دفاع اتمي

[آبجی]

پديده راديواكتيو در سال 1896 توسط ‹‹ هنري بكرل›› كشف شد. تاقبل ازآن تمام منابع توليد پرتوهاي راديواكتيو طبيعي بودند(مثل پرتوهاي كيهاني و سنگهاي راديواكتيو ضعيف و...) ولي در سال 1934 اولين موادپرتوزاي مصنوعي جهت مصارف تحقيقاتي ساخته شدند ، ولي متاْسفانه سران كشورهاي قدرتمند از اين پديده عظيم استفاده بسيار نابجايي كردند. آلماني هادر آغاز جنگ دوم جهاني براي توليد بمب اتمي تلاش مي كردند. متفقين وبخصوص انگليسيها متوجه اين منظور شدند ومخازن آب سنگين(d2o كه به عنوان نرم كننده نوترون در رآكتور هسته اي مصرف دارد) آنهارا در سوئد ونروژ نابود كردند ومانع دستيابي آنها به بمب اتمي شدند . آمريكايي هابالاخره در سال 1945 در مركز محرمانه ‹‹ لوس آلاموس ›› موفق به ساخت بمب اتمي شدند و به تبع آن انگليسي ها ، فرانسوي هاوچندي بعد چيني هاوهندي ها، پاكستاني ها و اسرائيلي ها هم به اين سلاح خطرناك دست يافتند .

آمريكا در سال 1945با يك بمب اورانيومي(به نام پسركوچك)باقدرت 5/12تن t.n.t به هيروشيما حمله كردكه 150000 نفرراكشت وسه روز بعد بايك بمب پلوتونيومي(به نام مردچاق) باقدرت 25تن ‍‍t.n.t به ناكازاكي حمله كرد كه تلفات آن 75000 نفربودند . جدا از خطر انفجار بمبهاي اتمي ، خطر نشت يا انفجار نيروگاه هاي هسته اي نيز وجود دارد . بطور مثال : حادثه نيروگاه اتمي ‹‹ويندسكال›› انگلستان در 1951 باوسعت آلودگي 500 كيلومتر مربع باتعدادي بيمار وكشته. و حادثه نيروگاه اتمي ‹‹ تري ميل آيلند›› امريكا در 1979 با وسعت آلودگي چندصد كيلومتر مربع كه هيچ گاه اسرار وآمار تلفات آن را فاش نكردند . وحادثه نيروگاه اتمي ‹‹ چرنوبيل ›› روسيه در 1986 كه حدود 670000 نفر را آلوده وبيماركرد وتعداد زيادي ازآنان راكشت.

كمبود آگاهي هاي عمومي در اين زمينه موجب مي شود كه برخي نكات ايمني و پيش بيني هاي لازم رعايت نشود. علاوه بر اين، به دليل عدم شناخت كافي از روشهاي دفاع و ايمني در بين مردم ترس و نگراني به وجود مي آيد.

پس بهترين روش دفاع اتمي، بالا بردن سطح اطلاعات دفاعي مردم است

[آبجی]

