آشنايي با gis
مقدمه:
بحث ما در باره کاربرد gis در زندگي روزانه مي باشد در حقيقت gis يک ابزار مديريتي مي باشد.
در بحث gis مثال ساده اي را مطرح مي کنيم تا براي همه دانشجوياني که اطلاع خاصي از gis ندارند قابل فهم باشد.در واقع مديريت يک دره شادي را از ديد gis مورد بررسي قرار مي دهيم. دره شادي در واقع يک پيست اسکي به همراه امکانات رفاهي آن مي باشد .که ما بحث gis را توسط دره شادي بررسي مي کنيم.

هدف مديران دره شادي:
1-بازديد کنندگان و اسکي بازان بدانند که تسهيلات مورد نياز آنها در کجا يافت مي شود.
2-پيش بيني مناطق حادثه خيز
3-پيش بيني مناطقي که بهمن خيز است.
4-ايجاد پيست جديد
در واقع عملکردهايي که gis بايد بتواند انجام دهد عبارتند از ورودي ، ذخيره سازي ، مديريت ، تبديل و تحليل و خروجي داده ها مي باشد .
ورودي داده ها فرايند تبديل داده ها از فرم موجود به فرمي است که در gis قابل استفاده باشد .
داده ها به دو صورت مکاني و توصيفي تقسيم مي شوند.
اطلاعات مکاني بايد در مورد تمام مطالب دره شادي تهيه شود و وارد نرم افزار شود .
اين اطلاعات به صورت لايه اي تهيه و بعد در نرم افزار قرار گرفته و روي هم مي افتد .
داده ها به نحو زير لايه بندي مي شوند :
1-هتل ها
2-روستا ها
3-راه ها
4-پوشش برف
5-ارتفاع
6-زمين شناسي
7-آب شناسي
8-خاک ها
9-کاربرد خاک
مولفه هاي در اين لايه ها نقطه و خط و سطح مي باشد
براي نمايش رستوران ، دکل هاي بالابر و ايستگاه هاي نجات از نقطه استفاده مي شود براي نمايش جاده ها ، رودخانه ها و بالابر هاي اسکي از خط استفاده مي شود . عوارض ناحيه اي براي مناطق جغرافيايي مانند پارکينگ اتومبيل و ساختمان هاي اداري استفاده مي شود.
همچنين براي نمايش مدل سطحي از منظره دره شادي از نقاط ارتفاعي و خطوط منحني ميزان استفاده مي شود.
نوع ديگر داده ها داده هاي توصيفي ميباشد مثلاٌ در روش سنتي هر يک از سازمان ها و مراکز خدمات دهنده دره شادي مانند هتل ها ، آمو.زشگاههاي اسکي و شرکت هاي مسافرتي اطلاعات مربوط به بازديد کنندگان را به طور جداگانه گرفته و ذخيره مي کردند که هر سازمان براي هدف متفاوتي ذخيره مي کرد . آموزشگاه هاي اسکي براي رزرو روز ، هتل ها براي رزرو اتاق و شرکت هاي مسافرتي براي گزارش پرواز از بازديد کننده گان اطلاعات را دريافت مي کردند در نتيجه داده ها به طور قابل ملاحضه اي تکراري مي شد که به طور مثال آدرس يک بازديد کننده ممکن است سه مرتبه درج شود که در جريان رو نويسي و کپي از نشاني خطا به وجود بيايد و همچنين ممکن بود تغيير نشاني فقط در يکي از مراکز ثبت شود و باعث خطا در اطلاعات سيستم شود که تکرار اطلاعات باعث هزينه بالاي نگهداري و فقدان نگرش هاي واحد و منسجم داده و.... مي شد اما در روش جديد و استفاده از پايگاه داده ، داده ها از طريق سيستم مديريت پايگاه داده قابل مديريت و کنترل مي گردند و دستيابي بهتري دارند.
براي داشتن gis يکپارچه بايد يک نقشه رقومي يا اسکن شده در دسترس باشد و در مورد يکسري از عوارض بايد اطلاعات توصيفي اضافه شود مثلاٌ هتل ( نام و نشاني ، درجه هتل ، تعداد اتاق ها ) و براي پيست اسکي ( درجه شيب مسير که با رنگ نشان داده مي شود )
بعد از جمع آوري اطلاعات و تهيه يgis يکپارچه فرض کنيم براي احداث پيست اسکي جديد به اطلاعاتي نياز داريم که آنها را مي توانيم از gis تهيه کنيم و به هدفمان برسيم .
1-پيست اسکي جديد در کجا مي تواند مستقر شود .
2-بارش برف پيش بيني شده براي پيست اسکي جديد چقدر است .
3-سريع راه جاده اي از مرکز تفريح گاه براي رسيدن به پيست اسکي جديد چقدر است .
4-شيب و جهت پيست اسکي جديد .
5-پيست اسکي جديد از کجا قابل مشاهده است .
اگر يک جستجوي غير مکاني از سيستم داشته باشيم مثلا از سيستم در مورد هتل هايي سوال کنيم که مجلل و در فاصله 200 متري از جاده باشند اين کار توسط عملگرهاي بولي and, or , xor نمايش داده مي شوند و همان اشتراک و اجتماع و تفاضل متقارن مي باشند .
سيستم به اين نحو عمل مي کند که ابتدا هتل هاي مجلل را انتخاب مي کند و سپس بافري به عرض 200 متر زده مي شود و سپس هتل هايي که مجدد ودر محدوده جاده باشند با عملگر and انتخاب مي شود .
کاربردهاي ديگر از gis :
1-کشاورزي: کشاورزي در بين جوامع پيشرفته و توسعه يافته از اهميت بسيار بالايي بر خوردار است . کشور هاي توسعه يافته داراي سرويس هاي ملي منظمي براي تهيه گزارش هاي آماري در رابطه با کشاورزان ، شرايط رشد گياهان ، توليد محصول سالانه و پيش بيني عرضه و تقاضا در بازارهاي ملي و بين المللي محصولات کشاورزي مي باشند.
براي استفاده از gis در کشاورزي از داده هايي نظير گزارش هاي زميني ، گزارش هاي آماري سالانه ، اطلاعاتي در مورد سالهاي قبل ، اطلاعات ماهواره اي ، هوا شناسي و تصاوير ماهواره اي مي توان استفاده کرد .
با استفاده از اين اطلاعات تجزيه و تحليل هاي بسياري نظير تعيين ميزان افزايش يا کاهش توليد در مقايسه با سالهاي قبل يا آناليز هاي پيچيده تري مانند استفاده از کامپيوتر در شبيه سازي رشد يک محصول اقدام نمود . بيشتر اين اطلاعات به صورت ماهواره اي بدست مي آيد .
2-کاربرد هاي شهري : کاربرد هاي فراواني مي تواند داشته باشد کاربرد هاي آن عبارتند از جمع آوري ، به روز در آوردن ، پردازش و توزيع داده هاي مربوط به زمين هاي شهري به طور سيستماتيک.

gis در زمينه هاي مختلفي مانند مديريت املاک و دارايي ها ، صدور پروانه و جواز ساخت ، برنامه ريزي محلي و آنليز حمل و نقل مثلاٌ بهترين مسير براي حرکت آمبولانس در سطح شهر و همچنين طراحي مهندسي شبکه هاي آب و فاضلاب شهري مي تواند کاربرد داشته باشد .