سيستم انژکتور مکانيکي K Jetronic
اين سيستم ساخته کمپاني بوش است که در دهه هفتاد ميلادي و مشخصا در سال 1974در موتور هاي مرسدس بنز کار برد پيدا کرد.عمر استفاده از اين سيستم بسيار طولاني بوده به طوري که به مدت حدود 10 سال با کنترل کننده هاي مکانيکي و 10سال با کنترل کننده الکترونيکي که اصطلاحا KE Jetronic ناميده ميشد و جمعا به مدت 20 سال در محصولات سواري بنزيني مرسدس بنز نصب و به کار گرفته ميشدند.اين سيستم در استاندارد آمريکايي به CIS مشهور است.
در نمونه هاي موجود در کشورمان که از سيستم K و KE استفاده مي کنن مي توان به موتور هاي 200 و 230 از سري m102 و 280 از سري M110 و 260 و 300 از سري M103 و موتور هاي 6.3 و 6.9 از سري m100 و 450 ٬‌500 و 560 از سري m117 و 350 ٬‌380 و 420 از سري M116 اشاره کرد.
در ابتدا لازم است تا با اجزاي اين سيستم سوخت رساني(K) آشنا شويم :








1.پمپ سوخت. 2.محل ذخيره سوخت. 3.فيلتر سوخت . 4.رگولاتور گرم کننده.
5.انژکتور ها . 6.انژکتور هواي سرد. 7.تقسيم کننده سوخت. 8.سنسور جريان هوا
9.سوييچ دما -زمان 10. تعديل کننده کمکي هوا

اساس کار اين سيستم بر مبناي اندازه گيري دايم ميزان سوخت ورودي و تطابق آن با ميزان هواي ورودي به وسيله سنسور لامبدا (سنسور حساس به اکسيژن ) مي باشد.همين طور که در شکل ملاحظه مي کنيد سنسور لامبدا (سنسور جريان هوا ) به همراه يک دريچه کنترل کننده
(تراتل) وظيفه اختلاط با نسبت معين سوخت و هوا را دارد.در سيستم انژکتوري مکانيکي از آنجايي که ECU يا واحد کنترل الکترونيکي وجود ندارد ٬ اطلاعات اندازه گيري شده توسط اين سنسور مستقيما به دستور تبديل شده و ميزان هواي ورودي توسط دريچه کنترل مي شود.

در زمان سرد بودن هوا و سرد بودن دماي موتور (که از طريق سنسور هاي دما سنج که در کنار بلوکه موتور تعبيه شده اند اندازه گيري مي شود ) انزکتور هاي cold start با پاشش اضافي سوخت به گرم شدن سريع موتور کمک مي کند.

آشنايي با اجزاي سيستم:
1.پمپ بنزين:اين پمپ برقي بوده و بيرون از باک قرار دارد.حرکت آرميچري اين پمپ مي تواند سيستم انزکتور مکانيکي يک سيستم فشار پايين است که بر خلاف D Jetronic که يک سيستم الکترونيکي و فشار بالاست قابليت تنظيم دستي و انطباق با شرايط زيست محيطي مختلفي را دارد.فشار پمپ معادل 8 بار يا 120Psi که در حدود 4 تا 5 ليتر در دقيقه است .اما اين نکته را نبايد فراموش کرد که در 99 درصد زمان کار کرد موتور به هيچ وجه به اين مقدار سوخت نيازي احساس نميشود در واقع زمانيکه اين فشار از فيلتر سوخت عبور کرد ٬ مقدار زيادي از آن توسط رگولاتور فشار شکن با باک بازگشت داده مي شود.
فشار نرمال براي سيستم انژکتور مکانيکي کا در حدود 5 بار يا 75 Psi است.









اين قطعه اولين وسيله در مسير سوخت بعد از پمپ قرار دارد.مهمترين وظيفه آن يکنواخت کردن حرکت سوخت بعد از خروج از پمپ و جلوگيري از نواسانات فشار سوخت است.همچنين در زمان افت ولتاژ پمپ که منجر به کتهش خروجي پمپ مي شود ٬ افت کردن فشار در باقي اجزاي سوخت رساني جلوگيري مي کند.
همچنين در زماني که موتور از کار کردن بازمي ايستد مقدار سوخت موجود در لوله ها را از طريق فنر هاي منعطف در برابر فشار ٬‌جمع کرده و از رسوب کردن مواد موجود در سوخت در لوله ها و يا درز کردن سوخت به بيرون از سيستم جلوگيري مي کند.همچنين با حذف فشار بخارات موجود در لوله ها٬‌در زماني که موتور دوباره استارت زده شود ٬‌بدون مشکل عمل روشن شدن صورت بگيرد.