يك انفجار اتمي چه مشكلاتي را بوجود مي‌آورد ؟ 1- نور سفيد خيره كننده : اولين عارضه پيش آمده از انفجار اتمي نور سفيد خيره كننده اي است كه همه جا را روشن مي كند ( چيزي شبيه به نور رعد وبرق ، ولي چندين برابر قويتر ) اين نور از تمام پرتوهاي مرئي و نامرئي تشكيل شده كه موقع نگاه كردن به آن سريعاً افراد را نابينا مي كند .
2- گرماي فوق العاده زياد : يك بمب اتمي معمولي مي تواند در موقع انفجار چندين ميليون درجه گرما ايجاد كند (چند برابر گرماي كره خورشيد ) اين گرماي فوق العاده زياد مي تواند همه چيز را به خاكستر سفيد تبديل كند ، تمام اشياء را سوزانده و تمام فلرات را ذوب ميكند و تا مسافت چند كيلومتر دورتر ايجاد سوختگي هاي بسيار شديد درانسان ميكند .
3- موج انفجار فوق العاده قوي : اين موج بصورت يك طوفان بسيار بسيار قوي با سرعتي معادل 3400 متر در ثانيه حركت كرده كه فشار هواي آن به چند صد اتمسفر مي رسد . اين موج انفجار طوفاني همه اشياء و اجسام را تا مسافت چند كيلومتر به هوا پرتاب مي كند .
4- تشعشعات راديواكتيو : اين تشعشعات فوق العاده خطرناك و مرگ آور ، به محض ايجاد انفجار در همه جهات پخش شده و تا مدتهاي طولاني در محيط باقي ميمانند و در همه چيز ذخيره مي شوند ، خاك و هوا را آلوده كرده و يا وارد بدن موجودات زنده از جمله انسانها شده و باعث بروز بيماريهاي مرگ آور يا سرطانهاي مختلف مي شود .
5- باران اتمي : چنانچه در هنگام انفجار اتمي ، منطقه ابري باشد ، تشعشعات راديواكتيو درون ابرها ذخيره مي شوند و اگر اين ابر در سرزمين ديگري ببارد، تمام قطرات آب باران حاوي راديواكتيو بوده و آن مكان را هم آلوده مي كند .
6- خاكستر اتمي : تمام ذرات گرد و خاكي كه بعد از انفجار اتمي به هوا مي رود و يا روي زمين مي نشيند حاوي مقادير زيادي راديواكتيو مي باشند ؛ كه اگر اين ذرات گرد وغبار روي هر شي يا جانداري بنشيند آنها را آلوده ميكند و باعث بروز بيماريهاي متعدد در انسان و حيوانات و گياهان مي شود .
7- زمستان اتمي :خاكسترها وذرات گرد و غبار ايجاد شده از انفجارات ، درهواپراكنده شده و نور خورشيد را به خارج از جو زمين منعكس مي كنند، بطوريكه تقريباً وضعيت تاريكي برقرار خواهد شد و در نتيجه كره زمين سرد مي شود . اولين تأثير زمستان اتمي بر روي گياهان وكشاورزي خواهد بود و بعد ازآن مرگ سريع پرندگان و افزايش بيش از حد حشرات است.
« زنم بصورت مشتي استخوان سوخته سفيد درآمده بود كه در ويرانه هاي خانه ام همه را جمع كردم همه آنها روي هم به اندازه يك بسته كوچك پستي وزن نداشت» نقل از كتاب صداي انسان ، خاطرات دكتر ناگاي ساكن ناكازاكي كه خودنيز چند روز بعد از نوشتن اين مطالب در اثر عوارض تشعشعات راديو اكتيو در گذشت .

[آبجی]

مراحل گسترش يك انفجار اتمي : وقتي يك سلاح اتمي معادل 20 هزار تن ماده منفجره t.n.t در هوا منفجر شود ، مراحل انفجار به ترتيب زير است ؛ ( لازم به ذكر است در حال حاضر بمبهاي اتمي موجود تا 150 ميليون تن t.n.t يا بيشتر قدرت دارند )
1- در لحظه انفجار كه جرم بحراني فرا مي رسد ناگهان درجه حرارت به چند ميليون درجه ميرسد و تشعشعات راديو اكتيو صادر مي شوند .
2- پس از چند ميليونم ثانيه گوي آتشيني تشكيل مي شود كه شديدتر از خورشيد است و نور آن تا فاصله 100 كيلومتري قابل رؤيت است . فشار هواي اطراف آن به 500000 اتمسفر مي رسد ، تشعشعات حرارتي نيز خيلي شديدتر است . در ثانيه هاي اول وقتي از دور نظاره كنيم ظاهراً انفجار در سكوت مطلق توسعه مي يابد ، زيرا صداي انفجار كمي ديرتر شنيده مي شود .
3- پس از چند صدم ثانيه قطر گوي آتشين به 200 متر و درجه حرارت به 5 الي 7 هزار درجه ميرسد .
4- پس از 20 الي 30 ثانيه گوي آتشين 300 متر قطر پيدا كرده و امواج ضربه اي انفجار، تشكيل مي شود .
5- بعد از 5 الي 6 دقيقه پس از بالا رفتن و سرد شدن ، گوي شكل ابر قارچي بخود مي گيرد كه قطر آن حدود 2 تا 3 كيلومتر و قطر ستون آن 300 الي 500 متر است و ارتفاع آن به 12 كيلومتر ميرسد .
6- بالاخره باد و جريانهاي ناشي از انفجار ابر را پراكنده كرده و در هوا نفوذ مي كند .

