هواپیمای ترابری سنگین c-17

[Joseph Goebbels]

هواپیمای ترابری سنگین C-17
ترجمه و نوشته : اقای حمیدرضا هدایت پناه

منبع : ماهنامه نوآور / ش 90

رساندن تانکهای سنگین M1 ابرامز به خط مقدم در تهاجم نظامی عراق ، کمک رسانی به زلزله زدگان در هاییتی ، امدادرسانی به مجروحین طوفان کاترینا و انتقال یک نهنگ به ایسلند بخشی از ماموریت هایی هستند که هواپیمای ترابری C-17 در چند سال اخیر انجام داده است . Globemaster III در دو دههه ای که از ساخت ان می گذرد ثابت کرده که هواپیمای برابری نظامی فوق العاده ای است و تجربیات رزمی موفقیت امیزش به قدری درخشان بوده که در همین مدت بیش از 250 فروند از ان سفارش داده شده است ...

نبردی با حضور همه مهاجمین :
با حمله ارتش شوروی به افغانستان ، مشخص شد که نیروهای ناتو از توان ترابری لجستیکی کافی برای مقابله با ارتش سرخ برخوردار نیستند . به همین دلیل ازاواخر دهه 1970 نیروی هوایی امریکا تلاش برای یافتن یک هواپیمای ترابری سنگین که بتواند بخشی از وظایف هواپیمای ترابری سنگین C-5 Galaxy را بر عهده بگیرد اغاز کرد ، هواپیمای جدید باید از قدرت کافی برای حمل بیشتر از 70 تن محموله برخوردار می بود و در عین حال می توانست در فرودگاه های کوچکی که امکان فرود C-5 در ان وجود نداشت به انجام عملیات بپردازد . پرنده جدید باید از امکانات کامپیوتری نوین نیز بهره می برد تا بتواند در شبکه رزمی اینده ارتش یکپارچه گردد . امکان سوخت گیری هوایی نیز یکی دیگر از عواملی بود که شدیدا مورد توجه قرار داشت و فرماندهان ارتش برای اجرای عملیات واکنش سریع گسترده تاکید زیادی روی ان داشتند .



ساخت هواپیمای ترابری سنگین اینده نیروی هوایی امریکا به قدری مهم بود که تمامی غول های صنعت هوافضای این کشور برای به چنگ دراوردن ان در سال 1980 ، پای در میدان رقابت بگذارند .



لاکهید مارتین با ساخت C-130/C141/C-5 در کل بازار هواپیماهای ترابری امریکا را به قبضه خود در اورده بود ، این بار هم با تمام قدرت وارد میدان شد ، ولی شرکت بزرگی مانند بویینگ هم دست خالی به میدان نیامده بود و با عنوان سلطان هواپیماهای تجاری دنیا ترسی از رقبا نداشت اما این مرتبه هر دو کمپانی مجبور بودند تا در برابر ساخته مردان مک دانل داگلاس سپر بیندازند .



اگرچه طرح مکدانل داگلاس در نگاه اول هواپیمایی چاق و بدقیافه بود ، ولی در زمینه کارایی کاملا بی رقیب کار می کرد . قطر زیاد برنه که تقریبا در تمامی طول بدنه 53/04 متری ان حفظ شده فضای بار بزرگی را برای C-17 به ارمغان می اورد ، فضایی که برای هرچه یک دست تر شدن ان ، حتی ارابه های فرود هم از ان خارج گشته اند تا علیرغم کاهش توانایی ایرودینامیکی پرشده همچنان فضای بار در شکل ایده آل خود باقی بماند . همچینی برای بارگیری ساده تر یک در بزرگ در بخش عقبی کار گذاشته شده که امکان پرتاب محموله های بزرگ در هنگام پرواز را نیز برای این هواگرد به وجود اورد .