3. فيلتر سوخت:





اين فيلتر داراي يک مدار اضطراري جهت عبور سوخت در زمان گرفتگي مدار اصلي فيلتر است.اما به اين دليل که تقسيم کننده بنزين يک قطعه حساس به آلودگي و ذرات است بايد نسبت به تعويض به موقع فيلتر اقدام کرد.

4.سيستم تقسيم فشار:





اين سيستم قبل از air flow sensor يا همان سنسور لامبدا قرار دارد.رماني که سوخت کافي به اين قسمت وارد شود دريچه شناوري بسته شده و سوخت اضافي به داخل باک بر مي گردد.اين سيستم با شرايط مختلف کار موتور (در جا کار کردن يا پر گاز رفتن ) خود را تطبيق داده و بر حسب نياز موتور ميزان سوخت بر گشتي به باک را کم يا زياد مي کند.
در زمان خاموش شدن موتور ميزان سوخت موجود همان طور که در بالا شرح داده شد توسط ذخيره کننده بنزين ٬‌جمع آوري ميشود.
در شکل بالا مجراهاي A به سمت انژکتور ها سوخت را هدايت مي کنند .مجراي B به سمت رگولاتور گرم کننده رفته و مجراي c مقدار سوخت اضافي از رگولاتور گرم کننده را بر مي گرداند.
مجراي D به سمت انژکتور زمان سرد رفته و مجراي E مجراي ورودي سوخت از فيلتر بنزين است.مجراي F هم سوخت اضافي را به باک سوخت برگشت مي دهد.

5.سنسور جريان هوا (lamda ).
توضيحات عملکرد اين قطعه در بالا شرح داده شد.
براي تنظيم ميزان ورودي سوخت مي توان با يک آچار آلن شماره 3 پيچي که در بالاي اين سنسور قرار دارد و محل آن در زير محفظه فيلتر هوا است ٬ چرخانده و آنرا تنظيم کرد.

اگر پيچ در جهت عقريه هاي ساعت گردانده شود مخلوط غليظ و بر عکس آن مخلوط رقيق تر خواهد شد.
اما نکته اي که در اينجا گفتن آن لازم اينست که مقدار چرخاندن پيچ بايد بسيار آهسته و کم باشد .زيرا تنظيم کردن دقيق آن نياز به دستگاه سنجش CO و ... دارد.همچنين توصيه مي شود در زمان خاموش بودن موتور اين کار انجام نشود چرا که ممکن است به سنسور آسيب وارد شود.

6.رگولاتور گرم کننده:








توضيح شکل:مسير A به سمت اتصال وکيومي منيفولد.
مسير c از تقسيم کننده سوخت منشعب مي شود.
مسير b هم مسير برگشت سوخت به باک است.

7.انژکتور زمان سرد:





در شکل نحوه کار نمايش داده شده است.در زمان استارت و روشن شدن موتور ٬‌حدود 10 ثانيه اين انژکتور مقدار اضافي سوخت را در منيفولد ورودي وارد مي کند.اين قطعه به زودتر روشن شدن موتور کمک زيادي مي کند.

8.مدار کمکي جريان هوا:











اين قطعه وظيفه بالا بردن دور آرام در زمان سرد بودن موتور را بر عهده دارد.
هنگامي که موتور دماي متعادل پيدا کرد ٬ المنت هاي حرارتي ٬ پورت ورود هواي اضافي را مي بندند.

سوزن انژکتور :





سوخت بعد از رسيدن به اين قطعه تحت فشار حدود 3.3 بار مي باشد .انژکتور ها وظيف دارند تا سوخت را با پاشش يکنواخت به داخل منيفولد و پشت سوپاپ هوا وارد کنند.يک انژکتور خوب و سالم بايد سوخت را به صورت همگن و با ذرات ريز و يکنواخت و بصورت مخروطي پاشش کند.براي آزمايش بايد نوک يک سرنگ حاوي بنزين را در قسمت ورودي انژکتور قرار داده سوخت را با فشار به داخل آن هدايت نماييم.اگر سوخت خارج شده صفات ذکر شده را داشت انژکتور سالم و قابل استفاده است در غير اين صورت تعويض آن لازم و ضروري است.
انژکتور يک قطعه حساس به جرم گرفتگي است و مي بايست در زمان سرويس موتور باز شده و به وسيله هاي پاک کننده جرم گيري شود.

اما در KE عملکرد کلي سيستم مشابه نمونه مکانيکي است با اين تفاوت که علاوه بر ECU داراي رگولاتور فشار سيستم ٬‌سنسور دريچه گاز (TPS) نيز است.و وظيفه صدور فرمان به عملگر هايي مانند رگولاتور گرم کننده و انژکتور هواي سرد بر عهده واحد کنترل الکترونيکي است