علائم بيماري پرتو : اشعه راديو اكتيو چيزي نيست كه قابل ديدن باشد و يا بويي ندارد كه آنرا حس كنيد و يا علائم خاصي كه سريعاً متوجه آن شويد ، فقط بعد از مدتي علائم آن در موجودات زنده آشكار مي شود . در انسان نيز پس از مدتي سرطانهاي مختلفي مثل سرطان پوست – خون – ريه - ناي – معده – روده و … آشكار مي شود . بطور مثال :
چنانچه ميزان دريافت پرتوهاي راديواكتيو به بدن كم باشد (بين 100 الي 200 رَنتِگَن ) فرد در هفته هاي دوم و سوم دچار آب مرواريد چشم – ريزش مو – كم اشتهايي – كوفتگي عمومي – گلو درد –عدم علاقه به كار – رنگ پريدگي – خونريزي زير پوستي – اسهال – لاغري و رشد سريع بيماريهاي عفوني مي گردد

در لحظه انفجار اتمي چه بايد كرد ؟
1- هرگز به محل انفجار و نور سفيد آن نگاه نكنيد ، چشمانتان را بسته و بازوان خود را جلوي آنها بگيريد .
2- جان پناه يا حفاظ وقتي مؤثر و با ارزش است كه در يك يا دو قدمي شما باشد البته دويدن به سمت آن اصلاً منطقي نيست ، پس خيلي سريع پشت به محل انفجار روي زمين بخوابيد و به زمين بچسبيد و گرنه همراه موج انفجار به هوا پرتاب شده و در كمتر از يك ثانيه خواهيد سوخت.
3- پشت تپه ها ، پشت ديوارها ، داخل شيار ها ، كنار جدولها ، داخل جويها و گوديها ، زير پل ها و يا داخل تونلها ، پشت كيوسكها واتاقكهاو… ، محلهاي مناسبي جهت پناه گرفتن موقت مي باشند، زيرا بخش اعظمي از موج گرما و تشعشع را بخود مي گيرند .
4- حتي يك ميز يا صندلي يا يك تكه چوب يا لباس يا چندكتاب و … ميتواند مقداري از اثرات گرما و تشعشع اوليه را كم كند .
5- هر چه محل پناه گرفتن شما از سطح زمين پائين تر باشد ايمن تر است .
6- چند لحظه در همين وضعيت باقي بمانيد تا موج انفجار و تشعشعات گرمايي عبور كنند ، بعد سريعاً بلند شده و خيلي زود آنجا را ترك كنيد .

[آبجی]

