نامهاى«عنب الثعلب»و«عنب الثعلب‌مجنّن»نامبرده شده است.به فرانسوى‌ erion elleroM و etteruomA و به انگلیسى‌ edahsthgin kcalB و leroM گفته مى‌شود.گیاهى است از خانوادهء eaecanaloS نام‌علمى آن‌ .L murgin munaloS و مترادف آن‌ .nuD iihpmur.S مى‌باشد.



مشخصات

تاج‌ریزى سیاه،گیاهى است علفى،یكساله،كوتاه،بلندى آن كمتر از نیم متر است.

برگهاى آن سبز تیره،بیضى‌شكل،كامل،نوك‌ت یز،كناره‌هاى برگ داراى دندانه‌هاى‌درشت با دمبرگ بلند به ساقه متصل است.گلهاى آن سفید است و در طول تابستان‌ظاهر مى‌شود.میوهء آن كروى و در ابعاد و شبیه آلوبالوى كوچك ابتدا سبز است ولى‌پس از رسیدن سیاه‌رنگ مى‌شود.داراى دم كوتاه كه در بن میوه به شكل پنج‌گوشه‌سبزى شبیه بن بادنجان دیده مى‌شود.

این گیاه در اروپا و آسیا در هندوستان و بعضى نقاط آمریكاى شمالى به‌طورخودرو مى‌روید.در ایران در گرگان،بندر گز،در مازندران در بابل،تمیشان،درهءهراز،بین على‌آباد و زردبن در ارتفاعات  ٧٠٠  مترى،در آمل بین ایستگاه زیرآب وشیرگاه،درّه چالوس در گیلان،لاهیجان،جنوب هشت پر در آذربایجان در فارس


تركیبات شیمیایى‌

در گیاه و در میوه‌هاى آن آلكالوئید سولانین‌ ١ و ساپونین‌ ٢ وجود دارد [P.M.I.G] نمونه‌اى از گیاه كه در آذربایجان روییده،مورد تجزیه قرار گرفته است ازآن  ٠ / ٠۴  درصد آلكالوئید سولانین و  ١ / ٨  درصد گلى‌كوزید جدا شده است.درتجزیهء دیگرى از گیاه آلكالوئیدى به نام سولامارجین‌ ٣ جدا شده است.در میوهء آن درحدود 4/4 درصد و در تخم آن در حدود 18/22 درصد روغن یافت مى‌شود [P.M.I.G.S] .در گزارش بررسى‌هاى دیگرى آمده است كه در گیاه سولانین وساپونین و روغن شامل دى‌هایدروكسى ستئاریك اسید ١ و لینولئیك اسید ٢ واولئیك اسید ٣ [والنزوئلا].و تتراهایدوكسى ستئاریك اسید ۴ و پالمیتیك اسید ۵ واستئاریك اسید ۶ [پندس‌].وجود دارد.در بررسى‌هایى كه در مورد حدود سمیت گیاه‌به عمل آمده،مقدارى از گیاه مخلوط با علوفه به گوسفند داده شده است و هیچگونه‌مسمومیتى نشان داده نشده است.معمولا از برگ و سرشاخه‌هاى گلدار گیاه و تخم آن‌به عنوان دارو در طب سنتى استفاده مى‌شود.


خواص-كاربرد

در مناطق خاور دور براى تخم تاج‌ریزى سیاه و سرشاخه‌هاى گلدار آن یك نوع‌خواص قایل هستند[استوارت‌].این گیاه براى اسهال خونى نافع است و هجوم خون‌در یك عضو را از بین مى‌برد و پراكنده مى‌كند[هاو].براى التیام زخم گلو و عفونت‌چركى نرمه‌بند دور انگشتها كه به نام بیمارى ویتلا ٧ شناخته مى‌شود،مفید است‌[چونگ كوئوتونونگ یائوچى‌].در هند از ریشهء گیاه براى نرم كردن سینه و از برگهاى‌خشك آن براى تسهیل در تخلیهء مزاج و از میوهء آن به عنوان مسهل و ملیّن استفاده‌مى‌شود[كروست و پتلو].در اندونزى از عصارهء میوهء رسیدهء آن براى معالجهء زخم‌چشم مرغان استفاده مى‌شود[هین و وان استى نیس كروزمان‌].در فیلیپین برگهاى‌له‌شدهء گیاه را روى ورم و تاولهاى پوست مى‌گذارند[فریك‌].و از تنطور برگها براى‌تسكین دردهاى عصبى استفاده مى‌شود[گورو و كوئى زمبینگ‌].

از نظر طب سنتی :

تاج‌ریزى سیاه از نظر طبیعت طبق رأى حكماى طب سنتى خیلى سرد و خشك‌است.در موارد مختلف اغلب از استعمال خارجى آن استفاده مى‌شود.ضماد ساییدهءبرگ آن براى سردرد،ورم پردهء دماغ و كمپرس دم‌كردهء آن و بخور آن براى زكام،نزله و سردرد مفید است.ضماد برگ و سرشاخه‌هاى گلدار آن براى تحلیل ورمهاى‌ظاهرى و تسكین دردهاى روماتیسمى و دردهاى مفصلى حادّ نافع است و همچنین‌براى سوختگى آتش،زخم آبله،ورمها و دردهاى سرطانى مفید است.