عجایب هفتگانه دنیای مدرن

[امید عباسی]

عجایب هفت‌گانه دنیای جدید سازه‌های دست‌ساز بشر هستند و دلیل اعجاب‌انگیز بودن آن‌ها مهندسی خارق‌العاده بشری در ساختشان بوده است.

لیست‌های متعددی از عجایب هفتگانه در دنیا وجود دارد که یکی از معتبر‌ترین آن‌ها را انجمن مهندسی عمران آمریکا ارائه کرده است. یکی از لیست‌های دیگری که در آن عجایب هفتگانه دنیای مدرن انتخاب شده است را مردم از سراسر جهان در یک نظرسنجی انتخاب کردند.

سد ایتایپو

سد ایتایپو که بر روی رودخانه پارانا در مرز پاراگوئه و برزیل زده شده است طولانی‌ترین سد جهان است.

سد ایتایپو در سال 1994 از سوی انجمت مهندسی عمران آمریکا به عنوان یکی از عجیب هفت‌گانه دنیای مدرن انتخاب شد. نام این سد به معنای صدای سنگ است. ایتایپو در قالب یك پروژه دوجانبه و بر رودخانه پارانا میان دو كشور برزیل و پاراگوئه ساخته شد. 18 واحد مولد برق این سد قادر به تولید 14گیگا وات برق است.
با مشاهده آمارهایی كه اخیراً از میزان انرژی تولیدی این سد به دست آمده اند، می توان به عظمت سد ایتایپو پی برد. نیروگاه ایتایپو در واقع 20 درصد از كل انرژی مورد نیاز صنایع برزیل و 93 درصد انرژی پاراگوئه را تامین می‌كند.

این نیروگاه همچنین محل بزرگی برای جذب توریسم محسوب می شود. تاكنون بیش از 10 میلیون نفر از 162 كشور جهان از این سد نیروگاه بازدید کرده‌اند.

لازم به ذكر است كه برزیل صنعتی ترین كشور آمریكای لاتین است و برای كسب انرژی لازم برای صنایع خود به انرژی و منابع آن شدیدا به نیرویی که این سد تولید می‌کندنیازمند است. پاراگوئه نیز به عنوان یكی از كم درآمدترین كشورهای آمریكای جنوبی برای تحقق اهداف خود در راستای توسعه اقتصادی به انرژی به مثابه یك نیروی محركه نیاز دارد.

پل گلدن گیت

گلدن گیت پلی معلق است که در سانفرانسیسکو آمریکا قرار دارد.

این پل در دهانه خلیج سانفرانسیسکو قرار دارد . گلدن گیت سانفرانسیسکو را از بخش شمالی‌ به مارین کاونتی متصل می‌کند. گلدن گیت هنگامی که در اواخر دهه 30 میلادی به بهره‌برداری رسید تا سال‌ها با 2737 متر طول بلندترین پل معلق جهان بود.

تاریخچه پل
این پل در واقع میراث عصر مناقشه، اختلاف و درگیری است. گلدن گیت در دهه‌ای ساخته شد که هنوز رکود اقتصادی آمریکا در آن احساس می‌شد.

پیش از پایان مراحل ساخت این پروژه عظیم در سال 1937 همگان احداث آن را غیرممكن می دانستند، بویژه آن كه در زمان ساخت این پل مه غلیظ و بادهایی با سرعت 60 مایل، عملیات احداث را با مشكل مواجه كرده بودند. همین امر سبب شده تا بسیاری این پل را غیرقابل ساخت بدانند.

به رغم این شرایط جوی و طبیعی وحشتناك گلدن گیت طی چهار سال و اندی ساخته شد. در این مدت نسبتاً طولانی 35 میلیون دلار صرف احداث این پل شد.

طی دوران ساخت این پل حوادث دلخراشی نیز اتفاق افتاد كه از جمله آنها می توان به مرگ 11 نفر از كارگران اشاره كرد.

برج ملی کانادا

برج ملی کانادا یا همان Canadian National tower که به آن برج CN گفته می‌شود، یکی از بلندترین سازه‌های آزاد جهان است.

