آشنايي با ايستگاه هاي تقويت و انتقال گاز ايران

[faridbensaeed]

ايستگاه هاي تقويت و انتقال گاز ايران
منبع http://faridbensaeed.blogspot.com

: انتقال :
عمليات انتقال گاز كشور در سال 1344 تحت عنوان " مديريت پالايش و انتقال گاز " كهيكي از مديريتهاي اصلي و مهم شركت ملي گاز ايران بوده با وظيفه دريافت گازهاي همراهو تصفيه نشده و پالايش آن در پالايشگاه بيد بلند در استان خوزستان و انتقال بخشعمده گاز توليدي از طريق خط لوله اي بطول 1106 كيلومتر و با اقطار "42 و "40 به مرزشمالي كشور ( آستارا ) جهت صادرات به اتحاد جماهير شوروي سابق و همچنين تأمين بخشياز نيازهاي داخلي آغاز گرديد.با رشد و توسعه كشور پس از انقلاب شكوهمند اسلامي و افزايش مصرف انرژي دربخشهاي مختلف و رشد جايگزيني گاز طبيعي بجاي سوختهاي مايع بالاخص طي دهه اخير ازيكطرف و وجود منابع بيكران گاز طبيعي در كشور پهناور ايران اسلامي كه با دارا بودن 17 درصد از كل ذخائر گاز طبيعي دنيا و 47 درصد از ذخائر منطقه خاورميانه ، از نظرذخائر گاز طبيعي دومين كشور جهان محسوب ميگردد از طرف ديگر ، موجب گرديد توسعه دربخشهاي توليد ، پالايش ، انتقال و توزيع گاز طبيعي مورد توجه ويژه مسئولين كشورقرار گيرد .
در اين راستا بخش انتقال گاز نيز طي اين مدت بويژهسالهاي اخير با توسعه قابل توجه و روزافزون مواجه گرديده بنحويكه در پايان فروردين ماه سال 87طول خطوط فشار قوي انتقال گاز به 27836 كيلومتر و تعداد تأسيسات تقويت فشار گاز به58تأسيسات بالغ گرديد و بر اساس برنامه تدوين شده هر سالحداقل 2000 كيلومتر خط لوله فشار قوي و 7 تأسيسات تقويت فشار جديد به شبكهانتقال گاز كشور افزوده خواهد شد ، همچنين توسعه تأسيسات در حال بهرهبرداري شامل تأسيسات تقويت فشار ، مراكز بهرهبرداري و تأسيسات مخابراتي نيز حسب مورد دردست مطالعه و اجرا مي باشد .هم اكنون صنعت انتقال گاز كه حلقهاتصال بين توليد و مصرف مي باشد با توجه به رشد روز افزون مصرف گاز طبيعي ( رسيدنبه مرز 60 درصد سبد انرژي ) ازاهميت و حساسيت ويژه اي برخوردار است و بر همين اساس در سال 84مديريت انتقال از نظر ساختاري از بخش پالايش تفكيك و در پايان سال 85 نيز به شركتانتقال گاز تبديل گرديد.
اين شركت با3000نفر نيرويانساني متعهد و كارآمد(در مقابل 3900 نفر سازمان) ، در قالب مديريتها و واحدهايستادي و 10 منطقه عملياتي وظيفه مهم دريافت گاز طبيعي از منابع توليد و مباديوارداتي و انتقال به مبادي مصرف و پايانه هاي صادراتي و بهره برداري و نگهداشتسرمايه عظيم شركت ملي گاز ايران در بخش انتقال گاز شامل خطوط انتقال گاز ، تأسيساتتقويت فشار ، ماشين آلات و تجهيزات و شبكه مخابرات و تلمتري را بعهده دارد.


