"روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"

[*FATIMA*]

26 آذر
===========================


امروز، "آلساندرو مانتزونی "یکی از نویسندگان و شعرای معروف ایتالیا در قرن نوزدهم میلادی ،در" میلان "قدم به عرصه وجود گذاشت .

با وجودی که خانوادهاش مردمی متعصب و مذهبی بودند و خود او نیز مدتها تعلیمات مذهبی دید ،معهذا به ادبیات روی آورد و از مشاهیر ادبی ایتالیا گردید" آلساندرو مانتزونی "روز 26 مارس 1873 میلادی بعد از 88 سال زندگی مرد .به روز 26 مارس 1873 مراجعه شود
===========================

امروز، "رابرت - لویی - بالفور - استونسون "نویسنده بزرگ انگلیسی پس از 44 سال زندگی پر نشیب و فراز ،بدرود حیات ادیمبورگ گفت .

وی روز 13 نوامبر سال 1850 میلادی در پایتخت اسکاتلند متولد شده بود .با وجودی که همه تربیت و تحصیلاتش در انگلستان بود ،همیشه خود را اسکاتلندی میدانست" جزیره گنج و دکتر جکیل و مستر هاید "از بهترین آثار او محسوب میشوند .به روز 13 نوامبر 1850 مراجعه شود

[*FATIMA*]

27 آذر
===========================


رویداد مهمی در این روز ثبت نشده

[*FATIMA*]

28 آذر
===========================


درگذشت شاعر معاصر "عباس يميني شريف" (1368 ش)


درگذشت شاعر معاصر "عباس يميني شريف" (1368 ش) استاد عباس يميني شريف، متخلّص به يميني در سال 1298 ش در تهران به دنيا آمد. وي در سال 1319 به دانشسراي عالي راه يافت و از اين زمان علاقه به شعر گفتن و داستان نويسي براي كودكان در او بيشتر شد. در سال‏هاي بعد، شعرهاي يميني در مجله‏هاي مختلف چاپ شد و به سردبيري مجله بازي كودكان انتخاب گرديد. از 1324 ش برخي اشعار وي وارد كتب درسي دبستان شدند و از سال 1335 به عنوان مدير مجله تازه تأسيس كيهان بچه‏ها فعاليت نمود و تا سال 1358 با آن همكاري مي‏نمود. استاد يميني در 1336 باشگاه بچه‏ها را تأسيس كرد و در 1341 با همكاري عده‏اي از فرهنگيان باسابقه به تأسيس مؤسسه فرهنگي و غيرانتفاعي شوراي كتاب كودك همت گماشت كه هدف از آن، راهنمايي و مشورت با نويسندگان، شاعران، تصويرگران و مترجمان علاقمند به آثار كودكان و نوجوانان بود. در سال 1350 به همت وي جايزه نقدي يميني شريف تأسيس شد و از آن تاريخ به بعد، هرساله، اين جايزه به بهترين اثر چاپ شده در حوزه ادبيات كودكان، تعلق مي‏گرفت. استاد يميني در 1357 نيز انجمن پژوهش‏هاي آموزشي را بنيان نهاد. يميني شريف در زمينه ادبيات كودكان، صاحب آثار گوناگوني است كه از اين ميان مي‏توان به كتاب‏هاي: قصه‏هاي شيرين، داستان عروسك، سيامك و سفيدك و پلنگ يكه‏تاز اشاره كرد. عباس يميني شريف پيش از اين در سال 1346 ش به دريافت جايزه بين‏المللي يونسكو به مناسبت تأليف بهترين كتاب سال در ايران نائل شده بود. استاد يميني سرانجام در 28 آذر 1368 در هفتاد سالگي درگذشت.