این برج که 553.33 متر ارتفاع دارد دارد در 12 سپتامبر سال 2007 عنوان بلندترین سازه جهان را که 31 سال از آن خود کرده بود به برج دوبی که هنوز در حال ساخت بود داد. برج سی ان یکی از سمبل‌های کشور کانادا است.

تاریخچه ساخت
ایده اولیه ساخت این برج به اواخر دهه 1960 باز می‌گردد كه امواج رادیو تلویزیونی در تورنتو دچار مشكل شدند، به گونه‌ای كه در صفحه تلویزیون تصویر دو كانال در آن واحد مشاهده می‌شد.

بالاخره پس از رایزنی های فراوان راه آهن ملی كانادا مسئول ساخت برجی شد كه از همه ساختمان‌های تورنتو بلندتر باشد.

عملیات عمرانی
عملیات ساختمانی برج سی ان در سال 1973 آغاز شد. برای بخش پی این بنا، چند سوراخ بسیار بزرگ در كنار ساحل اونتاریو كنده و حدود 62 هزار تن خاكبرداری شد.

سپس این سوراخ ها توسط بتن و فولاد پر شد تا پایه سازه، مطمئن ترین در نوع خود باشد. چهار ماه طول كشید تا این پی كاملاً ساخته شود. این برج 553.33 متری بالاخره در اكتبر 1976 رسما پس از 40 ماه عملیات عمرانی افتتاح شد و نام خود را در كتاب گینس ثبت كرد.

1527 نفر روی این سازه 130 هزار تنی كار كرده‌اند و مبلغی نزدیك به 260 میلیون دلار برای آن هزینه شده است. در این سازه عظیم 6 آسانسور تعبیه شده است كه سرعت هر كدام از آنها 6 متر بر ثانیه است. هر ساله حدود دو میلیون نفر از این برج بلند بازدید می كنند و از این محل درآمد خوبی نصیب شهر تورنتو می شود.

در سال 1994 كف پایین ترین طبقه رأس سازه با شیشه عوض شد تا مردم بتوانند از فاصله 500 متری زیر پای خود را ببینند. رستوران گردان بالای برج هم 400 نفر گنجایش دارد و هر 72 دقیقه یك بار به دور خود می چرخد. این برج یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری كانادا به شمار می رود.

"دلتا ورکز" هلند

دلتاورکز مجموعه‌ای از اقدامات ساختمانی است که بین سال‌های 1950 و 1997 در جنوب غرب هلند برای جلوگیری از پیشروی دریا در دلتای راین-مویزه -شلت انجام شده است.

این مجموعه کارهای ساختمانی از سوی انجمن مهندسان عمران آمریکا به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه دنیای مدرن معرفی شده‌اند.

این مجموعه شامل سدها، کانال‌های آب، اهرم‌های کنترل جریان آب، خاک‌ریز‌ها و چندین سیل‌گیر است. هدف از ساخت چنین سازه‌هایی کوتاه کردن خطوط ساحلی هلند و در نتیجه کم‌کردن تعداد خاک‌ریزهایی است که باید برای جلوگیری از نفوذ آب دریا در خشکی ساخته شود.

تاریخچه ساخت
دهانه‌های رودهای راین، مویزه و شلت قرن‌ها عامل بروز سیل‌های مخرب در هلند بوده است و از قرن‌ها پیش جلوگیری از این سیل‌های در ذهن هلندی‌ها بوده است. در طرح هلندی‌ها برای ساخت مجموعه دلتاورکز، تبدیل دهانه‌ها رودخانه‌ها به دریاچه‌ موضوع اصلی پروژه بود.

طرح ساخت این پروژه در دهه 30 میلادی مطرح شد اما با وقوع جنگ‌ جهانی دوم تا دهه 1950 به تعویق افتاد. پس از سیل دریای شمال در سال 1953 کمیسونی برای بررسی طرح‌های پیشین تشکیل شد و در نهایت پروژه دلتا دوباره مطرح شد.