:اهم وظائف :
الف) دريافت گاز طبيعي ، اتان ، گاز مايع و مايعاتگازي از منابع توليدي داخلي و خارجي و انتقال به مبادي مصرف داخلي و پايانه هايصادراتي .
ب ) بهره برداري ، نگهداري و تعميرات خطوط لولهانتقال فشار قوي گاز ، تأسيسات تقويت و تقليل فشار ، حفاظت از زنگ و دستگاهها وماشين آلات مرتبط با عمليات انتقال گاز و ساير تأسيسات و ابنيه وابسته.
ج ) بهره برداري و تأمين شبكه هاي مخابراتي وتلمتري به منظور برقراري ارتباطات عملياتي مورد نياز در مسير هاي خطوط لوله انتقالگاز ، تأسيسات تقويت فشار و ايستگاههاي تقليل فشار ، اندازه گيري ، خطوط جمع آوري وتأسيسات وابسته به شركت ملي گاز ايران .
د ) مطالعه ، تهيه و اجراي طرحهاي پشتيباني جهتبهره برداري از خطوط انتقال گاز و جمع آوري ، تأسيسات تقويت فشار و اندازه گيري گازو تأسيسات مربوطه .
ه ) بررسي ، مطالعه و اجراي طرحهاي مهندسي و پروژههاي تكميلي ، توسعه ، بازسازي ، نوسازي و بهسازي به منظور ارتقاء كمي و كيفي عملياتانتقال گاز بر اساس برنامه هاي تدوين شده .
و ) اهتمام لازم در نهادينه سازي نظام پژوهش وايجاد تحكيم رابطه با مراكز علمي و تحقيقاتي به منظور دستيابي به نو آوري علمي و فنآوري و متناسباً پياده سازي آنها در جهت رفع نيازهاي شركت .
ز ) برنامه ريزي ، هدايت و راهبري عمليات انتقالگاز با رعايت استانداردهاي شركت ملي گاز ايران و استقرار سيستم هاي نوين و بهبودسيستم هاي موجود متناسب با نيازهاي عملياتي و برنامه هاي شركت .

حجم مقادير انتقال گازدر مناطق انتقال عملياتي*

(برحسب ميليون متر مكعب در ماه)

منطقه

87

يك

1400

دو

7100

سه

5200

چهار

1400

پنج

8300

شش

600

هشت

2000

جمع

26000

* ارقام تقريبي است.
پروژه ها و اقدامات مهم:
- توسعه تأسيسات تقويت فشار تبريز .
- طراحي و نصب سيستم هاي اندازه گيري .
- پيگ راني هوشمند در كليه خطوط انتقال گازدر حال بهره برداري .
-اجراي فاز 1 طرح جامع خط لوله سراسري اولشامل مدرنيزاسيون توربوكمپرسورهاي قديمي.
- پروژه هاي تغيير كلاس و تعويض پوشش خطوطانتقال گاز .
- استفاده از فن آوري هاي روز CPMS – PIMS – PM – GIS – D.B - RBI.
- پروژه بهينه سازي سيستم فيلتراسيون تأسيساتتقويت فشار.
- طرحهاي پژوهشي در زمينه بهره برداري ،بازرسي ، تعميرات و نگهداشت خطوط انتقال گاز .
- پروژه نصب سيستم هاي خنك كننده در برخي ازتأسيسات تقويت فشار .
- تأمين و نصب مولدهاي برق پشتيبان و جايگزين .
- تأمين توربين هاي پشتيبان .
گاز پس از پالايش و تصفيه ٬ از طريق خطوط انتقال به محل مصرف هدايت مي شود . براي انتقال گاز از نقطه اي به نقطه ديگر به اختلاف فشار نياز است و گاز همواره از نقطه با فشار بيشتر به سمت نقطه اي با فشار كمتر حركت مي كند . گاز استخراج شده داراي فشار بالايي ( بيش از psi 1000) است اما در طول مسير خود ٬ به دلايلي از قبيل كاهش دماي گازكه اثر آن با افزايش طول خط لوله مشهودتر مي شود و اصطكاك گاز با خط لوله و اتصالات مربوطه و نيز انشعابات و مصارفي كه در طول مسير از خطوط لوله سراسري گرفته مي شود با افت فشار مواجه مي شود .ايستگاههاي تقويت فشار اين افت فشارها را در طول مسير جبران خواهند كرد.علاوه بر اين حجم گاز با فشار آن رابطه عكس دارد بنابراين با افزايش فشار گاز حجم آن كاهش يافته و امكان انتقال حجم بيشتري از گاز وجود دارد . محل ايستگاهها تحت تاثير عوامل مختلفي قرار دارد ولي به طور متوسط در هر 100 كيلومتر يك ايستگاه روي هر خط ساخته مي شود .
در ادامه به بررسي خطوط لوله سراسري موجود و در دست احداث و ايستگاههاي موجود مي پردازيم :
خطوط لوله سراسري موجود:
: خط لوله اول سراسري :
طول اين خط لوله که از بيدبلند تا آستارا مي رسد, حدود 1106 کيلومتر و قطر آن تا کوه نمک, 42 اينچ و از کوه نمک تا آستارا, 40 اينچ مي باشدو ظرفيت انتقال 46 ميليون متر مكعب در روز را دارد . اين خط داراي 11 ايستگاه تقويت فشار و يك ايستگاه اندازه گيري به نام آستارا مي باشد:

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
بيدبلند
خوزستان - بيدبلند

1 - 0

1349

تنگ پيرزال
كهگيلويه و بويراحمد

1- 77

1349

پتاوه 1
كهگيلويه و بويراحمد

2 – 157

1349

دوراهون 1
چهارمحال بختياري

2 - 237

1353

اصفهان 1
اصفهان – پل كله

2 - 325

1349

دهق 1
اصفهان - دهق

2 - 425

1351

قم 1
قم - نيزار

3 - 555

1349

ساوه 1
مركزي - ساوه

3 - 662

1353

قزوين 1
قزوين - نيا

3 - 777

1349

رشت
گيلان - رشت

8 - 936

1351

چلوند[1]
گيلان - چلوند

8 - 1104

1376

از ميان اين ايستگاهها٬ ايستگاههاي ساوه 1 و قزوين 1 قابليت کار روي هر دو خط لوله سراسري اول و دوم را دارند.ايستگاه آستارا گاز وارداتي از كشور آذربايجان را اندازه گيري مي كند .

خط لوله دوم سراسري :
ابتداي اين خط لوله پالايشگاه کنگان و انتهاي آن قزوين مي باشد.اين خط به طول 1800 كيلومتر و قطر "56 ظرفيت انتقال 110 ميليون متر مكعب در روز را دارد.اين خط داراي 7 ايستگاه تقويت فشارمي باشد :

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
فراشبند 2
فارس - فراشبند

5 - 159

1377

نورآباد 2
فارس - نورآباد

5 - 295

1375

پتاوه 2
كهگيلويه و بويراحمد

2 - 421

1377

دوراهون 2
چهارمحال بختياري

2-499

1381

اصفهان 2
اصفهان – پل كله

2 - 588

1376

دهق 2
اصفهان - دهق

2 - 657

1385

قم 2
قم - نيزار

3 - 815

1381

درضمن ايستگاههاي ساوه 1و قزوين 1 قابليت کار بر روي خط دوم را دارا بوده و ايستگاه دوراهون2 و دهق2 قابليت کار بر روي خط لوله سراسري سوم را دارد.
خط لوله سوم سراسري :
اين خط لوله به طول 870 كيلومتر و قطر "56 قادر است 110 ميليون متر مكعب در روز گاز را از فازهاي 1 تا 5 پارس جنوبي واقع در عسلويه و پالايشگاه كنگان به استانهاي مركزي و غرب كشور انتقال دهد. اين خط داراي 8 ايستگاه تقويت فشارمي باشد :