[*FATIMA*]

29 آذر
===========================


مرگ "فرانسوا رابْلِه" اديب و نويسنده برجسته فرانسوي (1553م)

مرگ "فرانسوا رابْلِه" اديب و نويسنده برجسته فرانسوي (1553م) فرانسوا رابْلِه، رمان‏نويس، اديب و پزشك فرانسوي در دهم ژانويه 1494م در اين كشور به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در صومعه‏اي نزديك زادگاهش انجام داد و پس از آموختن الهيات و حكمت و فلسفه به سِلك روحانيون مذهبي درآمد. اين امر بيشتر به سبب شوق او در فراگرفتن علوم ادبي يونان و روم بود تابه سبب تمايلش به علوم مذهبي و الهي. رابله از آن پس مدتي به سير و سفر و مطالعه و ثبت خاطرات خود پرداخت و با بسياري از فاضلان و اديبان بزرگ زمان آشنايى يافت. او هم‏چنين پس از طي دروس دانشگاهي در رشته پزشكي، به طبابت پرداخت و چندين متن پزشكي را به زبان يوناني با تفسيرهاي شخصي منتشر كرد. رابله هم‏چنين كتاب گارْگانْتوا و سپس رمان بزرگ پانتاگروئل را انتشار داد كه از جانب برخي مقامات علمي و مذهبي به اتهام منافي اخلاق بودن محكوم گرديد و باعث شد كه وي مقام و جايگاه روحانيت خود را ازدست دهد. با اين حال انتشار جلدهاي دوم تا پنجم اين اثر، باعث شهرت زيادي براي رابله شد و با ارائه تغييراتي در جلدهاي بعد، سعي كرد تا رضايت مقامات مذهبي را جلب نمايد. رابله از نظر مورخان، مرد تحول بود و در دوره تحول مي‏زيست. وي از آسايش مي‏گريخت و تشنه تجسس و تبحر بود. همه وقت خود را با شوق و شيفتگي فراوان به آموزش مي‏گذراند. او نمونه كامل عهد رُنِسانس به شمار مي‏آمد كه مي‏كوشيد تا فلسفه و معنويات زمان را در پرتو انديشه‏هاي باستاني، نو گرداند. رابله بيش از هر چيز، در شيوه انشاء و به كار بردن قواعد زبان و بر جا نشاندن درست كلمه و تناسب در تركيب كلام، هنرمندي و استادي دارد و در نوشته‏ها، روح مضحكه‏آميز و هزل و مطايبه فصيح و شيوا را با قدرت نويسندگي مي‏آميزد. وي با خطوط وسيع، چهره‏هاي مختلف انسان را به طور مسخره‏آميز ترسيم مي‏كند و نهاد آدمي را آن چنان كه هست به خواننده القا مي‏نمايد. شگفتي سبك نگارش رابله در آن است كه ميان خنده و دانش، رابطه نزديك برقرار مي‏دارد. درباره او گفته‏اند كه: رابله وجود بشر را به مسخره مي‏گيرد، وجود خدايان را نيز به مسخره مي‏گيرد، اما اين كار را با چنان لطفي انجام مي‏دهد كه نه به بشر لطمه وارد مي‏آوَرد نه به خدايان. فرانسوا رابله سرانجام در بيستم دسامبر 1553م در 59 سالگي درگذشت.


===========================


درگذشت "جان اشتايْنْ بِكْ" رمان ‏نويس بزرگ امريكايي (1968م)

