گروه بورس- عليرضا باغاني: پس از آنكه معاملات آتي طلا و سكه در بورس كالا تجربه خوبي را پشت سر گذاشت و به معامله‌گران اين بازار بازدهي مناسبي داد، اوراق آتي سهام به زودي به عنوان ابزار جديد معاملاتي در بورس اوراق بهادار تهران به كارگرفته مي‌‌شود.
10درصد خريد نقدي، 90درصد اعتباري
بازاري كه با توجه به آن كه احتمالا مثل معاملات آتي سكه تنها لازم است معامله‌گر حداكثر 10‌درصد از ارزش اوراق خريداري شده را بپردازد، با استقبال سرمايه‌گذاران مواجه خواهد شد. ضمن اينكه تنها سهام شركت‌هاي بزرگ و نقد شونده در اين بازار قابل معامله هستند كه اين شرايط به طور قطع به رونق اين بازار خواهد افزود.
اما هر چند راه‌اندازي معاملات آتي طلا مدت زمان نسبتا زيادي به طول انجاميد، ولي مديرعامل شركت بورس از راه‌اندازي بازار اوراق آتي سهم از ابتداي سال 89 خبر مي‌‌دهد.
مشكل فقهي فيوچرز سهام حل شد
حسن قاليباف اصل كه با خبرنگار دنياي اقتصاد درباره آخرين وضعيت ايجاد فيوچرز سهام سخن مي‌‌گفت، افزود: در حال حاضر كارهاي مطالعاتي بر اساس تجربه‌هاي كشورهاي ديگر در بازار اوراق آتي سهام به پايان رسيده و گزارش كاملي در اين زمينه تهيه شده است، ضمن اينكه كميته فقهي سازمان بورس هم با راه‌اندازي اين بازار موافقت كرده است و در واقع ايجاد اوراق آتي سهام از نظر كميته مزبور مشكلي ندارد و اين بازار با معاملات آتي بر روي تك سهم‌ها مي‌‌تواند راه‌اندازي شود.
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا راه‌اندازي بازار اوراق آتي سهام از سوي شوراي بورس نيز به تصويب رسيده است؟ گفت: سازمان راه‌اندازي اين بازار را به شوراي بورس پيشنهاد داده و اين شورا هم با راه‌اندازي بازار مزبور موافقت كرده است.
آغاز فيوچرز سهام با نمادهاي بدون گره
سخنگوي بورس اوراق بهادار با بيان اين كه دستورالعمل اجرايي معاملات قرارداد آتي سهام تهيه شده است، گفت: پس از پايان تدوين دستورالعمل راه‌اندازي اوراق آتي سهام، اين بازار در ماه‌هاي پاياني سال با تعداد محدودي شركت به صورت آزمايشي آغاز به كار مي‌‌كند، البته با شركت‌هايي كه كمتر در گره معاملاتي قرار گرفته‌اند و از قدرت نقدشوندگي بالاتري برخوردارند.
قاليباف بكارگيري يك ابزار جديد معاملاتي براي افزايش نقدشوندگي بازار و اصلاح قواعد معاملاتي را دو هدف اصلي راه‌اندازي اوراق آتي سهام عنوان كرد و افزود: فيوچرز سهام بازاري جديد همراه با قابليت‌هاي معاملاتي فراوان است و با توجه به تجربه معاملات آتي طلا، پيش‌بيني ما استقبال فعالان اقتصادي از اين بازار نوپا است.
نرم‌افزار اوراق آتي از هند مي‌‌آيد
مديرعامل بورس اوراق بهادار تهران در برابر اين سوال كه نرم‌افزار فيوچرز سهام چگونه تهيه شده است؟ پاسخ داد: هنوز نرم‌افزاري تهيه نشده، اما شركت بورس هم با بورس ملي هند و هم با شركت فناوري بورس در زمينه طراحي نرم‌افزار اوراق آتي سهام مذاكراتي داشته است، تا جايي كه احتمال خريد اين نرم‌افزار از بورس ملي هند بيشتر است، چرا كه آنها قول داده‌اند كه اين نرم‌افزار را 4ماهه اجرايي كنند كه با اين وصف به احتمال زياد معاملات در اين بازار از ابتداي سال 89 به جريان خواهد افتاد.