با شروع کار چندین سد بزرگ در دلتا ساخته شد و در کنار آن عملیات راه‌سازی و ایجاد راه‌های دریایی برای این که زندگی اقتصادی مردم دچار مشکل نشود پیش برده شد. این طرح در نهایت در سال 1997 به پایان رسید.

دولت هلند این طرح را بزرگ‌ترین عملیات عمرانی برای مقاله با سیل در جهان معرفی کرده است. در این طرح 16 هزار و 500 کیلومتر خاکریز و 300 سازه عمرانی ساخته شده است. در حال حاضر هم خاکریز‌های این طرح هر ساله برای مقابله با افزایش سطح آب بلند‌تر می‌شوند وا نتظار می‌رود این اقدام تا سال 2015 ادامه داشته باشد.

ساختمان امپایر استیت

امپایر استیت ساختمانی 103 طبقه در نیویورک و سمبلی از آمریکا است.

این ساختمان به مدت چهل سال بلندترین ساختمان طبقاتی در دنیا بود و از سوی انجمن مهندسان عمران آمریکا به عنوان یکی از عجایب هفتگانه دنیای مدرن لقب گرفته است. امپایر استیت بخشی از هویت شهر نیویورک است و در سراسر جهان به عنوان یکی از سمبل‌های آمریکا شناخته می‌شود.

تاریخچه ساخت
عملیات ساختمانی امپایر استیت در ماه مارس 1930 در زمینی كه پیشتر هتل والدورف آستوریا در آن واقع بود آغاز شد و 14 ماه بعد اتمام یافت. این ساختمان تا پیش از آنكه برج‌های دوقلو در نیویورك ساخته شوند، بلندترین برج طبقاتی دنیا به شمار می رفت.

Empire State building

امپایر استیت 448 متر ارتفاع دارد كه البته آخرین طبقه آن (صد و دومین طبقه) در ارتفاع 391 متری واقع شده است. بقیه ارتفاع این ساختمان به آنتن تلویزیونی بالای آن مربوط می‌شود. كل هزینه ساخت امپایر استیت به انضمام زمین آن در حدود 41 میلیون دلار بوده است كه از این میزان 24 میلیون دلار هزینه‌ای است كه خرج سازه ساختمان شده است.

این ساختمان سال 1931 (اول ماه مه) توسط رئیس جمهور وقت آمریكا هربرت هوور افتتاح شد، به این صورت كه رئیس جمهور با فشار دادن دكمه ای در واشنگتن چراغ های این ساختمان را در نیویورك روشن كرد.

امپایر استیت از این سال به بعد به مدت چهل سال بلندترین ساختمان طبقاتی جهان و نیویورک بود تا این که ساختمان‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی ساخته شدند. پس از ماجرای یازده سپتامبر امپایر استیت دوباره لقب بلندترین ساختمان نیویورک را به خود اختصاص داد.

امپایر استیت سال 1986 از سوی دولت آمریكا به عنوان بخشی از میراث تاریخی و فرهنگی كشور شناخته شد و پلاك مخصوصی به همین خاطر دریافت كرد.

تونل کانال مالش

تونل کانال، تونلی 50.5 کیلومتری است که زیر بستر دریای مانش حفر شده و کنت در انگلیس را به کاله در فرانسه متصل می‌کند.

این تونل که انجمن مهندسان عمران آمریکا آن را یکی از عجایب هفتگانه دنیای مدرن نامیده است دارای دو خط ریلی و یک تونل جانبی برای خودروها است.

تاریخچه
انگلستان جزیره‌ای در غرب اروپاست و مابین این جزیره و سرزمین ماد اروپا كانال مانش قرار دارد. این فاصله، انگلیسی‌ها را هزاران سال است كه از اروپا جدا نگه داشته است، به گونه‌ای كه انگلیسی‌ها هر بار كه از اروپا یاد می كنند به آن قاره (continent) می گویند.