بعد از انفجار اتمي چه بايد كرد ؟ 1- دقت كنيد كه تمام محيط و اشياء اطراف شما آلوده به راديواكتيو هستند پس هيچ وسيله اي را با خود از محل بيرون نياوريد ، زيرا موجب گسترش آلودگي در مناطق ديگر مي شويد ( اين مطلب را به ديگران نيز يادآوري كنيد ) .
2- حتي ذرات گرد و غبار روي لباسها و بدن شما هم كاملاً آلوده هستند (خاكستر اتمي) ، پس لباس خود را تكان ندهيد و هنگاميكه آنها را تعويض مي كنيد كاملاً مواظب باشيد كه وارد دهان يا مجاري تنفسي شما يا ديگران نشود .
3- هيچگونه آشاميدن ويا خوراكي را تا خارج شدن از منطقه و كم شدن آلودگي محل مصرف نكنيد . اين مواد به راحتي ذرات پرتودار را به درون بدن برده و شما را بيمار مي كنند .
4- از تمام قسمتهاي باز بدن خود كاملاً محافظت كنيد زيرا تا مدتها در معرض تابش پرتوهاي مرگ آور هستيد ، حتي يك كلاه و يا دستمال و لباس اضافي نيز بسيار مؤثر است .
5- از زخمها و يا سوختگي هاي خود شديداً مراقبت كنيد و روي آنها را سريعاً بپوشانيد ، زيرا يكي ازراههاي سريع انتقال پرتوهاي راديواكتيو به بدن هستند .
6- براي جلوگيري از استنشاق خاكهاي آلوده به راديواكتيو در صورت موجود بودن حتماً ماسك گذاري كنيد و در غير اينصورت از دستمال يا پارچه خشك جلوي دهان وبيني استفاده كنيد .
7- دست به چشمان خود نكشيد و در اسرع وقت با مقداري آب سالم چشم ها و دهان وبيني خود را بشوئيد و با پارچه هاي تميز خشك كنيد ، اين كار كمك مؤثري به از بين بردن پرتوگيري داخلي بدن شما مي كند .
8- درون منطقه آلوده لباسهاي خود را بيرون نياوريد زيرا با اين كار جذب پرتو ها را به بدن خود سريعتر مي كنيد .
9- پوشيدن لباسهاي كاملا سفيد بسيار مؤثر و مفيد است ، زيرا بخش اعظمي از پرتوهاي راديواكتيو را منعكس مي كنند .

بخش تيره كيمونوي زنان هيروشيما كاملاً سوخته و مانند فلزي داغ روي بدن آنها نقش بسته ولي قسمتهاي سفيد آنها و پوست زير آن سالم است
نقل از كتاب صداي انسان ، خاطرات دكتر ناگاي ساكن ناكازاكي كه خودنيز چند روز بعد از نوشتن اين مطالب در اثر عوارض تشعشعات راديو اكتيو در گذشت

10- بهترين مكان ماندن، محلي سقف دار است كه شما را از ريزش خاكسترهاي اتمي و تشعشعات راديواكتيو حفظ كند ، حتي يك تكه پارچه برزنتي سفيد و يا يك چتر سفيد يا يك ملحفه شما را از آلوده شدن به خاكسترهاي اتمي حفظ مي كند .
11- هيچگاه به محل انفجار نزديك نشويد و هر چه مي توانيد از آن محل دور شويد ، زيرا مقدار اشعه دريافتي بدن شما كمتر مي شود .
12- به تابلوها و علائم مخصوص منطقه آلوده توجه كرده و در اين مكانها حتي براي مدت كوتاهي هم توقف نكنيد .
13- به توصيه ها و دستورات راديو و يا گروههاي تخصصي كاملاً گوش فرا دهيد ، زيرا آنها از مناطقي كه تحت تأثير بارش اتمي و يا خطرات احتمالي ديگر قرار دارند خبر داده و روشهاي مناسب را آموزش ميدهند .

[آبجی]

بعد از كم شدن آلودگي يا خارج شدن از منطقه آلوده چه بايد كرد؟ 1- كليه لباسها را با احتياط بيرون آورده ودرون يك كيسه پلاستيكي ريخته و سر آنرا ببنديد .
2- مواد آلوده را نسوزانيد زيرا اين كار فقط مواد راديواكتيو را بوسيله دود و خاكستر در محيط پخش خواهد كرد .
3- مواد آلوده به راديواكتيو را دفن نكنيد ، زيرا ممكن است در محلي كاملاً ناصحيح دفن شده و در اثر اين خطا اشخاصي را آلوده كنيد (مواد دفن شده حتي بر روي گياهان _حشرات و حيوانات هم اثر بسيار خطرناكي دارد ) .
4- كليه قسمتهاي بدن بخصوص قسمتهاي مودار بدن را بشوييد و بهتر آن است كه موها را كوتاه كنيد و آنها را درون ظروف سربسته بريزيد . آبي كه با آن خود را شسته‌ايد را نبايد درمعرض تماس با موجودات زنده قرار دهيد ، حتي گياهان وحيوانات را با اين كار آلوده مي كنيد .
5- پرتوهاي راديواكتيو مي توانند از طريق آب آلوده وارد بدن ماهيها و از طريق علوفه آلوده وارد گوشت دامها و بخصوص شير آنها شده و پس از بيمار كردن آنها موجب بروز اختلالات خطرناك در انساني كه از اين مواد غذايي مصرف ميكند شود .
6- ممانعت از چراي دامها در مراتع آلوده و تغذيه آنها با علوفه و خوراك سالم به مدت حداقل دو تا سه هفته قبل از كشتار بسيار ضروري است . مي توان با كمك متخصصين به غذاي دامها موادي با ايزوتوپهاي مقاوم اضافه كرد تا ميزان جذب راديواكتيو بدن و شير دامها كاسته شود .

