روش صحیح شستشو و استریلیزاسیون لوازم پزشکی و دندانپزشکی

[آبجی]

تعریف استریلیزاسیون ( سترون سازی ):
به آن دسته از روشهای فیزیکی یا شیمیایی گفته می شود که برای از بین بردن کامل کلیه میکروارگانیسم ها از جمله میکروبهای بسیار مقاوم بکار برده می شوند . استفاده از حرارت خشک ( خور ) یا مرطوب ( اتوکلاو ) بهترین روشهای استریلیزاسیون است .
تعریف دزانفکسیون ( گندزدانی یا ضدعفونی ) :
این روش نسبت به استریلیزاسیون با قدرت کمتری میکروارگانیسم ها را از بین می برد بنابراین ضدعفونی روشی است که بوسیله آن می توان تعداد میکروبهای آلوده کننده را کاهش داد ولی نه در حدی که بطور کامل استریل شوند .
تعریف آنتی سپسیس :
به ماده میکروب کش اطلاق شود که برای از بین بردن میکروارگانیسم ها در روی بافتهای زنده و پوست بدن بکار می رود .
تعریف آلودگی زدانی :
آلودگی زدائی کلا روشی است که طیف و سیمی از استریلیزاسیون و ضدعفونی تا یک شتشوی ساده با آب و صابون را شامل می شود .
مراحل استرایلیزاسیون:
۱٫تمیز کردن وسایل
۲٫استریل کردن وسایل
۳٫حفظ و ادامه استریل بودن وسایل
وسایل مورد نیاز برای شستشو و ضدعفونی کردن وسایل :
۱٫ برس
۲٫ اب و صابون
۳٫ ظرف درب دار برای قرار دادن وسایل در آن مانند دیش ، بیکس
۴٫ وسیله حرارتی مثل گاز
روش شستشوی وسایل :
کلیه لوازم کار فلزی و شیشه ای را با آب و صابون و برس با دستکش ضخیم، تمیز بشویند بطوریکه از خون و یا کثافات دیگر پاک شوند ، کلیه لوازم کار آلوده به خون را باید بلافاصله پس از استفاده با آب سرد شست چون خون پس از مدتی منعقد و شستن و پاک کردن آن مشکل میگردد . و از طرفی ممکن است میکروارگانیسم موجود در خون در هنگام استریلیزاسیون زنده باقی بمانند . سپس کلیه وسایل را با دقت خشک کرده و جهت استریل نمودن آماده نمایید.

آماده کردن وسایل جهت استریل کردن:

وسایل کارشسته و خشک شده را داخل بیکس گذاشته ، درب بیکس را کاملا ببندید و دریچه های بیکس را بازکنید . چسب اتوکلاو را نصب نموده و نام خانه بهداشت ، نام وسایل و تاریخ استریل را روی برچسب نوشته و روی درب بیکس بچسبانید. بیکس را جهت استریلیزاسیون به مراکز درمانی ارسال نمائید .

روش استریل نمودن وسایل :

۱٫ استریلزاسیون با استفاده از حرارت مرطوب ( اتوکلاو )

بیکس یا پک آماده شده جهت استریل را در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد بافشار آتمسفر بمدت ۲۰ دقیقه داخل اتوکلاو قرار می دهیم .
دقت نمائیدتا۱- بیکس یا پک حتمأبا معرف مخصوص بنام چسب اتوکلاو همراه باشد ( برای اطمینان از جهت عمل اتوکلاو ، معرف پس از استریل شدن باید تغییر رنگ مییابد.)
۲-دریچه بیکس ها قبل از قرار دادن در داخل اتوکلاو ، باز باشد و هنگام برداشتن از اتوکلاو ، دریچه ها باید کاملا بسته شود .
۲٫ استریلیزاسیون با استفاده از حرارت خشک ( فور )
بیکس یا پک آماده شده جهت استریل را می توان در ۱۷۰ درجه سانتی گراد بمدت ۲ ساعت در فور قرار داد . پس از تغییر رنگ دادن معرف مخصوص ، پکها استریل می باشند .
۳٫ضدعفونی شدید بوسیله جوشاندن :
اگر اتوکلاو یا فور در دسترس نباشد بناچار با جوشاندن وسایل بمدت ۳۰ ـ ۲۰ دقیقه
می توان آنرا ضدعفونی شدید کرد این روش ساده ترین راه از بین بردن بسیاری از میکروارگانسیم ها از جمله ویروسی ایدز و هپاتیت است .
۴٫ ضدعفونی شدید بوسیله فلامبه کردن
در مواقع فوری می توان برای ضدعفونی نمودن لوازم فلزی از روش فلامبه کردن به ترتیب زیر استفاده نمود برای فلامبه کردن اشیا فلزی ، آنها را مدتی روی شعله چراغ الکلی قرار داد یا وسایل فلزی را داخل ظرف حاوی الکل گذاشته و الکل را شعله ور نمائید تا رنگ فلز سرخ شود این وسیله پس ازسردشدن استریل و قابل استفاده می باشد .

حفظ وادامه استریل بودن وسایل:
دقت نمائیدبیکس یا پک پانسمان در طول مدت استریل ماندن، نباید باز بماندزیرا موجب آلودگی خواهد شد.و برای گرفتن وسائل داخل بیکس باید از پنس سیار استریل استفاده گردد.
تاریخ استریل ماندن وسایل در پک پارچه ای به مدت ۳۰ روزودر پک کاغذی به مدت ۱۵روز می باشد.در صورت انقضا یافتن تاریخ استریل پک پانسمان استفاده نشده مجددا بایدبا ثبت تاریخ جدیداستریل گردد.