درگذشت "جان اشتايْنْ بِكْ" رمان ‏نويس بزرگ امريكايي (1968م) جان ارنست اشتاين بك، نويسنده معاصر امريكايى در 27 فوريه 1902م در ايالت كاليفرنياي امريكا به دنيا آمد. وي در 17 سالگي وارد دانشگاه استمفورد شد، اما پس از چند سال تحصيل در رشته زيست‏شناسي، بدون اخذ دانش‏نامه، دانشگاه را ترك كرد. اشتاين بك در 27 سالگي اولين اثر خويش با نام فنجان زرين را منتشر كرد و وارد عرصه نويسندگي گرديد. وي در سال‏هاي بعد با انتشار آثاري ديگر، به اعتبار و تكامل ادبي دست يافت و در شمار اديبان درآمد. اشتاين بك نويسنده‏اي رئاليست و واقع‏گرا است كه با سبكي بسيار قوي و محكم و نثري جالب، به تشريح فقر و بيچارگي اجتماع دست زده و حقايق دردناكي از زندگي بيچارگان را بيان مي‏نمايد. شهرت او با نوشتن رمان خوشه‏هاي خشم تكميل شد كه در آن به صورتي هيجان‏انگيز و مؤثر، زندگي يك خانواده آواره و عصيان كارگران محروم را توصيف كرده است. اين كتاب مورد استقبال مردم قرار گرفت و به دريافت جايزه ادبي پوليتزر، نائل آمد. موضوع اصلي آثار اشتاين بك، رابطه انسان و كائنات است. كتاب‏هاي او هم نماينده نوميدي نويسنده‏اند و هم نمايانگر روح مبارز او. اشتاين بك كه استاد ادبيات كارگري است، زندگي قربانيان بدبختي را با مهارت و بياني ساده ترسيم كرده است. سبك او از رمانتيسم و وادي شاعرانه به واقع‏گرايى و شكل آثارش از آرايه‏ها و پيرايه‏هاي زباني به سوي سادگي و روشني تكامل يافته است. اشتاين بك در شرح جزئيات، توصيف مناظر، نماياندن حالات و تأثيرات و بيان خاطرات، قدرت فراواني دارد و آثار او آميزه‏اي از واقع‏گرايى و تخيل سرشار از شوخ طبعي و درك اجتماعي است. آثار نخستين جان اشتاين‏بك، از ادراكي كامل درباره زندگي و نظري بلند و وسيع درباره مسائل انساني و سلامت روح برخوردار است كه با روشي تغزّلي، حماسي يا طنزآميز و لحني واقع‏بينانه بيان شده و در ادبيات معاصر امريكا مقام عالي به دست آورده است. گفته مي‏شود كه در سال‏هاي پاياني عمر، آثار اشتاين بك در سراشيبي ادبي افتاد و آن قدرت كامل موجود در آثار اوليه را نداشت با اين حال، وي درسال 1962م به دريافت جايزه ادبي نوبل توفيق يافت. از اشتاين‏بك حدود بيست عنوان كتاب به زبان فارسي ترجمه شده است كه خوشه‏هاي خشم، موش‏ها و آدم‏ها، مرواريد و اتوبوس سرگردان از آن جمله‏اند. جان اشتاين بك سرانجام در 20 دسامبر 1968م در 66 سالگي درگذشت.

[*FATIMA*]

30 آذر
===========================


درگذشت "اصمعي" دانشمند و اديب لغوي (214 ق)


درگذشت "اصمعي" دانشمند و اديب لغوي (214 ق) ابوسعيد عبدالملك بن قريب بن عبدالملك بصري بغدادي معروف به اصمعي، از بزرگان ادباي عرب است كه در شعر، متون ادب، نحو، لغت و اخبار، گوي سبقت را از هم عصران خود گرفته بود. شيوايي كلام او شهره است و هارون الرشيد وي را شيطان الشعر مي‏ناميد. اصمعي مدتي از نزديكان خليفه‏ي عباسي و مورد علاقه‏ي هارون ومأمون بود. وي ده‏ها كتاب در لغت و... تاليف كرد كه النِحَل، لغاتُ القرآن و المصادر از آن جمله است.


===========================


مرگ "جيوواني بوكاچيو" اديب و نويسنده معروف ايتاليايي (1375م)


