تأثیر دوران کودکی بر شخصیت

[farhad_jomand]

نوزاد انسان با ظرفیت های شناختی و ذهنی و رفتاری فراوانی كه خداوند در دستگاه عصبی او به ودیعه گذاشته است به دنیا می آید اما این ظرفیت ها برای به فعلیت درآمدن نیازمند محیط مناسب، آموزش و تجربه است. برای نمونه، ظرفیت زبان آموزی در وجود هر كودكی وجود دارد، اما اگر در یك دوره حساس رشدی كه از یك تا چهار سالگی این ظرفیت فعال نشود، كودك دیگر هیچ گاه نمی تواند سخن گفتن را بیاموزد.
كودكانی كه با محرك های مناسب و در محیط شایسته بار می آیند، یعنی پدر و مادر و اطرافیان با آنان وقت صرف می كنند، می گویند و می شنوند، آنچه را در اطراف آنان است می بینند و كتاب می خوانند از نظر هوشی و ذهنی بر كودكانی كه در محیط محروم و انزوا بار می ‎آیند برتری دارند. نقش پذیری در شكل دادن به روحیه و رفتار كودكان و نوجوانان اهمیت زیاد دارد. به این موضوع در علوم رفتاری همانندسازی گفته می شود. یعنی كودك ویژگی های فكری و عاطفی و رفتاری افراد شاخص زندگی خود را می پذیرد و بی آنكه بداند شبیه آنان می شود.به همین دلیل پدر خوب، پسر خوب را پرورش می دهد و مادر خوب نیز برای دخترش نمونه زن بودن، همسر بودن و مادر بودن می شود. اگر پدر و مادر در زندگی فرزند نقشی نداشته باشند، فرزند هویت مناسب پیدا نمی كند و اگر پدر و مادر بدرفتار باشند، فرزندی با هویت منفی و اجتماع ستیز را پرورش می دهند. گذشته همیشه به صورت دیدگاه های شخصیتی، در زندگی آینده فرد تجلی می كند. در دنیای امروز علاوه بر پدر و مادر و آموزگاران، رسانه های گروهی بویژه تلویزیون بر شكل دادن خلق و رفتار كودك و نوجوان نقش دارند اگر نمونه هایی كه آنها تبلیغ می كنند شایسته باشند، كودك به وسیله همانندسازی با این نمونه های خوب، رفتار آنان را تقلید می كند اما اگر نمونه هایی كه در رسانه ظاهر می شوند نماینده گفتار و رفتار نادرست باشند مروج بی مسئولیتی، دروغ گویی، رفتارهای غیراخلاقی و قانون شكنی خواهند شد.به همین علت ضروری است پدران و مادران از هم اكنون نه تنها به فكر اصلاح رفتارهای نامناسب خود باشند، بلكه در مورد كاربرد اینترنت و ماهواره و غیره مراقب باشند كه مبادا در اثر غفلت با فرزندی كج رفتار مواجه شوند. پدران و مادران آگاه، فرزندان آگاه به جامعه تحویل خواهند داد.