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
كنگان
بوشهر - جم

5 - 67

1384

فراشبند لوپ
فارس - فراشبند

5 - 153

1374

فراشبند 3
فارس - فراشبند

5 - 155

1384

نورآباد 3
فارس - نورآباد

5 - 295

1382

پتاوه 3
كهگيلويه و بويراحمد

2 - 423

1384

دوراهون 3
چهارمحال بختياري

2 - 501

1384

اصفهان 3
اصفهان – پل كله

2 - 591

1384

دهق 3
اصفهان - دهق

3 - 692

1384

قم 3
قم - نيزار

3 - 860

1385

ايستگاه فاشبند لوپ(بعثت) ٬ ايستگاه آماده اي است كه از كشور اكراين خريداري شد تا در زمان راه اندازي فراشبند 2 و 3 خطوط اصلي را پوشش دهد.همچنين ايستگاه دهق 3 به طور مشترك روي خط لوله سراسري دوم و سوم در سرويس قرار مي گيرد.

خط لوله چهارم سراسري :
با ساخت اين خط لوله امكان انتقال توليدات گاز ميدان پارس جنوبي پس از تصفيه در پالايشگاههاي عسلويه و پارسيان به ميزان روزانه 110 ميليون متر مكعب به شمال كشور فراهم شده است.طول اين خط لوله 1145 كيلومتر و قطر آن "56 مي باشد.10 ايستگاه تقويت فشار گاز و سيستم هاي مخابراتي در محورهاي عسلويه، لامرد، خيرگو، خنج، جهرم، خاوران، ارسنجان، صفاشهر، آباده، شهرضا، تيران، نيزار و ساوه بر روي اين خط درنظرگرفته شده است.هم اکنون 9 ايستگاه تقويت فشار گاز آن در دست اجراست که دو ايستگاه راه اندازي و مورد بهره برداري قرار گرفته است.

نام ايستگاه

محل ايستگاه

منطقه و كيلومتر خط لوله

سال بهره برداري
پارسيان
فارس - لامرد

5 - 50

1384

خيرگو
فارس - خيرگو

5 - 84

-

خنج
فارس - خنج

5 - 164

-

جهرم
فارس - جهرم

5 - 248

-

خاوران
فارس - سروستان

5 - 327

1384

ارسنجان
فارس - ارسنجان

5 - 412

-

صفاشهر
فارس - صفاشهر

5 - 503

-

آباده
فارس - آباده

5 - 613

-

شهرضا
اصفهان- شهرضا

5 - 712

-

مازاد گاز خط لوله سراسري سوم از سمت فازهاي 1 و 2 و 3 عسلويه به سمت خط لوله سراسري چهارم هدايت مي شود.

خط لوله آذربايجان :
قرار داد سوآپ گاز جمهوری آذربایجان (دریافت از ایستگاه اندازه گيري آستارا از آذربايجان و تحویل از طریقایستگاه اندازه گيري جلفا به نخجوان ) در ششم آگوست سال 2004 میلادی بین شرکت صادرات گاز ایران و شرکتآذری گاز جمهوری آذربایجان به مدت 20 سال تا سال 2025 میلادی منعقد گردید در اینقرارداد مقدار ماکزیمم صادرات گاز 1 میلیون متر مکعب در روز تعیین گردیده که شروعصادرات گاز از 31 اکتبر سال 2005 میلادی مصادف با 9 ام آبانماهسال 1384 بوده ومراسم افتتاحیه رسمی صادرات گاز ایران به جمهوری آذربایجان در 20 ام دسامبر سال 2005 میلادی مصادف با 29 ام آذرماه سال 1384 با حضور وزرای نفت و انرژی دو کشورهمسایه برگزار گردید.

خط لوله سرخون – كرمان :
اين خط لوله با طول 415 كيلومتر و قطر "24 قادر است حدود 11 ميليون متر مكعب گاز را در روز انتقال دهدو داراي 3 ايستگاه مي باشد :

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
آب شيرين
هرمزگان – آب شيرين

6 – 46

-

تنگ ني حاجي آباد
هرمزگان – حاجي آباد

6 – 186

1382

سيرجان
كرمان - سيرجان

6 - 315

-

خط لوله شمال غرب :
اين خط لوله به منظور دريافت گاز از ایستگاه رشت و ارسال آن به استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی و غربیاحداث گردیده استو با قطر "30 قادر است 21 ميليون متر مكعب در روز گاز را انتقال دهد. اين خط لوله داراي ايسيتگاههاي زير است :