مرگ "جيوواني بوكاچيو" اديب و نويسنده معروف ايتاليايي (1375م) جيوواني بوكاس، نويسنده بزرگ ايتاليايى كه بيشتر از او به عنوان بوكاتْ‏چو و بوكاچيو ياد مي‏شود، در هشتم سپتامبر 1313م در نزديكي فلورانس ايتاليا به دنيا آمد و سپس در شهر فلورانس به تحصيل پرداخت. او در جواني به نجوم علاقه‏مند شد و مدتي به مطالعه اين علم و فراگيري زبان يوناني مشغول بود تا اين‏كه به نويسندگي روي آورد. بوكاچيو هم‏چنين مدتي به كارهاي سياسي اشتغال داشت. وي در جواني منظومه شكار دايانا در هجده بند و داستان فيلوكولو در هفت جلد را پديد آورد و به دنياي ادب راه يافت. با اين حال بوكاچيو پس از نگارش كتاب دكامرون به شهرت رسيد و اين اثر بود كه پايه‏هاي افتخار و محبوبيت را براي بوكات‏چيو استوار ساخت. دِكامرون كه يكي از كتاب‏هاي بزرگ دنيا به شمار مي‏رود، مجموعه‏اي از داستان‏هاي كوتاه است و علي رغم اين‏كه موضوعات آن‏ها ابتكاري نيست اما سبك نگارش آن پر از زندگي است. دكامرون مجموعه يك‏صد داستاني است كه طي سفري ده روزه كه گروهي جوان در دوران طاعون اروپا از فلورانس به تپه‏هاي خارج شهر داشته‏اند براي هم‏ديگر تعريف كرده‏اند. اين داستان‏ها هم هرزه و هم موثر و تكان‏دهنده است به طوري كه در ادبيات آينده اروپا اثراتي عميق بر جاي نهاده است. تنوع خارق‏العاده موضوع‏ها، قهرمانان، خصيصه‏ها، مكان‏ها و زمان‏ها از طرفي و شيوه نگارش و انديشه‏ها از طرف ديگر، دكامرون را اثري بي‏نظير ساخته و موجب شده است كه در طي قرن‏ها، ترجمه‏ها و تفسيرهاي گوناگوني درباره خصوصيت‏ها و ادراك‏هاي عميق اين شاه‏كار ادبي به عمل آيد. شخصيت بديع بوكاچيو در آن است كه واقعيت‏هاي عصر خويش را به موضوع‏هاي عهد باستان پيوند مي‏زَند، چنان كه نمي‏توان افسانه‏هاي قديم را از سرگذشت‏هاي واقعي عصر او تشخيص داد. كتاب دكامِرون او، كمدي الهي واقعي است با هزاران رنگارنگي و گوناگوني در تجسم حالت‏هاي خاص گروه‏ها و افراد بشري. بوكاچيو، به معني واقعي، متبحّر در فرهنگ باستان بود و كسي بود كه قدرت داشت فرهنگ وسيع خود را با فرهنگ يونان و روم قديم متجانس گرداند. آثار بوكاچيو بسيار گوناگون است و از چنان قدرت خلاقيت و دقت در هنر برخوردار كه مقام او را بسيار بالا برده است. تعدادي از آثار او عبارتند از: نسب نامه خدايان دوره شرك در 15 جلد، ترانه‏هاي شباني و منظومه‏هاي فيامِتا و تزئيدا. جيوواني بوكاچيو سرانجام در 21 دسامبر 1375م در 62 سالگي درگذشت.

[*FATIMA*]

1دی
===========================


درگذشت خانم "جورج اِلْيوُتْ" نويسنده معروف انگليسي (1880م)

درگذشت خانم "جورج اِلْيوُتْ" نويسنده معروف انگليسي (1880م) ماري آن ايوانْسْ معروف به جورج اليوت، داستان‏سراي پرآوازه انگليسي در 22 نوامبر 1819م در اين كشور به دنيا آمد. وي در 16 سالگي مدرسه را رها كرد و به اداره خانه و املاك پدر پرداخت. او زبان‏هاي يوناني، لاتيني، آلماني و ايتاليايى را فرا گرفت و به فرهنگ خويش وسعت بخشيد. اليوت در جواني بر اثر تزلزل مذهبي، از انجام فرايض ديني دست باز داشت و باورش را نسبت به مسيحيت از دست داد، با اين حال، هرگز ريشه‏هاي عميق اخلاقي در وجودش سستي نيافت. اليوت كار ادبي را با ترجمه كتاب زندگي مسيح(ع) در دهه 1840م آغاز كرد كه در تيراژ زيادي به چاپ رسيد. اليوت در برخي كارهاي بعدي خود به اين نكته تاكيد مي‏كرد كه بشر به هنگام رنج بردن، تنها از راه‏هاي داشتن و بذل محبت و كمك به ديگران مي‏تواند دردهاي خود را تسكين بخشد. وي در داستان‏هاي خود، همدردي صميمانه‏اي با مردم تيره‏روز ابراز مي‏كند. زندگي، بحران‏هاي روحي و عذاب‏هاي وجداني آنان را شرح مي‏دهد و از راه واقع‏بيني و تحليل دقيق خصوصيت‏هاي اخلاقي مردم شهرستان و طبقه‏هايى كه با زبان و افكارشان از نزديك آشناست در بياني طنزآلود و پرجاذبه، به داستان‏نويسي در انگلستان غناي فراوان مي‏بخشد. در واقع جورج اليوت را مي‏توان راهگشاي داستان‏نويسي جديد در انگلستان به شمار آورد. وي در نگارش داستان‏هاي خود، بيشتر از يك نويسنده، يك نقاد روشنگر و موشكاف بود و در زندگي خصوصي خود نيز، بيشتر از آنكه يك نويسنده به چشم بيايد، يك آموزگار بود. درباره آثار جورج اليوت، نقدهاي فراواني شده است و او را تنها كسي دانسته‏اند كه مقامي پس از چارلْزْ ديكنزْ، نويسنده شهير هم وطنش پيدا كرده و نفوذي غيرقابل انكار بر نويسندگان پس از خود نهاده است. از جورج اليوت آثار متعددي برجاي مانده كه مطالعه‏اي در زندگي شهرستان در 4 جلد، رامُله در 3 جلد، آسياي روي نهر در 3 جلد و آدام بيد در 3 جلد از آن جمله‏اند. ماري آن اِيوانْسْ معروف به جورْج اليوت، سرانجام در 22 دسامبر 1880م در 61 سالگي درگذشت.

