برای ریحانه ...

[طلیعه طلا]

مقدمه

بی تردید دختران بخش عظیمی از هر جامعه را تشکیل می دهند که مدیران جوامع به تناسب بینش ها و باورهای خود به نوعی برای این قشر برنامه ریزی می کنند. در جوامع غربی دختران وسیله ای برای رونق بازار هوس و ابزاری برای تبلیغات اقتصادی اند و در نتیجه برنامه ریزی ها در این محدوده است. اما از آنجا که دختران در فرهنگ اسلامی از ویژگی و جایگاه خاصی برخوردارند لازم است برای حفظ این جایگاه یک دسته از اصول و ارزش ها و مراقبت ها رعایت شود تا بدین وسیله دختران بتوانند پاسدار ارزش های واقعی خود باشند.

این نوشتار گامی است برای آشنایی با ارزش ها و ضد ارزش ها و دام ها و خطرهایی که در برابر این قشر عظیم قرار دارد که به شکل های مختلف و متنوعی تنظیم شده همچون هشدارها ، داستان ها، پندها ، نکته ها ، شعرها ، سفارش ها ، گزیده ها و ... .

نام کتاب را برای ریحانه گذاشتم به اقتباس از روایاتی که از زنان و دختران تعبیر به ریحانه به معنای گل نموده اند . امیدوارم که ان شاء الله این مجموعه رهنمودی باشد برای دختران و ره توشه ای برای مربیان و معلمانی که رسالت تربیت دختران را بر دوش دارند.

والسّلام
محمود اکبری

[طلیعه طلا]

مباحث کلی


ارزش دختر در اسلام

دختر در فرهنگ اسلامی از ویژگی ها و جایگاه خاصی برخوردار است. در منابع اسلامی با تعبیرات جالبی چون ریحانه (گل)، قواریر (بلور)، حسنات (نیکی ها) و بهترین فرزندان از او یاد شده است.
پیامبر گرامی اسلام درباره دختر نازنین خود فاطمه زهرا فرمود : ریحانه اشمها 1؛ ریحانه ای است که می بویم او را.

اما سجاد در تعبیر جالب و لطیفی فرمود:
هن قواریر لاتسکروهن2
دختران و زنان بلورند، آنها را نشکنید.

نیز فرزند بزرگوارش صادق آل محمد (صلوات الله عليهم اجمعين) فرمود :
البنات حسنات و البنون نعمه و انما یثاب علی الحسنات و یسئل عن النعمه3
دختران حسنات و نیکی اند و پسران نعمت، همانا بر حسنات ثواب شود و از نعمت سوال می شود.

و پیامبر اسلام فرمود:
خیر اولادکم البنات4؛ بهترین اولاد شما دخترانند.

امام رضا (علیه السّلام) فرمود :
اٌن الله علی الٌاناث ارق منه علی الذکور5
خداوند بر زنان و دختران نسبت به مردان و پسران مهربانتر است.

پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود :
خیرلکم خیرکم لنسائه و لبناته
بهترین شما کسی است که برای زنان و دختران بهترین باشد.6

نیز فرمود :
هر کس دو خواهر یا دو دختر داشته باشد، به آنان احسان نماید. من و او در بهشت همانند این دو انگشت (سبابه و وسطی) در کنار هم خواهیم بود.7

خود پیامبر آنقدر به دخترش حضرت فاطمه (سلام الله عليها) احترام می گذاشت که مردم تعجب می کردند و تمام مقامی که داشت دست دخترش را می بوسید و به هنگام مراجعت از سفر، نخستین کسی که دیدار می کرد دخترش فاطمه بود و هنگامی که می خواست به سفر برود از آخرین خانه ای که خداحافظی می کرد خانه فاطمه (سلام الله علیها) بود.8




ویژگی های دختران شایسته

در هر جامعه ای تعریف خاصی از خوبی و بدی می شود و معیارهای ویژه ای برای شایستگی مطرح است. در جامعه ما، بر اساس فرهنگ اسلامی ویژگیهای برجسته ای یک دختر شایسته مطرح است :

1.با خود و دیگران به نوعی، سازگاری نسبی داشته باشد (البته با حفظ حریم و حرکت در مدار خود و عدم اجازه سوء استفاده دیگران از او).
2.به مسئولیت و وظایف شرعی و اجتماعی خود آشنا باشد و آنها را رعایت کند.
3.احساسات و عواطف خود را به خوبی هدایت نموده، تعادل نیروهای احساسی و عقلانی خود را حفظ کند و اجازه سوء استفاده از احساساتش را، به دیگران ندهد.

