان كه التيام نمي‌يابد‌*خونريزي از دهان يا لثه‌‌*درد، حساسيت، بي‌حسي يا اختلال در حس(گزگزشدن) در لب ها يا داخل دهان‌‌*دندان‌هاي لق يا اشكال در استفاده از دست دندان در بيماراني كه پروتز دنداني متحرك قبلي دارند.‌‌*احساس درد هنگام بلع و اشكال در بلع، تكلّم و بستن دهان ‌‌*احساس درد در ناحيه‌ گوش يا برجستگي روي گردن‌دندان‌پزشك با معاينه‌ دقيق ناحيه‌ دهان، لثه، حلق و اطراف زبان به دنبال هرگونه علائم اوليه از سرطان‌هاي دهان مي‌شود.‌گاهي لازم است نمونه‌ كوچكي از بافت دهان (بيوپسي) پس از بي‌حسي موضعي ناحيه توسط پزشك برداشته شود تا متخصص آسيب‌شناس(پاتولوژيست) با بررسي دقيق بافت برداشته شده زير ميكروسكوپ سلول‌هاي احتمالي سرطان را شناسايي كند.‌بعضي‌ها بر اثر دريافت اطلاعات غلط تصور مي كنند، ماسا ژ لثه، آب‌نمك و يا گاز زدن سيب براي خونريزي لثه مفيد است در حاليكه تأثير چنداني ندارد و پزشك بايد براي درمان، چاره‌اي در خور توجّه و اصولي بيانديشد. بايد خاطرنشان ساخت كه بيماري‌هاي لثه با بيماري‌هايي مثل فشارخون بالا، ديابت، چربي خون و حتي سكته‌هاي قلبي در ارتباط بوده و چنانچه در درمان آن تعلل صورت گيرد، براي بيماري‌هاي مذكور نيز خطرساز خواهد بود.‌عوامل متعددي مي‌توانند شانس ابتلا به سرطانهاي دهان را افزايش دهند كه عبارتند از:‌1- تنباكو: سيگار، سيگار برگ، پيپ، تنباكوي جويدني و انواع ديگري از محصولات تنباكو، شانس ابتلا به سرطان دهان را افزايش مي‌دهند. افرادي كه براي مدت طولاني‌ بيش از 5 تا 10 نخ در روز سيگار مي‌كشند، بيشترين احتمال ابتلا را دارند. سيگاريهاي قهّار كه به ميزان زياد از الكل نيز استفاده مي‌كنند، شانس ابتلاي خود را افزايش مي‌دهند.‌‌2- استفاده از الكل، احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزايش مي‌دهد.‌‌3- قرار گرفتن طولاني مدت در معرض نور خورشيد مي‌تواند احتمال ابتلا به سرطان لب را افزايش دهد. ‌استفاده از لوسيونهاي لب كه تركيبات محافظ نور خورشيد دارند مي‌تواند به كاهش اين احتمال كمك نمايد.‌‌4- سابقه‌ ابتلا به سرطانهاي دهان، سر و گردن.‌پزشك از چه روشهايي براي درمان سرطان دهان استفاده مي‌كند؟ و عوارض درمان سرطان چيست؟‌درمان سرطان دهان بستگي به نوع و محل عارضه، وسعت و اندازه‌ تومور، سن و وضعيت سلامت عمومي بيمار دارد. معمولاً تيمي از پزشكان شامل جراح، پرتودرمانگر، متخصص آسيب‌شناس، روان‌پزشك و ... درمان بيمار مبتلا به سرطان دهان را به عهده گرفته و از مجموعه‌اي از روش جراحي، پرتوتابي و داروهاي شيميايي استفاده مي‌شود.‌عوارض درمان سرطانهاي دهان از شخصي به شخص ديگر و بسته به نوع و ميزان پيشرفت سرطان و روش انتخابي درمان آن متفاوت بوده و ممكن است شامل خشكي دهان و در نتيجه اشكال در بلع، تكلم و غذاخوردن، پوسيدگي دندان، درد يا خونريزي از لثه، عفونت، اختلال التيام، خستگي فك، اشكال در استفاده از دنچر، اختلال در حس چشايي و بويايي، تغيير كيفيت صدا، ايجاد مشكل در غده‌ تيروئيد و خستگي باشد.‌نكات پاياني‌- تنها نيمي از تمامي بيماران با تشخيص سرطان دهان بيش از 5 سال زنده مي‌مانند.‌- سرطان دهان در سنين بعد از 40 سال شايعتر است.‌- مطالعات پيشنهاد مي‌كنند كه رژيم غذايي غني از ميوه و سبزيجات مي‌تواند از ايجاد و پيشرفت ضايعات سرطاني بالقوه پيشگيري نمايد.- زبان يكي از شايعترين مكانهاي بروز سرطان در ناحيه‌ داخل دهان است.‌و در نهايت به خاطر بسپاريد كه شناسايي زودهنگام يك نقطه يا زخم دهاني كوچك اما خطرناك كه شما به هيچ وجه از آن آگاهي نداريد ضمن چك‌آپهاي مرتب دندان پزشكي مي‌تواند بهترين روش پيشگيري و درمان زودهنگام و موفقيت‌آميز سرطان دهان باشد. كسب آگاهي و انتخاب مسير پيشگيري همواره ساده‌تر، كم‌هزينه‌تر و موفقيت‌آميزتر از درمان است

[بانوثریا]