تنها راه مواصلاتی انگلیسی‌ها به قاره هم همین كانال مانش است اما مانش كه امواج مهوع آن زبانزد خاص و عام است مسیر مطمئنی برای رسیدن به اروپا نبوده و نیست. همین مسیر مهوع هم از نظر دریانوردان مكانی ناامن به شمار می رود چون عمق آب در اكثر مناطق بسیار كم است و نمی‌توان از كشتی‌های بزرگ در آن استفاده كرد. قایق‌های كوچك هم برای عبور از این مسیر مواج نامطمئن هستند. این مسائل در طول قرن‌ها، رویای اتصال به قاره را در ذهن انگلیسی‌ها پروراند تا اینكه در قرن نوزدهم، مهندسی فرانسوی به نام آلبرت متیوفابر ایجاد تونلی بین انگلیس و فرانسه را پیشنهاد كرد. در طرح او مسافران می‌توانستند در طول تونل از درشكه‌ها برای حمل ونقل استفاده كنند.

تونل با چراغ های نفتی روشن می‌شد و برای استراحت اسب‌ها جزیره‌ای مصنوعی در وسط تونل در دریا در نظر گرفته شده بود. این طرح در آن زمان عملی نبود، اما ایده جدیدی برای حل عبور و مرور در كانال مطرح می‌كرد. پس از فابر چندین طرح دیگر از سوی مهندسان ارائه شد اما آنها هم همگی غیرعملی بودند تا اینكه در قرن بیستم و پس از پایان جنگ جهانی دوم، مهندسان به این باور رسیدند كه فناوری‌های جدید دنیا آنها را قادر خواهد ساخت تا بالاخره انگلیس را به قاره متصل كنند.

طرح اولیه
در سال 1960 گروه تحقیقات كانال مانش طرحی ارائه كرد كه تونل فعلی كانال مانش- كه به آن چانل می گویند (چانل تركیب دو اسم channel Tunnel است)- برمبنای آن طراحی و ساخته شده است. این طرح هم در سال 1975 به دلیل مشكلات مالی عملی نشد. در سال 1984 دولت‌های فرانسه و انگلیس از تمام شركت‌های مهندسی دو كشور درخواست كردند طرح‌های خود برای ایجاد تونل را ارائه دهند و بالاخره در سال 1986 یكی از طرح‌های پیشنهادی كه به طرح سال 1960 بسیار نزدیك بود از سوی دو دولت پذیرفته شد.

در طرح نهایی، تونل، کاله در فرانسه را به فولكستون در انگلستان متصل می‌كرد و 40 متر زیر سطح دریا ایجاد می‌شد.

ساخت و ساز
پانزده هزار نفر طی 7 سال، كار كندن تونل را انجام دادند و تمام مراحل ساخت بر عهده كنسرسیومی بین المللی متشكل از ده شركت مهندسی و پنج بانك بود. برای حفر چنین تونل عظیمی، مهندسان از ماشین های حفر تونل (TBM) بسیار عظیمی استفاده می‌كردند و پس از آن دیواره‌های نرم آن را با بتونی مخصوص می‌پوشاندند. در حدود 4 میلیون مترمكعب خاك استحصال شده كه از جنس گچ بود در بخش انگلیسی استخراج شد. این خاك در ساحل فولكستون انگلستان در دریا ریخته شد و تقریبا زمینی به مساحت 360 هزار متر مربع در دل دریا ایجاد كرد. امروزه روی این شبه جزیره، پاركی احداث شده است. به طور كلی می‌توان گفت 8 میلیون متر مكعب خاك از تونل با سرعت میانگین 2400 تن در ساعت استخراج شده است.

تونل كانال در واقع از سه تونل موازی متشكل شده است؛ دو تونل ریلی كه قطارها در امتداد آنها از شمال به جنوب و بالعكس حركت می‌كنند و یك تونل كوچك به عنوان تونل دسترسی. تونل دسترسی كه خودروهای باریك تایردار در آن حركت می‌كنند، در هر 375 متر به دو تونل اصلی متصل شده است. هدف از ایجاد این تونل استفاده از آن به عنوان راه خروج اضطراری است. در فواصل معینی هم ترن‌ها می‌توانند مسیر خود را تغییر دهند و به تونل دیگر بروند.