C-17 با تکیه بر بدنه پهن پیکر خود ، می تواند حمل بارهای بزرگ نیز انجام دهد . اما علاوه بر قدرت بالا ، توانایی به کارگیری در باندهای نه چندان اماده نیز برای یک هواپیمای ترابری نظامی یک ضرورت به شمار می رود . با همین رویکرد طرح فرابال برای C-17 انتخاب شد تا با دور کردن موتورها از سطح باند ، اسیب پذیری وسیله نسبت به اشیا روی باند کاهش یابد ، نکته جالب دیگر در مورد بال های 51/74 متری این هواپیما تاب خوردگی بخش انتهایی است که با کاهش جریانات گردبادی در این ناحیه ، موجب کارایی بهتر سوخت در هواپیما می گردد ، همچنین از انجایی که این هواپیما باید در مناطق خطرناک به پرواز بپردازد و شاید برای فرار از دست تعقیب کننده مجبور به انجام مانورهای سنگین گردد ، تمام سازه بال به ثورت تقویت شده ساخته شده و برای جبران کاهش ذخیره سوخت به وجود امده ریشه بال کمی توسعه یافته است . همچینن باله های عمودی در این هواپیما جای خود را به یک دم T شکل بزرگ داده اند ، تا علاوه بر افزایش سطح بال ها امکان فروریختن بار به صورت هوابرد برای هواپیما ایجاد گردد .




استفاده از فناوری های نویکی از برتری های مهم C-17 نسبت به رقبای دیگر بود . کاکپیت این هواپیما که از نوع نیمه شیشه ای است با دارا بودن 3 نمایشگر چند کاره و 2 نمایشگر سربالا ( HUD ) یکی از پیشرفته ترین کابین های موجود در زمان خود به شمار می امد و هنوز هم در حد استاندارد و قابل قبول قرار دارد . همچنین برای سامانه کنترلی در C-17 از سامانه پرواز با سیم کاملا دیجیتال استفاده شده که بسیار جالب توجه است .




کنترل پرواز و ناوبری تنها بخشی از ساختار C-17 نیست که از فناوری های تازه در ان استفاده شده و سامان هنبرد الکترونیک این پرنده نیز در نوع خود یکی از برترین های جهان است . سامانه AN/ALR-47 که به صورت استاندارد روی این هواپیما نصب شده با بهره برداری از سنسورهای حرارتی پرتعداد خود نسبت به رهگیری موشک های مهاجم اقدام می کند و سپس با استفاده از جمرهای راداری و یا چف های حرارتی نوین مانند POET و یا GEN-X در راستای منحرف کردن موشک های دشمن اقدام می کند .

ادامه دارد...


ترجمه و نوشته : اقای حمیدرضا هدایت پناه

منبع : ماهنامه نوآور / ش 90

[Joseph Goebbels]

پیشرانه قدرتمند :
C-17 یک هواپیمای ترابری سنگین میان برد است که می تواند تا 76650 کیلوگرم تجهیزات را در محفظه بار درونی خود حمل کند ، این محموله که می تواند شامل 3 دستگاه نفربر زرهی برادلی و یا 102 چترباز مسلح و یا هرچیز دیگری باشد ، در کنار وزن خود هواگرد بیشترین وزن برخاستن C-17 را به حدود 265300 کیلوگرم می رساند ، برای به پرواز دراوردن این جرم عظیم هر فروند C-17 به 4 موتور توربوفن F-117-PW-100 ساخت شرکت پرات اند ویتنی کانادا مجهز گشته ، این موتور که در اصل نمونه تغییر شکل یافته پیشرانه به کار رفته در هواپیمای تجاری موفق 757 شرکت بووینگ است ، می تواند 40440 پوند توان خروجی را در اختیار هواگرد قرار دهد که برای رساندن سرعت C-17 به بیش از 800 کیلومتر بر ساعت کافی خواهد بود .