چه شركت‌هايي به اوراق آتي مي‌‌آيند
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا شركت‌هايي كه در اين بازار قابل معامله هستند، انتخاب شده‌اند؟ گفت: شركت‌هايي وارد بازار فيوچرز سهام مي‌‌شوند كه در تعداد روزهاي معاملاتي متعدد نقدشونده بوده و سهم شناور آزاد مناسبي هم داشته باشد كه با اين وصف به راحتي مي‌‌توان شركت‌هاي قابل معامله در اين بازار را شناسايي كرد.
از معامله شاخص‌ها خبري نيست
وي در پاسخ به سوال خبرنگار دنياي اقتصاد مبني بر اين آيا در اين بازار معامله شاخص «INDEX» نيز همانند بازارهاي جهاني امكان‌پذير است؟ اين گونه پاسخ داد: در بازارهاي اوراق آتي سهام دنيا هم سهام و هم INDEX قابل معامله هستند، اما در كشور ما به لحاظ برخي از مشكلات شرعي معامله شاخص‌ها را نخواهيم داشت و بازار اوراق آتي فقط شامل معاملات آتي سهام است كه البته تا زماني كه نرم‌افزار اجرايي نشود، نمي‌توان در مورد مكانيزم معاملات اين بازار اظهارنظر دقيقي كرد.
افزايش نقدشوندگي سهام با يك پيشنهاد ديگر
قاليباف همچنين درباره اجراي برخي از پيشنهادهاي شركت بورس در خصوص افزايش نقدشوندگي سهام در بازار گفت: اقدامات انجام شده در مورد افزايش دامنه نوسان و كاهش حجم مبنا براي برخي از شركت‌ها در راستاي پيشنهادهايي بود كه ما در قالب گزارش نقدشوندگي سهام به سازمان بورس ارائه كرديم كه يكي از اين پيشنهادها اين بود كه براي تعيين قيمت ابتدايي سهام، حراج تك‌قيمتي داشته باشيم، يعني براي باز شدن قيمت سهم حراجي برگزار شود و براي تعيين قيمت پاياني سهم نيز نيم ساعت قبل از پايان معاملات حراج برگزار شود كه اين پيشنهاد در هيات مديره شركت تصويب و به سازمان بورس ارسال شده است. وي اضافه كرد: در اين گزارش در رابطه با رفتارهاي مختلف بازار و معامله‌گران در مقاطع خاص استراتژي‌هايي ترسيم شده و شايد برخي از اين استراتژي‌ها با توجه به تغيير شرايط بازار اجرايي شود.
گزارش بورس از آثار اجراي طرح تحول
سخنگوي بورس اوراق بهادار تهران در مورد گزارشي كه در خصوص آثار اجراي طرح تحول اقتصادي بر شركت‌هاي بورسي تهيه شده است، گفت: اين گزارش هنوز نهايي نشده و قرار شده است كه پس از تكميل و اصلاحات لازم به شوراي بورس ارائه شود، چرا كه اين گزارش به سفارش و درخواست شوراي بورس تهيه شده و از آنجا كه وزير اقتصاد رييس شوراي بورس است، در واقع تهيه اين گزارش مي‌‌تواند آثار اجراي طرح تحول را به بالاترين مقامات اقتصادي كشور بازگو كند كه اگر در جايي مي‌‌شود كمكي به شركت‌ها و صنايع حاضر در بورس كرد، اين كار انجام شود كه در زمينه كمك به شركت‌ها پس از اجراي لايحه هدفمند شدن يارانه‌ها هم وزارت اقتصاد و هم وزارت صنايع اعلام آمادگي كرده‌اند. به گفته وي، گزارش شركت بورس در مورد طرح تحول اقتصادي در حال نهايي شدن است و پس از ارائه به شوراي بورس اگر اين شورا صلاح بداند، گزارش منتشر
مي‌‌شود.
بورسي‌ها مهيا شوند، بعدا طرح اجرا شود
وي افزود: يكي از موارد با اهميت مطرح شده در اين گزارش لزوم تدريجي اجرا شدن طرح تحول براي مهيا شدن شركت‌ها جهت تطبيق با شرايط جديد است، ولي به هر حال طرح تحول مي‌‌تواند تاثيراتي بر سود شركت‌ها داشته باشد.