[*FATIMA*]

2دی
===========================


مرگ خانم "جِين اوسْتين" بانوي داستان‏نويس انگليسي (1817م)


مرگ خانم "جِين اوسْتين" بانوي داستان‏نويس انگليسي (1817م) خانم جِين اوسْتين، بانوي داستان‏نويس و نويسنده معروف انگليسي، در 23 فوريه 1775م در انگلستان به دنيا آمد. پدر جِين، كشيش بود و با خانواده خود در شهرستان‏هاي مختلف اقامت مي‏كرد. پس از مرگ پدر، جِين زندگي را ميان افراد خانواده پر اولاد خود و دوستان شهرستاني و در محيطي محدود و يك‏نواخت مي‏گذراند. همين محيط كوچك بعدها زمينه بسياري از داستان‏هايش قرار گرفت. جِين در ابتدا براي سرگرم كردن فرزندان و افراد خانواده به خلق داستان‏ها و صحنه‏هاي نمايشي خنده‏آور مي‏پرداخت كه آثار نخستين دوره نويسندگي او را تشكيل مي‏داد. جِين كه از 14 سالگي كار نويسندگي را آغاز كرده بود، طي سال‏هاي جواني، داستان‏هاي بعدي خود را نگاشت و به شهرت رسيد. وي در سال‏هاي اوليه قرن نوزدهم اولين داستان‏هايش را در مجموعه‏اي به نام عشق و دوستي فراهم آورد و پس از آنْ داستان غرور و تعصّب را منتشر كرد كه پيروزي بسيار به دست آورد. جِين اوستين در تمام طول عمرش بيش از شش داستان ننوشت ولي همين شش رمانْ، مقام والايى در تاريخ ادبيات انگليس دارند. از يك نقطه نظر، اين كتاب‏ها پيش‏قدمِ داستان‏هاي عشقي هستند و آن هم به واسطه خاتمه‏هاي خوب و خوش، دسيسه‏هاي جالب و نيز احترامي عميق كه براي فضيلت خانوادگي قائل شده، مي‏باشند. با اينكه جِين اوستين تمام عمرش را در ايام جنگ سرد بين فرانسه و انگلستان گذراند ولي هيچ‏گونه بازتابي از اين حادثه در نوشته‏هايش نمودار نيست. پيروزي اوستين در زمان حيات او قابل توجه نبود؛ تنها در اواخر زندگيش بود كه نقدهايى آميخته با ستايش از آثار وي به عمل آمد و هنر نويسندگي و سبك انشاي دل‏پذيرش بر مردم انگلستان آشكار گشت. آثار جِين اوستين و زندگي او، دو خط موازي را تشكيل مي‏دهد كه هر دو به طبقه متوسط و محيط محدود شهرستان تعلق دارد. اشخاص داستان‏هاي اوستين از ميان مردم عادي برگزيده مي‏شوند نه از افراد برجسته و جِين با همين مردم آشنا و معمولي، دنيايى رنگارنگ و غني مي‏سازد و از كوچك‏ترين اعمال و رفتار، عميق‏ترين معاني را بيرون مي‏كشد. شكست و ناكامي در عشق، فريب و اغوا، دروغ و نادرستي، ابتذال و اميدهاي واهي، همه‏جا در برابر اعتدال و حد و اندازه معقول قرار مي‏گيرد. تجزيه و تحليل درست، وصف زنده و گويا، بينش دقيق، ظرافت فكر، ذوق طنز و هنر نويسندگي موجب مي‏شود كه اوستين در شمار معروف‏ترين داستان نويسان انگليس قرار گيرد. جِين اوستين در ماه‏هاي پاياني عمر به دستور پزشك براي مداواي طبي به وينچستر انگليس سفر كرد و سرانجام در 23 دسامبر 1817م در 42 سالگي درگذشت.


