برای آنها که دنبال مد و مدگرایی هستید

[طاهره جووون]

پيامبر گرامي اسلام(ص) فرموده است:«كسي كه خود را به قومي شبيه كند، پس از زمره آن قوم به حساب ميآيد» براي مثال، اگر فردي ناآگاهانه از مدي كه نماد«شيطان پرستي» است، استفاده كند در صورتي كه بيننده بدون پرس و جو، او را يك « شيطان پرست» بپندارد، در اينجا آنكه سزاوار سرزنش است، فرد مدگرا است، نه بيننده؛
يكي از نيازهايي كه به شكل مستقيم با سن جواني ارتباط دارد كه هيچ گريزي از آن نيست، نياز به آراستگي است بهطوري كه كليه جامعهشناسان و روانشناسان براين باورند كه جوانان در سن خاصي نياز به پوشيدن انواع خاصي از لباس و آرايش مو دارند تا بتوانند خودنمايي كنند و از طرفي لباسهايي كه ميپوشند داراي رنگهاي شاد و جذاب باشد.

ما جواناني را مشاهده ميكنيم كه به شدت مدگرا هستند به طوري كه هر لباسي كه مد ميشود، تا آن را نخرند آرام و قرار ندارند و وقتي كه خريدند، بيصبرانه منتظر موقعيتي هستند كه آن لباس را بپوشند و ديگران آنها را ببينند.

اين افراد وقتي وسايل خانه و مدل مو وآرايش صورت بخصوص لباسشان، مطابق مد باشد احساس خوبي ميكنند و اگر به دلايلي نتوانند از مد برخوردار شوند احساس غمگيني ميكنند يا حتي ممكن است احساس بدبختي كنند و آنها حاضرند به هر ترفندي كه ممكن است حتي با دعوا و مرافعه پول تهيه كنند، بعد به سراغ لباس و كفش و هرچيز ديگري كه مطابق مد توليد شده بروند و اگر چنانچه به فعاليت اقتصادياي مشغول هستند نتيجه كليه فعاليتهاي خود را صرف اين امر كنند.

توجه بيش اندازه به مد سبب ميشود آنها نتوانند در بسياري از فعاليتهاي اجتماعي شركت كنند. اما زماني، اين مسئله نگران كننده ميشود و حتي در بسياري از موارد شكل بيماري به خود ميگيرد كه فرد از حالت عادي خارج شده و تمام فكر و ذهنش را به خود معطوف كند بهنحوي كه در بسياري از مواقع باعث بروز انواع بيماري و ناهنجاري ميشود.

براي مثال كساني كه بيش از اندازه به زيبايي خود اهميت ميدهند يا دچار اعتماد به نفس كاذب ميشوند يا اينكه اعتماد به نفس خود را به شكل كامل از دست ميدهند كه هر دوي اين حالات ميتواند خطرناك باشد و عموما در خانواده به اندازه كافي توجه و محبت دريافت نكردهاند و اگر در محيط خانواده با بيتوجهي اعضا مخصوصا والدين رو به رو شوند بديهي است كه سعي خواهند كرد تا اين حس طبيعي تمايل به تاييد و تحسين را به نوعي ارضا كنند.

وقتي فردي از عزت نفس پاييني برخوردار باشد حاضر است به هر نوع ممكن از وجودش استفاده نمايد تا به اهداف كوچك و بزرگش دست يابد. وقتي فردي وجود روحي و معنوي و حتي در مواردي آگاهي هم ندارد سادهترين راه را براي ارائه به منظور جلب توجه، حتي از راه منفي طي ميكند.

حال چرا و چگونه بعضي از جوانان بسيار مدپرست ميشوند؟

دلايلي كه باعث ميشود فرد از مد پيروي كند عبارت است از:تنوع طلبي و نوگرايي: استقلال طلبي، تنوع دوستي، هيجان خواهي و نوگرايي از جمله ويژگيهاي دوران جواني است. البته در سن نوجواني نيز داشتن تمايل نوگرايي و امروزي شدن باعث ميشود كه فرد از هنجارهاي پيشين خود فاصله بگيرد و به هويتي متفاوت از ديگران دست پيدا كند. پس افرادي كه ميل به تازه جويي و تازه خواهي دارند از مد پيروي ميكنند. اگر اين ميل در آنها خيلي زياد باشد آنان به دنبال مدهاي عجيب و غريب ميروند چرا كه براي آنها فقط متفاوت بودن مطروح است نه زيبايي.

مدگرايي و همانند سازي: همانند سازي فرايندي ناهشيار است كه فرد، طي آن ويژگي فرد ديگري را براي خود سرمشق قرار ميدهد و با تقليد از نگرشها و ويژگي رفتاري وي احساس ميكند كه مقداري از قدرت و كفايت او را نيز به دست آورده است. همانند سازي ميتواند با شخصيتهاي معروف گذشته، هنرپيشههاي سينما، نوازندگان و آواز خوانان و يا گروههاي مختلفي مانند«هيپي»ها باشد و فرد، خود را از نظر ظاهري شبيه آنها ساخته، در شيوه لباس پوشيدن و طرز رفتار با آنان همانند سازي كند.