دومين شركت وزارت نفت در مسير بورس
قاليباف در مورد شركت‌هايي كه در حال احراز شرايط براي ورود به بورس هستند، گفت: بيمه آسيا، بيمه دانا، بانك سرمايه، نفت ايرانول، بيمه معلم و بيمه پارسيان شركت‌هايي هستند كه مراحل پذيرش را مي‌‌گذراند كه در بين آنها پس از حل برخي از ابهامات بندهاي حسابرسي، بيمه آسيا و دانا به زودي وارد بورس مي‌‌شوند، كه البته شركت‌هايي مثل سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي نفت و شركت ملي حفاري هم در مرحله درخواست پذيرش قرار دارند.
مشكل «آسيا» به زودي حل مي‌‌شود
وي در مورد بيمه آسيا گفت: بر اساس اخبار رسيده، مجمع وزارت اقتصاد كسري ذخيره بيمه آسيا را تقبل كرده و اين نامه به زودي به دست ما مي‌‌رسد كه پس از دريافت اين نامه، بيمه آسيا بلافاصله درج و آماده عرضه در بازار سهام خواهد بود. وي در مورد مزيت‌هاي قانون جديد بازار سرمايه گفت: مزيتي كه قانون جديد دارد، احكام بازار اوليه است و اگر در بازار اوليه پاسخگويي افزايش پيدا كند و نظارت‌ها نيز گسترش يابد، شركت‌هاي جديد تمايل پيدا مي‌‌كنند كه وارد بورس شوند، ضمن اينكه اگر در افزايش سرمايه هم به شركت‌ها كمك شود، به طور قطع منابع مالي شركت‌ها نيز توسعه پيدا مي‌‌كند.
مديرعامل شركت بورس با اشاره به خصوصي‌سازي‌هاي انجام شده از طريق بورس گفت: خصوصي‌سازي و بورس يك رابطه دو طرفه داشته‌اند، از طرفي بورس به خصوصي‌سازي كمك كرده كه بيش از 80‌درصد واگذاري‌ها را از طريق اين بازار انجام دهد و بنگاه‌هاي دولتي با اطلاعات شفاف وارد بورس شده و سهام اين شركت‌ها با كشف واقعي قيمت در بورس عرضه شوند. از طرف ديگر هم اين عرضه‌هاي اوليه موجب شده كه بازار سرمايه پررونق شده و سرمايه‌گذاران جديد همراه با اين عرضه‌هاي اوليه وارد بورس شوند.
سهام شركت بورس چگونه معامله مي‌‌شود؟
قاليباف اصل در مورد عملكرد شركت در 8 ماهه گفت: پيش‌بيني سود شركت بورس در 6 ماهه از 300 ريال به دليل پوشش مناسب 288 ريالي به 410 ريال افزايش پيدا كرد و با توجه به رونق معاملات، عملكرد شركت بورس در 8 ماهه مطلوب ارزيابي مي‌‌شود. وي در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه سهام شركت بورس با توجه به عدم حضور در فرابورس و بورس چگونه قابل معامله خواهد بود و حدود 6‌هزار سهامدار شركت به چه صورت مي‌‌توانند، دارايي سهام خود را بفروشند يا به آن بيفزايند؟ گفت: در شركت بورس دفتر سهامي وجود دارد كه نقل و انتقال سهام در آنجا صورت مي‌‌گيرد، اما خريدار و فروشنده سهام بايد همديگر را از قبل پيدا كرده باشند و بر اساس توافقات قبلي در اين دفتر سهام بخرند يا بفروشند كه البته در اين زمينه رعايت سقف سهامداري اشخاص حقوقي و حقيقي طبق اساسنامه شركت، ضروري است.
بورسي در دل بورس
او در پايان از احتمال ورود شركت بورس به بازار سرمايه خبر داد و گفت: با توجه به اين كه شركت بيش از 3 سال سودده بوده است، مشكلي براي ورود به بورس ندارد، اما تحقق اين اتفاق در گرو نظر سهامداران شركت است و هنوز در اين خصوص برنامه‌ريزي نشده است.
يادآور مي‌‌شود، بر اساس اخبار رسيده پيش‌نويس دستورالعمل اجرايي معاملات قرارداد آتي سهام در شركت بورس اوراق بهادار تهران در 8 فصل و 66ماده تدوين و به سازمان بورس و اوراق بهادار پيشنهاد شده است.
عكس: آكو سالمي