آرامگاه اردشير يكم هخامنشي
شاهنشاهي اردشير يكم در 465 ق.م. با توطئهها و جنگهاي داخلي آغاز شد، و پس از اندك زد و خوردهائي با يونانيان و مصريان، آرامشي برقرار گشت كه به اردشير فرصت داد در دربار خود كامرانه و پر تجمل بسر برد. در اواخر كارش جنگهاي پلوينزوس ميان يونانيان فرصت و فراغت بيشتري برايش پيش آورد. اردشير يكم توانست كاخهاي باشكوه در تختجمشيد و شوش برپا كند، و آنچه را كه پدرش ناتمام نهاده بود، بپايان برساند.اتمام تالار صدستون و كاخ مركزي در تختجمشيد كار وي بود و يك كاخ بزرگ ديگر با پلكاني منقوش به سي هيئت هديهآور در گوشه جنوب غربي تختجمشيد ساخته بود كه تقريباً بكلي از هم پاشيده و تا اندازهاي نابود شده است. اردشير يكم سخت زير نفوذ مادرش ملكه اميستريس بود، و در 423 ق.م.، وقتي كه نزديك 60 سال داشت از جهان رفت؛ كالبد او را به نقشرستم آورده، به دخمهاي كه در 37 متري سمت چپ آرامگاه داريوش بزرگ كنده بودند، گذاردند.جبهه آرامگاه اردشير يكم اساساً مثل دخمه داريوش است ولي بسيار گزند ديده و كهنه شده. از تفاوتهاي مختصر اين دو، يكي آنست كه در آرامگاه اردشير پايه «آتشدان» كوتاهتر است و «فر كياني» فقط يك حلقه، آنهم صاف و بيمهره، بيشتر ندارد. كلاه « آزادگان ششگانه» همه مويشان را ميپوشاند و حالت حلقه ندارد. درون آرامگاه به تقليد از آرامگاه داريوش كنده شده و سه اطاقك دارد، اما تفاوتهاي عمدهاي آشكار است. بيدقتي و عدم مهارت سنگتراشان چنان بوده كه دهليز به صورت مكعب مستطيلي بيقواره و كم ارتفاع درآمده است ( بلندي از كف تا سقف 40/2 متر، عرض از 90/1 تا 20/2 متر و طول 65/10 متر)، و به هيچ وجه موازي با جبهه آرامگاه نيست، بلكه گوشه جنوب شرقيش تنها چند سانتيمتر با ديوار جبهه فاصله دارد در حاليكه گوشه شمال غربيش بسيار در كوه پيشرفته است. اطاقكها را هم بدون دقت و كمي كج و كوله ساختهاند، و در هر كدام فقط يك قبر كندهاند. كه از اينها، لابد آنكه روبروي در است و وضعيت آراستهتري دارد. براي خود اردشير آماده شده بود، و دو تاي ديگر دو تن از نزديكترين كسانش (شايد شاهبانو داماسپيا و شاهزاده خشايارشاي دوم كه اندكي پس از اردشير جان سپرد). علت انتساب اين آرامگاه به ارشير يكم آنست كه ريزهكاري و خصائص دوره خشايارشا و داريوش را ندارد، و بايد پس از دخمه خشايارشا باشد، اما چون دست چپ دخمه داريوش بزرگ كنده شده، جايش بلافاصله بعد از خشايارشا ميافتد. تاريخ تراشيدن آرامگاه اردشير يكم را بين 450 و 430 تخمين ميتوان زد.
http://www.persepolis.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=33:fi rst-ardshir&catid=23:naqsh-rostam-thombs&Itemid=73
علاقه مندی ها (Bookmarks)