نام ايستگاه

محل ايستگاه

منطقه و كيلومتر خط لوله

سال بهره برداري

چلوند
گيلان - چلوند

8 – كيلومتر صفر خط "30 شمالغرب

1376

اردبيل
اردبيل – روستاي انزاب

8 – 55 خط "30 شمالغرب

1378

سراب
آذربايجان شرقي – روستاي سراب

8 - 156 خط "30 شمالغرب

1379

تبريز
آذربايجان شرقي - تبريز

8 – كيلومتر صفر و خط "40 تبریز /بازرگان

1380

خط لوله شمال – شمال شرق :
حوزه فعاليت اين خط لوله ٬ انتقال گاز از منابع تولید شامل پالایشگاه گاز خانگیران در سرخس (51 ميليون متر مكعب در روز) و گاز وارداتی کشورترکمنستان در چالایوک (25 ميليون متر مكعب در روز) به شمال شرق، شمال، شمال غرب و جنوب خراسان مي باشد.اين خط داراي 6 ايستگاه تقويت فشار مي باشد :

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
رضوي
خراسان - مشهد

4 – 157 خط لوله "30 سرخس - نكاء

1377

فاروج
خراسان - قوچان

4 - 300 خط لوله "30 سرخس - نكاء

1377

قلعه جيق
گلستان– بخش گميشان

4 – 20 خط لوله "40 وارداتي تركمنستان

1382

نكاء
مازندران - نكاء

4 – 797 خط لوله "30 سرخس/ نكاء/ رشت

1380

نور
مازندران - نور

4 – 922 خط لوله "30 شمال-شمال شرق

1381

رامسر
مازندران - رامسر

4 – 1064 خط لوله "30 سرخس/نكاء/نور/رامسر

1379

خط لوله صادراتي (صادرات به تركيه) :
طرح صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه طی قراردادی در سال1996 میلادی با شرکت بوتاشترکیه منعقد گردید که طراحی و مراحل اجرایی آن پس از عقد قراداد شروع و نهایتاً پساز 5 سال در10 دسامبر سال 2001 برابر با 19 آذر ماه سال 1380 صدور گاز به ترکیهآغاز گردید.
ایستگاه اندازه گیری گاز بازرگان با وسعت 7 هکتار در استان آذربایجان غربی و در ضلعشمال شرقی شهر مرزی بازرگان به فاصله 1800 متری مرز ایران و ترکیه واقع شده است.اینایستگاه به منظور صادرات گاز طبیعی ایران به کشور ترکیه در راستای قرارداد منعقدهدر تاریخ 17/5/1375 ( 8 اوت 1996) بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت بوتاش ترکیه احداثگردیده است.
این قرارداد 25 ساله بوده و حداکثر حجم گاز قابل تحویل 10 میلیارد متر مکعب در سالبا امکان افزایش تا 13 میلیارد متر مکعب بر اساس توافق طرفین می باشد. گاز طبیعیمورد نیاز این قرارداد از منابع گازی جنوب کشور، از طریق خطوط لوله سراسری IGAT I & II & III ، خطوط لوله 48 اینچ قزوین – تبریز و خط 40 اینچ تبریز – بازرگان (جمعا به طول تقریبی 2000 کیلومتر) به ایستگاه اندازه گیری گاز صادراتیبازرگان رسیده و پس از انجام عملیات اندازه گیری کیفی و کمی به سیستم خط لوله 48اینچ کشور ترکیه ارسال می گردد.
در این ایستگاه مدرن ترین و دقیق ترین سیستم های اندازه گیری وآنالیز گاز، به منظورتعیین مقادیر کمی و کیفی گاز صادراتی به ترکیه ( بر اساس آخرین استانداردهای بینالمللی و مفاد قرارداد و موافقت نامه عملیاتی) نصب شده است.عملیات صادرات گاز براساس موافقت نامه عملیاتی انجام و کنترل و نظارت های لازمه از سوی نمایندگان طرفیناعمال می گردد.مسير قزوين/تبريز/بازرگان شامل ايستگاههاي زير است:

نام ايستگاه
محل ايستگاه
منطقه و كيلومتر خط لوله
سال بهره برداري
قزوين
قزوين - نيا

3 - 777

1349

خرمدره
زنجان - خرمدره

8 – 103 خط "48 آذربايجان

1385

زنجان
زنجان - زنجان

8 - 221 خط "48 آذربايجان

-

هشترود
تبريز - هشترود

8 - 325 خط "48 آذربايجان

1385

تبريز
آذربايجان شرقي - تبريز

8 – كيلومتر صفر و خط "40 تبریز /بازرگان

1380

مرند
آذربايجان غربي - مرند

8 - 100 خط "40 تبریز /بازرگان

1385

مرگنلر
آذربايجان غربي - مرگنلر

8 - 192 خط "40 تبریز /بازرگان

-

خطوط لوله سراسري در دست احداث:
: خط لوله پنجم سراسري :
اين خط شامل دو بخش است كه بخش اول به طول 504 كيلومتر و قطر "56گاز ترشفازهاي 6 تا 8 پارس جنوبي را در مسير عسلويه ـ بوشهر ـ اهواز به منطقه آغاجاريمنتقل خواهد كرد.. اين خط در مجموع پنج ايستگاه تقويت فشار دارد كه دو ايستگاه در ابتداي خط و سه ايستگاه خورموج، آب پخش و سردشت در مسير قرار دارند.بخش دوم اين خط با طول 63 كيلومتر و قطر 42 اينچ كه گاز توليدي فاز 6 عسلويه را جهتپالايش به پالايشگاه فجرجم منتقل مي‌كند.ظرفيت اسمي اين خط 95 ميليون متر مكعب در روز است.

: خط لوله ششم سراسري :
خط ششم سراسري براي تامين گاز استان‌هاي بوشهر و خوزستان و بخشي نيز براي صادراتگاز به كويت طراحي و اجرا شده است. طول خط لوله 495 كيلومتر و قطر آن " 56 مي باشد. اين‌خط مسوول انتقال گاز در مسير عسلويه ـ بوشهر ـ اهواز (بيد بلند) است ٬ ابتداي اين خط درعسلويه به فازهاي 9 و 10 پارس جنوبي و همچنين به خط چهارم سراسريوصل شده و قرار است انتهاي آن به خط اول سراسري وصل شود. ادامه خط ششم سراسري از بيدبلند تا شهر اهواز به طول 115 كيلومتر و قطر "56 است كه ساخت اين قطعه در مرحله برگزاري مناقصه است. براي اين خط شش ايستگاه تقويت فشار طراحي شده كه مناقصه ساخت دو ايستگاه در سال 1387برگزار خواهد شد. ظرفيت اسمي اين خط 110 ميليون متر مكعب در روز است.

خط لوله هفتم سراسري(صلح) :
اين خط گاز توليدي فازهاي 17 و 18 و 19 و 20 مجتمع گاز پارس جنوبي را در مسير عسلويه ـ بوشهر ـ بندر عباس ـ ايرانشهر به نقاط مصرف در استان‌هاي هرمزگان، كرمان و سيستان و بلوچستان منتقل خواهد كرد. اين خط لوله با 56 اينچ قطر ،900 كيلومتر طول دارد و قادر است براي فاز نخست حدود 50 ميليون متر مكعب گاز را از عسلويه انتقال دهد كه 20 ميليون متر مکعب آن بهسيستان و بلوچستان و 30 ميليون متر مكعب آن به استان هرمزگان و جنوب كرمان منتقل ميشود. مشخصات خط به گونه اي انتخاب شده كه اگر قرار باشد صادرات به هند و پاكستان صورتگيرد با اضافه كردن 265 كيلومتر به طول خط ايرانشهر به مرز پاكستان و اضافه كردن 8ايستگاه تقويت فشار قادر خواهد بود 110 ميليون متر مكعب گاز را انتقال دهد و به اينترتيب ظرفيت انتقال گاز اين خط لوله 60 ميليون متر مكعب گاز ديگر افزايش خواهديافت. ارزش اين قرارداد 12 هزار و 140 ميليارد ريال معادل 3/1 ميليارد دلار است و درصورتي كه صادرات به پاكستان نيز صورت بگيرد با 900 ميليون دلار ديگر سرمايه گذاري،هزينه سرمايه گذاري اين خط لوله به 2/2 ميليارد دلار خواهد رسيد.