===========================


امروز، "هانری اسپیس "ادیب شهیر و یکی از علمای برجسته اروپا و یکی از شعرای معروف" سویس "در قرون نوزدهم و بیستم میلادی که در" ژنو "قدم به عرصه وجود گذاشته بود ،

بعد از هانری اسپنس 66 سال زندگی دشوار بدرود حیات گفت .روز 9 اوت 1876 دیده به جهان بازکرده بود .از مهمترین آثار این شاعر حساس سویسی" عزیمت - رهگذر ساعاتی که غمگین هستیم و بازگشت "را میتوان نام برد.

[*FATIMA*]

3دی
===========================


"آدام میتسکیهویچ "یکی از نامدارترین ادبا و نویسندگان قرن نوزدهم میلادی لهستان در یک خانواده اشرافی در شهر" نووگرودک "قدم به عرصه وجود گذاشت .

به سبک بزرگزادگان آن زمان بعد از تحصیلات مقدماتی به سلک ویلنا روحانیون درآمد اما بعد آن را رها کرد و دوره دانشگاه را دید .وی بعد از 57 سال زندگی روز 26 نوامبر 1855 میلادی وفات یافت .به روز 26 ماه نوامبر 1855 مراجعه شود


===========================


"هانری پتیتو "نویسنده فرانسوی که در ادبیات آن کشور بیشتر به نام" دانیل رویس "معروف است در" لیون "متولد شد .

پدرش افسر ارتش بود ولی خود او به ادبیات روی آورد .اولین اثر مهم وی" اضطراب ما "و مشهورترین کتابش" دنیای بیروح "بود .در مارس ،1955 عضو آکادمی فرانسه شد و نشان لژیون دونور گرفت و روز 3 اوت 1965 در 64 سالگی بدرود حیات گفت.

[*FATIMA*]

4دی
===========================


رویداد مهمی ثبت نشده

[*FATIMA*]

5دی
===========================


درگذشت "حبيب اللَّه ذوالقدر" شاعر معاصر (1367 ش)

درگذشت "حبيب اللَّه ذوالقدر" شاعر معاصر (1367 ش) تولد: 1289، استهبان. درگذشت: 5 دى 1367، تهران. حبیب‏اله ذوالقدر متخلص به «تابناك» پس از گذراندن دوران ابتدایى و متوسطه به معلمى در شیراز پرداخت و سال‏ها در اداره‏ى فرهنگ خدمت كرد و همچنین مدتى معاون محمدرضا حقیقى در امور اوقاف بود. ذوالقدر داراى شعر بود و بیشتر به «اخوانیات» و سرودن شعرهاى وطنى و ملى علاقه‏مند بود. بعد از شهریور 1320 به روزنامه‏نگارى پرداخت. ابتدا سردبیرى روزنامه‏ى «جهان نما» را به عهده داشت. در سال 1328 امتیاز روزنامه‏ى «شبیخون» را گرفت و مدتى آن را انتشار داد. مدتى نیز در كار انتشار روزنامه‏ى «هنگامه‏ى امروز» بود.با اینكه بارها دستگیر شد ولى به فعالیت خود در جریان ملى شدن صنعت نفت ادامه داد. بعد از كودتاى 28 مرداد 1332 از طرف فرماندارى نظامى مورد تعقیب بود و پس از مدتى دستگیر شد و به زندان افتاد. با آزاد شدن از زندان، به تهران آمد. بار دیگر در سال 1341 با عده‏اى از هم فكرانش دستگیر شد و به زندان افتاد. حبیب‏الله ذوالقدر در جلسات شب‏هاى شیراز شركت مى‏كرد.