« بعد از انفجار نيروگاه اتمي چرنوپيل روسيه مردم شمال اروپا تا مدتها شير و سبزي هاي خود را مصرف نمي‌كردند و بعد از حادثه نيروگاه وينديسكال انگلستان مردم دهكده‌هاي اطراف حدود دو ميليون ليتر شير گرفته شده از حيوانات خود را به دريا ريختند »

7- سبزيجات بخش اعظم مواد راديواكتيو محيط را جذب مي كنند و با مصرف آن توسط دامها و يا حتي انسانها اين مواد خطرناك وارد بدن انسانها مي شود .
8- اولين بارانها بعد از انفجار اتمي يا نشت راديواكتيو از نيروگاهها ، خطرناك است حتي از يك قطره آن هم دوري كنيد .
9- از قرصهاي يد پايدار استفاده كنيد ، زيرا از جذب “يد راديواكتيو“در غده تيروئيد و در نتيجه پرتوگيري داخلي جلوگيري مي كند .
10- يكي از راههاي مناسب جمع آوري ذرات گرد وغبار از روي لباس و اشياء استفاده از جاروي برقي با كيسه هاي يكبار مصرف مي باشد كه بايستي با دقت اين كار را انجام دهيم .
11- استفاده از پمادهاي ضد تشعشع نيز جهت جلوگيري از جذب پرتوهاي خطرناك بسيار مفيد مي باشد .

دو راه كلي براي ورود پرتوهاي راديواكتيو به بدن وجود دارد :

الف : پرتوگيري خارجي از طريق پوست بدن

ب : پرتوگيري داخلي از طريق تنفس هوا و يا مصرف آب و غذاي پرتودار

چگونه يك جان پناه اتمي خانگي بسازيم ؟ گوشه اي از زيرزمين را كه از پنجره دور باشد انتخاب كنيد و بوسيله دربهاي چوبي اتاق يا تخت هاي چوبي ، سقف پناهگاه را بر روي ديوارهايي از كابينت و يا وسايل ديگر بسازيد . آجر ، بلوكهاي سيماني ، كيسه يا جعبه هاي شني ، كتاب يا ديگر مواد متراكم را روي سقف آن قرار دهيد تا از نفوذ تشعشعات بداخل فضاي زيرين كاهش يابد ؛ براي ايجاد حفاظت عمودي در اطراف و جلوي پناهگاه ديوارهايي از مواد سنگين و حجيم بسازيد از يك كمد يا كابينت يا چند جعبه مي توانيد به عنوان ورودي استفاده كنيد . هر چه مواد اطراف شما سنگينتر و حجيم ترباشد حفاظت بيشتري ايجاد مي شود .

پنجره هاي زير زمين را با خاك ، آجر ، بلوكهاي بتوني ، كيسه هاي شن ، كتاب يا دسته هاي روزنامه بپوشانيد

اگر منزل شما زير زمين ندارد اين مكان را در بخشي از خانه يا حال مركزي يا قفسه هاي لباس كه از پنجره ها ، ديوارهاي خارجي و سقف بيشترين فاصله را دارد بسازيد . سقف بالاي پناهگاه خود را با مبلمان – ميز – قفسه – كمد لباس – جعبه هاي حاوي خاك يا ديگرمواد سنگين بسازيد ، تا از نفوذ پرتوهاي راديواكتيو جلوگيري كند ، از ورقهاي فلزي نيز مي توان استفاده كرد، هرچه اطراف شما از مواد سنگين تر و پر حجم تر باشد بهتر است ،