خط لوله هشتم سراسري :
اين خط لوله به قطر 56 اينچ و طول 1052 كيلومتر موظف به انتقال گاز از عسلويه ـ پارسيان ـ يزد ـ اصفهان ـ پارچين (خط پنجم سراسري تهران) است. كه تاكنون (تيرماه 1387)از پارسيان تا ابركوه به طول 500 كيلومتر اجرا شده و حدود 198 كيلومتر از ابركوه ( يزد ) تا نايين ( اصفهان ) در حال انجام است. مناقصه خط نايين تا خط پنجم تهران به طول 260 كيلومتر و قطر 56 اينچ امسال نيز برگزار مي‌شود. ارزش قرار دادهاي خط هشتم سراسري گاز در مجموع حدود 2673 ميليارد تومان برآورد مي‌شود.

خط لوله نهم سراسري (ناباكو):
در حال حاضر(1387) مطالعات اوليه ساخت خط انتقال نهم سراسري (ناباكو) جهت صادرات گازطبيعي به قاره اروپا مراحل پاياني خود را پشت سر مي گذارد. مطالعات اوليه اين خط كه براي تامينبخشي از گاز استانهاي لرستان، كرمانشاه، آذربايجان و صادرات گاز به اروپا پيش بينيشده در حال انجام است.تاكنون ساخت قسمتهايي از خط نهم سراسري در ادامه خط ششم ( عسلويه تا پالايشگاه بيدبلند) به طول500 كيلومتر تا اهواز انجام شده است. همچنين براي ساخت 100 كيلومتر از پالايشگاه بيدبلند به اهواز عمليات ساخت شروعخواهد شد و در ادامه خط ششم از دهكلان به سمت مياندوآب و مرز بازرگان نيز عملياتساخت ادامه پيدا مي كند. طول خط لوله نهم سراسري گاز حدود 1863 كيلومتر و قطر آن 56 اينچ است و با بهره برداري از اين خط لوله امكان انتقال روزانه 110 ميليون متر مكعب گاز طبيعي وجوددارد. تعداد ايستگاه هاي تقويت فشار اين خط 17 ايستگاه بوده كه بر اساس برنامه ريزي هايصورت گرفته تا سال 1390 به بهره برداري خواهد رسيد. حداقل سرمايه مورد نياز برايساخت اين خط حدود 7 ميليارد دلار برآورد شده است.

: خط لوله دهم سراسري :
اين خط لوله از پالايشگاه كنگان آغاز شده و با عبور از پتاوه (واقع در استان كهگيلويه و بويراحمد) به سمت شمال ادامه مي يابد.طول خط لوله 5000 كيلومتر و قطر آن "56 بوده و قادر به انتقال 90 ميليون متر مكعب گاز در روز مي باشد.

خط لوله سراسري نكا – جاسك:
خط لوله نكا-جاسك به صدور نفت خام توليدي از ميدان بزرگ «كاشاگان» قزاقستان بهبازارهاي جهاني از مسير ايران كمك خواهد كرد. ايران درصدد جلب همكاريسرمايه گذاران خارجي براي احداث خط لوله يك هزار و 515كيلومتري با قطر "42 از نكا در حاشيه درياي خزر تا جاسك در سواحل جنوبي ايران با هزينه برآوردي2ميليارد دلار است.


[1] اين ايستگاه در كيلومتر صفر خط "30 شمال غرب قرار دارد.