===========================


زادروز رودکی از نخستین شاعران پارسی‌گوی (239ش)

زادروز رودکی از نخستین شاعران پارسی‌گوی (239ش) ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی زاده اواسط قرن سوم هجری قمری از شاعران ایرانی دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری است. او استاد شاعران آغاز قرن چهار هجری قمری ایران است. رودکی به روایتی از کودکی نابینا بوده‌است و به‌روایتی بعدها کور شد.او در روستایی به‌نام بَنُج رودک (پنجکنت در تاجیکستان امروزی) در ناحیه رودک در نزدیکی نخشب و سمرقند به دنیا آمد. رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند که به این خاطر است که تا پیش از وی کسی دیوان شعر نداشته‌است و این از نوشته‌های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی- ابوحاتم رازی مسجل می‌گردد. به عنوان پدر شعر کلاسیک فارسی رودکی از جایگاه ممتازی در جهان برخوردار است.اشعار غنایی و تعلیمی وی راه را بر بزرگان زیادی بازکرده‌است و از این رو همواره آیین‌های پاسداشت مختلفی برای این شاعر پارسی زبان برگزار می‌شود.در یکی از این آیین‌ها که در سال ۲۰۰۸ به میزبانی سازمان ملل متحد برگزار شد بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد دربارهٔ شاعری رودکی در حضور جمع کثیری از سرشناسان علمی فرهنگی جهان، نمایندگان یونسکو و سفیران کشورهای مختلف گفت: «اشعار رودکی می‌تواندمبنای اتحاد جهانی قرار بگیرد چرا که رودکی شاعر خوبی‌ها و عدالت بود».یونسکو هرساله از کشورهای عضو خود درخواست می‌کند تا بر هر مناسبتی نام بزرگان فرهنگ و ادب خود را ارائه دهند تا جهت بزرگداشت و برگزاری کنگره‌های مربوطه اقدام بعمل آید. همچنین در آذر ماه سال ۱۳۸۷ هجری شمسی، سازمان میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی با همکاری بنیاد فرهنگی رودکی و یونسکو، آیین بزرگداشتی برای رودکی در تهران با حضور شرکت کنندگان داخلی و خارجی ترتیب داده شد.بیشتر شرکت کنندگان خارجی از کشورهای هندوستان، افغانستان، تاجیکستان، فرانسه، ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان بودند.در سال ۱۹۵۵ میلادی دولت جمهوری تاجیکستان به مناسبت هزار و صدمین سالگرد تولد رودکی مراسمی در این زمینه برپا نمود.از میان بزرگترین رودکی پژوهان می‌توان به براگینسکی، سیمنوف، صدرالدین عینی، سعید نفیسی، محمدعلی فروغی، محمد شکوروف و ریچارد فرای اشاره نمود.


===========================


درگذشت رادی،نمایش‌ نامه ‌نویس بزرگ (1386ش)