به دلیل کارایی بالای سوخت در موتورهای F117-PW-100 هواپیمای C-17 می تواند با باک پر به برد عملیاتی 5200 کیلومتری دست پیدا کند ، که ان را در میان هواگردهای میان برد جای می دهد . اگرچه توان سوخت گیری هوایی باعث شده تا این غول پرنده در زمان نیاز بتواند بدون توقف به هر محلی از دنیا سفر کند . در کنار مصرف کم پیشرانه ، شرکت پرات اند ویتنی به قابلیت معکوس کردن توان رانش خود نیز مجهز است . با تکیه بر همین توانایی است که C-17 می اتواند تا روی باندهایی با طول نزدیک به 1100 متر نیز فرود اید و سپس با تغییر جهت رانش موتور خود را متوقف کند ، نکته به نظر کم اهمیتی که در هنگام عملیات در مناطق دور افتاده و در حوالی خط مقدم ، برتری فوق العاده ای را برای این هواپیمای ترابری سنگین به وجود می اورد .



ادامه دارد...


ترجمه و نوشته : اقای حمیدرضا هدایت پناه

منبع : ماهنامه نوآور / ش 90

[Joseph Goebbels]

مجهز به فناوری های نو :

اگر از مشکلات چند سال اول توسعه و تکمیل c-17 چشم پوشی کنیم ، این هواپیما از زمان ورود به خدمت رسمی خود در 1993 تا به امروز تجربیات عملیاتی بسیاری به دست اورده و هیچ چیز بیشتر از افزایش تدریجی سفارش نیروی هوایی از 120 فروند در سال 1990 تا 205 فروند در 2007 نمی تواند نشان دهنده عملکرد این پرنده باشد ، c-17 در نبرد یوگسلاوی خوش درخشید و در تهاجم به افغانستان و عراق در سال های اولیه قرن 21 ، ثابت کرد که می تواند به عنوان هواپیمایی قابل اتکا ، مد نظر فرماندهی عالی ارتش های جهان قرار گیرد .



اما کاربری نظامی تنها کاربرد این پرنده نیست و توانایی عملیات در باندهای کوتاه و کمک رسانی به مناطقی که فجایع طبیعی در انها روی داده کرده است .



ناوگان c-17 تا کنون میلیون ها کیلومتر را در اسمان ها پیموده اند و میلیون ها تن بار را به گوشه و کنار جهان حمل کرده اند و تنها یکبار در 28 جولای 2010 که در جریان تمرین اماده سازی برای مانور هوایی ، خلیبان دچار خطای محاسباتی گشت و با اجرای یک مانور اشتباه ، باعث واماندگی پرنده و در نتیجه سقوط یک فروند c-17 در نزدیکی پایگاه هوایی elmendorf آلاسکا شد .



با تکیه بر همین سابقه درخشان ، بویینگ ( که حالا با اضافه کردن مک دانل داگلاس به شرکت های زیر مجموعه خود بازاریابی این پرنده را بر عهده دارد ) موفق گشته تا در حدود 50 سفارش برای ان از ارتش های کانادا ، بریتانیا ، استرالیا ، امارات ، قطر و حتی هند دریافت کند . دهلی نو که سال هاست به هواپیماهای روسی وابسته است در جدیدترین خرید خود طی قرار دادی که در جولای 2011 به امضا طرفین رسید ، برای خرید 10 فروند c-17 و خدمات پس از فروش ان حاظر به پرداخت 4/1 میلیارد دلار شده است .



خط تولید هواپیمای ترابری سنگین میان برد c-17 با سفارش های موجود تا پایان سال 2013 همچنان به فعالیت خود ادامه خواهد داد ، اما حتی اگر این خط در این سال تعطیل گردد ، c-17 با تولید بیش از 250 فروند همچنان یکی از اماده ترین هواپیماهای نظامی چند دهه اخیر باقی می ماند و می توان انتظار داشت تا برای حداقل 2 دهه دیگر همچنان شاهد عملکرد ان به عنوان ستون فقرات ترابری ارتش های جهان باشیم .



ترجمه و نوشته : اقای حمیدرضا هدایت پناه

منبع : ماهنامه نوآور / ش 90