ميدان گازي پارس جنوبي يكي از مهمترين منابع گاز طبيعي جهان واقع در وسط خليج فارس است. مقامات ايراني در تاريخ 28 سپتامبر 1997، توسعه مراحل 2 و 3 اين ميدان را به گروه توتال پارس جنوبي، وابسته به توتال فينا الف (در حد 40% ) و دو شركت گازپروم و پتروناس واگذار كردند.
در قالب اين قرارداد كه از نوع بيع متقابل است، شركت توتال پارس جنوبي و شركاي آن مبلغي بيش از 2 ميليارد دلار براي مطالعات، ساخت و راه اندازي تاسيسات زميني و دريايي در راستاي توليد روزانه 56 ميليون متر مكعب گاز و 80000 بشكه ميعانات گازي سرمايه گذاري كردند. بعد از تكميل و راه اندازي پروژه در اواخر سال 2002 شركت توتال پارس جنوبي، مسئوليت كامل اداره و بهره برداري از مجموعه تاسيسات عملياتي شده را به شركت گاز پارس جنوبي، وابسته به شركت ملي گاز ايران واگذار خواهد كرد. دست اندر كاران پروژه در اين چالش سترگ پيروز شده و بزرگترين پروژه در بخش انرژي ايران كنوني را به توليد رساندند. يك مجموعه صنعتي در سطح جهاني در منطقه عسلويه، جايي كه تا پنج سال پيش جز كوير و كوهستان مشرف به دريا فاقد هر چيز ديگري بود، شكل گرفته است. از فن آوري هاي نويني در خط لوله انتقال هيدروكربور استخراجي از دريا به تاسيسات ساحلي تصفيه گاز در فاصله يكصد كيلومتري، استفاده شده است.
به يمن همكاري متقابل و عالي شركت ملي نفت ايران و شركت توتال فيناالف، نتايج بهره برداري از فازهاي 2 و3 مخازن گاز پارس جنوبي وارد چرخ اقتصادي ايران شده است. گياهي مقاوم در كوير ايران روئيده است و اولين جوانه هاي آن گل هاي نوگرائي است.

طرفين قرارداد (The partners)
كارفرما: شركت ملي نفت ايران
پيمانكار:
شركت توتال پارس جنوبي وابسته به توتال فيناالف با سهم 40% و به عنوان متصدي اصلي توسعه
شركت گاز پروم با سهم 30%
شركت پتروناس با سهم 30%


به سوي آينده اي درخشان (Towards a bright future)
ايران با داشتن 9% ذخاير نفتي و 15% ذخاير گازي جهان در مقام دوم كشورهاي صادركننده نفت جهان (اوپك) قرار دارد و در اين راستا طرح هاي بهينه سازي توليد انرژي آينده خود را به پيش مي برد. اين كشور در آينده اي نزديك مي تواند با سرمايه گذاري روي ميدان جديدي، كه طي فعاليت هاي اكتشافي منظم از سال 1995 همدتا در دار خوين، آزادگان و دشت آبادان كشف شده اند، ظرفيت توليد نفت خود را به طور معني داري توسعه دهد. در جهت به ثمر رساندن اين تلاش ها در بخش بالا دستي، و به موازات يك بخش پتروشيمي در حال توسعه، ايران در حال حاضر داراي 9 پالايشگاه فعال، تاسيسات گسترده زيربنايي صادرات نفت شامل 4 ترمينال عمده بارگيري نفت و بزرگترين ناوگان تانكرهاي نفت كش در ميان كشورهاي عضو اوپك مي باشد.

گاز يك محور توسعه
ذخائر عظيم گاز طبيعي ايران، كه در زمره بزرگترين ذخائر گاز طبيعي در جهان هستند، مي توانند به عنوان موتور محرك توسعه، كشور را در جهت رسيدن به هدف هاي زير ياري نمايند:
• پاسخگويي به نياز سريعا رو به تزايد انرژي داخلي
• صادركننده بالقوه مهم گاز به بازارهاي منطقه اي و جهاني در حال رشد مثل تركيه، اروپا، اوكراين، شبه قاره هند و به ويژه آسياي جنوب شرقي
• توسعه صنايع پايين دستي گاز از قبيل راه اندازي بخش هاي وابسته همانند LNG و گاز مايع

در حقيقت ميدان عظيم دريايي گاز پارس جنوبي نقشي كليدي در روند اين توسعه كلان به عهده خواهد داشت.