درگذشت رادی،نمایش‌ نامه ‌نویس بزرگ (1386ش) اکبر رادی در روز دهم مهرماه ۱۳۱۸ش در رشت پا به عرصه وجود گذاشت. وی، فرزند سوم از یک خانواده شش نفره بود. نام پدرش حسن بود که با ۹ کلاس سواد، به زبان‌های فارسی و ترکی و فرانسوی و روسی تسلط داشت. حسن رادی به‌همراه برادرش کارخانه قندریزی داشت و سخت گرفتار معاملات بود که این موضوع، مجالی برای پرداختن به فرزندان نمی‌گذاشت. مادر اکبر، ام‌البنین، زنی بی‌سواد اما بااحساس، دانا و شایسته بود. رادی چند سال اول زندگی خود را در رفاه نسبی گذراند. وی، چهار سال اول دوران تحصیل را در دبستان عنصری سپری کرد اما در سال ۱۳۳۹ش به‌علت ورشکستگی پدرش به تهران آمدند و فقر به‌شدت آن روی خود را به رادی نوجوان نشان داد تا جایی که برای تهیه نیاز‌های اولیه خود دچار سختی فراوان بود. رادی، دو سال آخر ابتدایی را در دبستان صائب تهران گذراند و دوره متوسطه را در دبیرستان فرانسوی رازی به پایان رساند. وی که دانش‌آموخته رشته علوم اجتماعی از دانشگاه تهران بود، تحصیل در دوره کار‌شناسی ارشد این رشته را نیمه‌کاره گذاشت و پس از طی دوره تربیت معلم در سال ۱۳۴۱ش، به شغل معلمی روی آورد. رادی، معلمی را از کلاس سوم دبستان مدرسه بامشاد و سپس ششم دبستان مدرسه شهرام در جنوب شهر تهران آغاز کرد و طی سی و دو سال، به تدریس ادبیات در سال چهارم دبیرستان، ادبیات نمایشی انستیتو مربیان امور هنری، نمایشنامه‌نویسی مقطع کار‌شناسی دانشگاه تهران و نمایشنامه‌نویسی پیشرفته کار‌شناسی ارشد دانشگاه هنر پرداخت تا این‌که در سال ۱۳۷۳ش بازنشسته ‌شد. در سال ۱۳۴۱ش، نمایشنامه «روزنه آبی» را با هزینه شخصی و در سال ۱۳۴۳ش نیز نمایشنامه «افول» را با سرمایه گروه ادبی طرفه منتشر کرد. رادی در سال ۱۳۴۴ش با یکی از هم‌رشته‌ای‌هایش به‌نام حمیده عنقا ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، دو پسر به نام‌های آریا و آرش می‌باشد. شاید مهم‌ترین اتفاق زندگی هنری رادی، آشنایی او با شاهین سرکسیان در سال ۱۳۳۹ش بود. سرکسیان بعد از خواندن «روزنه آبی» و تحسین فراوان رادی جوان، تصمیم به اجرای آن گرفت و مصرانه از رادی خواست که جز نمایشنامه چیز دیگری ننویسد. از آثار رادی می‌توان به داستان‌های بلند «افسانه دریا» و «مسخره» ۱۳۳۶، نمایشنامه «از دست رفته» (چاپ نشده)؛ ۱۳۳۷، داستان «باران» و «جاده» چاپ در مجله اطلاعات جوانان ۱۳۳۸، داستان «سوءتفاهم» هفته‌نامه فردوسی ۱۳۳۹، داستان «کوچه» ۱۳۳۹، نمایشنامه «مسافران و مرگ در پاییز» مجله پیام نوین ۱۳۴۴، نمایشنامه «روزنه آبی» ۱۳۴۱، نمایشنامه «مرگ در پاییز» ۱۳۴۹، چاپ مجموعه داستان «جاده» ۱۳۴۹، نمایشنامه‌ «ارثیه ایرانی» ۱۳۴۷، نمایشنامه «افول» ۱۳۴۳ و نمایشنامه «صیادان» اشاره کرد. «لبخند باشکوه آقای گیل»، «در مه بخوان»، «آهسته با گل سرخ»، «منجی در صبح نمناک»، «هاملت با سالاد فصل»، «آمیزقلمدون»، «شب روی سنگ‌فرش خیس»، «آهنگ‌های شکلاتی» و «پایین گذر سقاخونه» از جمله دیگر آثار نمایشی اکبر رادی به‌شمار می‌روند. اکبر رادی، سرانجام در تاریخ پنجم دی‌ماه سال ۱۳۸۶ هجری شمسی در سن شصت و هشت سالگی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد. وی یکی از تأثیرگذارترین افراد در حیطه هنر‌های نمایشی بود که شاخه ادبیات نمایشی در ایران تا حد زیادی مرهون این نمایشنامه‌نویس بزرگ است.