اقتصاد رفتاری

[نارون1]

اقتصاد رفتاری





اقتصاد رفتاری(به انگلیسی: Behavioral economics) و فاینانس رفتاری رشته‌ای است که با روش علمی در فضای روان‌شناسی شناختی٬ فاکتورهای مربوط به احساسات و اجتماع را در تحلیل و فهم بازارها و عوامل اقتصادی به کار می گیرد.

از آنجا ‏که واحد تحليل در اين دو علم، فرد و رفتار او مي ‏باشد تعامل بين علم اقتصاد و روان ‎‏شناسي مي ‏تواند براي نظريه ‏پردازي اقتصادي مورد استفاده اقتصاددانان قرار گيرد در طی سال های اخیر محققانی هم چون دانیل کانمن(deneil kahneman)،آمارس تورسکی(amas tversky)،دیک تالر(dick thaler) و اخیرا نیز کالین کامرر(cilin camera) و جرج لاونستین(george loewnstein)،برخی از اصول و اندیشه های علم اقتصاد را به عنوان اصولی غیر واقع گرایانه از نظر روانشناختی،مورد انتقاد قرار داده اند.

اقتصاددانانی نظیر کنت ارو(kenth arrow)،پیتر دیاموند(peter diamond)،دان مک فادن(dan mc fadden)،رابرت سولو(robert solow) تنها تحقیقات اندکی را در این زمینه انجام داده اند ولی گستردگی اقتصاد را ترویج ننموده اند این نا به سامانی به وجود آمده در مورد واقع گرایی روانشناختی هم اکنون منجر به بروز به نتایجی گردیده است.

عمدتا تلاش هایی تحت عنوان"علم اقتصاد رفتاری" صورت گرفته تا از نظر روانشناختی ماهیت و نتایج بسیار واقعی تر از طبیعت انسان در علم اقتصا بدست آید که این ماهیت ها به طرز نامحدودی در دهه اخیر،گسترش و فزونی یافته است.

تاجایی که امروز علم اقتصاد رفتاری جایگاه خود را در اقتصاد متعارف باز کرده است و افرادی نظیر دیوید لایبسون(david laibson) در زمینه اقتصاد کلان وارنست فییر در اقتصاد کار،جایگاه مناسبی در اقتصاد کلان دارند.از طرف دیگر دانشگاههای معتبر بسیاری دانشجو در مقاطع پیشرفته در زمینه اقتصاد رفتاری می گیرند.








اقتصاد رفتاری به دنبال چیست؟


اقتصاد رفتاری به دنبال افزایش قدرت توضیح دهندگی علم اقتصاد از طریق واقعی تر کردن بنیان های روانشناسی است.هسته اصلی اقتصاد رفتاری اعتقاد به افزایش واقع گرایی زیربناهای روانشناختی علم اقتصاد است که سبب بهبود نظریه های اقتصادی در انجام وظایف خود نظیر توصیف بهتر تئوری ها،پیش بینی بهتر حوادث و پیشنهاد سیاست های اقتصادی بهتر می شود.

البته این دیدگاه در جایگاه نفی اساس اقتصاد نئوکلاسیک برپایه حداکثر کردن مطلوبیت(به انگلیسی: utility maximization)،تعادل(به انگلیسی: equlibrium) و کارایی(به انگلیسی: efficiency)قرار ندارد.چراکه دیدگاه نئو کلاسیک مفید است و چارجوب تئوریک مناسبی برای تحلیل های اقتصاددانان فراهم می آورد که در خیلی از زمینه ها نیز پیش بینی های صحیحی انجام می دهد اما در برخی موارد ناکارآمد است و می بایستی تعدیل شود که این مجرای بروز علم اقتصاد رفتاری است.

اکثر مقالات در زمینه اقتصاد رفتاری تعدادی از فروض بنیادین اقتصاد نئوکلاسیک را با توجه به واقع گرایی روانشناختی تعدیل می کند.البته اقتصاد رفتاری را نباید به عنوان نظریات رادیکال در نظر گرفت.چراکهفقط به دنبال آزاد کردن فروض ساده کننده اساس اقتصاد نئوکلاسیک است.برای مثال اقتصاددانان نئوکلاسیک به طور مشخص ابراز می کنند که انسنان ها در مورد انصاف و عدالت نگران نیستند.که با حذف این فرض می توان به نظریات واقعی تر در علم اقتصاد رسید.^[۸]





ارزش گذاری اقتصاد رفتاری


استیگلر(stigler)بیان می کند که نظریات اقتصادی می باسیت با سه سولفه انطباق با واقعیت،کلی بودن . سازگاری سنجیده شوند.نظریات اقتصاد رفتاری نیز می بایست با این سه مولفه قضاوت شوند.هرچند که نظریات اقتصاد رفتاری معمولا به علت وارد کردن چند پارامتر به داخل مدل از انسجام کمتری برخوردار است.^[۹]








روش های اقتصاد رفتاری


روش های (به انگلیسی: methods) به کار گرفته شده در اقتصاد رفتاری به سان همان روش های است که سایر زمینه های اقتصاد متعارف به کار می گیرند.در اصل ،اقتصاد رفتاری به شدت به شواهدی که براساس آزمایش یا تجربه(به انگلیسی: experiment) به دست می آیند متکی است.با این وجود،اخیرا ،اقتصاددانان رفتاری از آزمایش تجربه فراتر رفته اند و تمام روش های به کارگرفته شده در علم اقتصاد متعارف را پذیرفته اند.^[۱۰]






افراد تاثیر گذار در اقتصاد رفتاری

1. دانیل آریلی(به انگلیسی: Dan Ariely)
2. کولین کمرر (به انگلیسی: Colin Camerer)
3. ارنست فهر(به انگلیسی: Ernst Fehr)
4. دانیل کاهنمن(به انگلیسی: دانیل کاهنمن)
5. دیوید لیبیسون(به انگلیسی: David Laibson)
6. جورج لوونستین(به انگلیسی: George Loewenstein)
7. متیو رابین(به انگلیسی: Matthew Rabin)
8. هربرت سیمون(به انگلیسی: هربرت الکساندر سیمون)
9. ریچارد تالر(به انگلیسی: Richard Thaler)
10. پاول اسلویک(به انگلیسی: Paul Slovic)
11. آموس تورسکی(به انگلیسی: Amos Tversky)

منبع:

ویکی پدیا