قراردادهاي بيع متقابل ( Buy-back contracts )
شركت ملي نفت ايران و توتال فيناالف و شركايش سيستم قراردادي بيع متقابل را به هنگام مذاكرات پروژه هاي سيري A وE در سال 1995، اساس كار خود قرار دادند. با اين سيستم، كه اخيرا بسيار معمول شده است، شركت هاي خارجي اجازه سرمايه گذاري در فعاليت هاي اكتشاف و بهره برداري از مخازن هيدروكربور را به دست مي آورند. اين شركت ها متعهد هستند كه تاسيسات را پس از شروع بهره برداري به شركت ملي نفت ايران واگذار كنند. در مقابل، بازپرداخت سرمايه گذاري ها به اضافه بهره و سود اين شركت ها، بعد از واگذاري آغاز خواهد شد. اين پرداخت ها از ابتداي بهره برداري آغاز شده و در طول چندين سال (معمولا از 5 تا 7 سال) به انجام خواهد رسيد. بين سال هاي 1997 و 2001، شركت ملي نفت ايران، قراردادهاي متعددي از اين نوع را با طرف هاي بين المللي خود و با مبالغ قابل ملاحظه اي منعقد كرده است: براي پروژه هاي توتال فينااِلف كه شامل سيري A و E، فازهاي 2و3 پارس جنوبي، بلال و درود مي باشد، مبلغ 4 ميليارد دلار سرمايه گذاري شده است. اين نوع قراردادها امكان رشد بيشتر صنعتي و توسعه ظرفيت هاي صادراتي را به اقتصاد ايران مي دهد. ضمنا با انتقال مهارت هاي فني و تكنولوژيكي، شركت هاي ايراني توان به كارگيري بهترين استانداردهاي صنعت نفت را به دست خواهند آورد.

پارس جنوبي يك فرصت عمده براي ايران (South Pars, a major opportunity for Iran)
ميدان پارس جنوبي با مساحت 3700 كيلومتر مربع، داراي متجاوز از 450 تريليون فوت مكعب گاز طبيعي و حدود 17 ميليون بشكه ميعانات گازي مي باشد. با توجه به ابعاد لايه رسوبي حاوي هيدروكربور، بديهي است كه بهره برداري از گاز پارس جنوبي قادر به ايفاي نقشي تعيين كننده، در نيل به هدف هاي گوناگون زير مي باشد:
• تامين نيازهاي داخلي
• تزريق دوباره گاز در ميدان هاي مختلف نفتي، همانند گچساران در جهت بهره برداري بعدي از آن
• صدور گاز يا از طريق خط لوله (به تركيه و در نتيجه به اروپا توسط خط لوله افتتاح شده در سال 2002 و حتي به هندوستان) و يا از طريق دريا به صورت گاز مايع ( LNG )

تاثير اقتصادي مستقيم
در ماه مارس 2002، اولين مقادير گاز طبيعي توليد شده در پارس جنوبي، تاسيسات عسلويه (استان بوشهر) را ترك و توسط يك خط لوله 56 اينچي به طول 67 كيلومتر به شبكه ملي توزيع گاز پيوست.
اين پروژه با محوريت تلاش و توسعه، اثر كلاني در جهت رشد اقتصادي منطقه داشته و مركزيت صنعتي اساسي را در منطقه به وجود خواهد آورد. بخش عسلويه از زير بناهاي جديد، وسائل ارتباطي و تاسيسات بندري بهره مند شده و نقطه اي كليدي در شبكه گازي و پايگاه مهم فعاليت پتروشيمي در ايران خواهد بود.
در خصوص ايجاد اشتغال، كارگاه فازهاي 2و 3 پارس جنوبي در اوج فعاليت هاي اجرائي به تنهايي زمينه اشتغال 11000 نفر نيروي كار را فراهم آورده كه 9000 نفر آن ايراني بوده اند. شركت هاي ايراني جز شركت هاي فعال در اين پروژه بوده اند. توسعه مراحل بعدي طرح پارس جنوبي و واحدهاي شيميائي مرتبط با آن، ميزان اشتغال را به طور مستقيم و يا غير مستقيم به طور قابل توجهي افزايش خواهد داد.