رقابت و چشم و همچشمي با ديگران: انگيزه رقابت وچشم و همچشمي با ديگران، از ديگر عوامل پيروي از مد در بين جوانان و نوجوانان محسوب ميشود.
مدگرايي و التزام ناشي از دوستي: يكي از عوامل پيروي از مد اين است كه جوانان و نوجوانان براي اينكه مورد تمسخر و تحقيردوستان قرار نگيرند از مدهاي رايج پيروي ميكنند.

مدگرايي و جلب توجه ديگران: افرادي هستند كه با تعويض و تغيير هر روزه لباس و آرايش خود وخريدن لباسهاي گرانقيمت ومد روز، درصدد جلب توجه ديگران برميآيند.

مدگرايي و تشخص طلبي: برتري جويي و تشخص طلبي از ديگر عوامل پيدايش مد در بين جوانان است. افرادي كه خود را برتر از ديگران و مربوط به قشر مرفه جامعه ميدانند، سعي ميكنند اين برتري را درگويش، لباس پوشيدن، محيط آرايي و سبك آرايش و زيور آلات خود نشان دهند و لذا مدهاي جديد را مطرح ميكنند.

جنبه رواني و مدگرايي: كمبود محبت، تزلزل شخصيت و هويت يابي و تبليغات رسانهاي از علل گرايش به مد ميباشد. گسترش وسايل ارتباط جمعي بويژه ماهواره و فناوريهاي جديد رايانهاي باعث شده كه جوانان با جوامع و فرهنگهاي گوناگون ارتباط برقرار كنند. در نتيجه باعث تقليد كوركورانه آنها از ظواهر، آنهم در حد افراطي شود و همچنين باعث شده تا جوانان و نوجوانان به رفتارها و هنجارهاي متضاد با ارزشهاي اعتقادي و باورهاي دروني خويش رو آورند. اين خطرناكترين حالت مدگرايي است و جامعه را از درون تهي ميكند و در واقع عقيده اسلامي جوانان و نوجوانان را ربوده و جوانان را در اختيار غرب ميگذارد.

پيامبر گرامي اسلام(ص) در اين زمينه فرموده است:«كسي كه خود را به قومي شبيه كند، پس از زمره آن قوم به حساب ميآيد» براي مثال، اگر فردي ناآگاهانه از مدي كه نماد«شيطان پرستي» است، استفاده كند در صورتي كه بيننده بدون پرس و جو، او را يك « شيطان پرست» بپندارد، در اينجا آنكه سزاوار سرزنش است، فرد مدگرا است، نه بيننده؛ زيرا آن شخص با استفاده از چنين مدي، خود را در معرض تهمت ديگران قرار داده است. و اين از خطرناكترين عوارض مدگرايي است كه دين و عقيده و باور را از انسان ميگيرد.

علاوه بر اين يكي از نتايج مستقيم روي آوردن به مد و وابسته شدن به آن گرايش به تجملگرايي است. اين تجملگرايي نيز در اقتصاد كشورها تاثيرات مخربي خواهد داشت. يكي از بهترين راههايي كه ميتوان مدپرستي را در حد تعادل نگه داشت، داشتن روش تربيتي مناسب در خانواده و مدرسه است. براي داشتن جواناني شاد، توانا، بالنده، با اعتماد به نفس و مهمتر از همه با ايمان بايد از همان ابتداي كودكي شروع كنيد. فردا دير است.

همچنين والدين سعي كنند دانشآموزان و دانشجويان را وارد بازار كار كنند تا راه به دست آوردن پول را ياد بگيرند و بدانند درآمد خود را درست خرج كنند، از اين طريق آنها مسئوليتپذير ميشوند و ديگر فقط مصرف كننده نيستند و به موجودي متعادل از نظر توليد ومصرف تبديل ميشوند. پس پدر ومادرها هشيار باشيد!درنهايت بايد اين نكته مهم را فراموش نكنيد كه دست اندركاران مد و برنامههاي ماهواره طبق اصول سودجويانه خود درصدد شستشوي مغزي شما و شكل دادن به برنامه ذهني شما هستند.

اين باعث ميشود كه شما قدرت خلاقيت و هويت خود را از دست بدهيد. در حالي كه شما با فرديت خاص خودتان آفريده شدهايد و بايد مطابق توانمنديها و نيازهاي خودتان شكل بگيريد و رفتار كنيد. پس اگر از ماهواره، تلويزيون، مجله وساير وسايل ارتباط جمعي استفاده ميكنيد هشيارانه به همه چيز نگاه كنيد و اجازه ندهيد ذهنتان اسير مد شود. و بايد سعي كنيد كه فقط مصرف كننده محصولات غرب نباشيد و تلاش كنيد كه از خود موجودي متفكر و توليد كننده بسازيد . در ضمن از مواهب مد و فناوري هم بهرهمند شويد.
منبع : yjc.i