4.در روابط عاطفی با دوستان و همسالان هم جنس خود، به دوستی های افراطی کشیده نشود.
5.گریز از نامحرم و حفظ حریم در رفت و آمدهای خانوادگی با خویشاوندان و ... .
خلاصه دختر شایسته کسی است که بلندنظر، ثابت قدم ، خود ساخته ، عفیف با حیا و خوش اخلاق باشد.




ویژگی های دختران ناشایسته

آنچه می توان از میان کتابهای مختلف و فرهنگ جامعه درباره ویژگیها و خصوصیات دختران ناشایسته بیرون آورد، عبارتند از:

1.ضعف ایمان، اخلاق و معنویت
2.حسادت به دوستان و همسالان
3.ظاهر بین و دهن بین بودن و بدون فکر و تأمل تحت تأثیر هر سخنی قرار گرفتن.
4.ناسازگاری و بد اخلاقی و ترش رویی با دوستان و اخلاق خانواده.

5.دروغ گویی و دوری از صداقت در زندگی شخصی و اجتماعی
6.نسنجیده گویی
7.خودپسندی ، خودخواهی ، غرور، تکبر و خود رأیی
6.بی حیایی، بی عفتی ، بی مسئولیتی و بی ارادگی
7.پرحرفی ، پررویی ، پرخوری و پرخوابی




روابط دختران با والدین

باید به خاطر داشته باشید که والدین شما معصوم نیستند. بنابراین هم دارای صفات برجسته و نیک و هم دارای نقاط ضعف اند. حال اگر نقاط ضعف آنها در ارتباط با کار شما و یا طرز رفتارشان با شما آشکار شود بهتر است با واقع بینی با آنان برخورد کنید و این نقص را طبیعی بدانید. در ضمن خصلت های بر جسته و نیک آنها، محبت پاک و بی آلایش شان به شما، به ویژه مراقبتی که از ابتدای طفولیت تاکنون از شما داشته اند نادیده نگیرید و همواره از آنان قدردانی کنید.

به هر حال، در جامعه، امکانات زندگی و تحصیل برای همه یکنواخت و یکسان نیست و بعضی از والدین به این مسائل آگاه نیستند و یا آموزش لازم را در این باره ندیده اند و با مشکلات جوانان آشنا نیستند و به رفتار و کردار صحیح آگاهی ندارند.

از طرفی باید با کمال میل و رغبت از راهنمایی ها و اندرزهای دلسوزانه و مفید آنان که حاصل چندین سال تجربه و گذران عمر است بهره گیرید و در مواقعی که احیاناً با شما برخوردی تند می کنند چشم پوشی نمایید و از خود، خونسردی نشان دهید. اگر لغزشی دارند محترمانه و به طور غیر مستقیم به آنها گوشزد نمایید. (همچنین شما) دختران جوان باید در زمینه های مختلف با مادرتان مشورت کنید و از تجربیات آنها بهره جویید. هرگز نگذارید که والدین از شما آزرده شوند چرا که در قرآن مجید سفارش های بسیاری درباره احترام به پدر و مادر شده است. حتی در برخوردها از گفتن کوچکترین سخن نامناسب مانند اف9 که حاکی از تنفر و دلتنگی از آنان است به شدت نهی گردیده است.




وظایف والدین

والدین دختران وظیفه دارند:

1.موجبات رشد و بالندگی دختران خود را فراهم کنند.
2.مهربان و صبور باشند و از خشونت اجتناب کنند و در مواقع لازم خطایشان را ببخشند.
3.در برخوردها اعتدال را رعایت نمایند.

4.نیازها و مشکلات آنان را درک کنند و برای تأمین نیازهایشان تلاش نمایید.
5.با راهنمایی و هدایت دختران خود، الگوی مناسبی برای آنها باشند. امر و نهی آنها نباید همراه با زورگویی و خشونت باشد. بلکه باید با منطق و دلیل باشد.
6.والدین باید خیرخواهی و صداقت خود را برای آنها به اثبات برسانند.
7.از آنجا که والدین، امانت دار این گل ها هستند، باید با تمام وجود از آنها حفاظت کنند و آنچه مصحلت آنها است انجام دهند.

ادامه دارد ...