تعریف:
جریان مغشوش گردابه ای به عنوان جریان مغشوشی که با گذر یک هواپیما از میان هوا، ایجاد می شود، تعریف شده است.


تشریح:
بصورت بالقوه جریان مغشوش خطرناک، در دنباله یک هواپیمای در حال پرواز بیشتر بوسیله گردابه های نوک بال ایجاد می شود.این نوع از جریان مغشوش دارای اهمیت است بدلیل اینکه گردابه های نوک بال بسیار آهسته از بین می روند و می توانند اثر گردشی قابل توجهی بر هواپیما داشته باشند بدین صورت که چندین بار بعد از اینکه بوجود آمدند با آن برخورد کنند.جریان خروجی و جریان ملخ هم می توانند کنترل هواپیما را در زمین یا هوا خطرناک سازند اما،با اینکه تاثیر آنها بسیار زیاد است،دارای عمر کوتاهی هستند.

منشا چرخش رو به بالای گردابه های نوک بال،اثر مستقیم و خودکار نیروی برای(نیروی لیفت) ایجاد شده توسط بال است.نیروی برا(لیفت) بوسیله اختلاف فشارتولیدی بر روی سطح بال ایجاد می شود.کمترین فشار بر روی سطح بالایی بال و بیشترین فشار در پایین بال واقع می شود.

این اختلاف فشار، علت چرخش جریان هوا به سمت عقب است، که سبب چرخش توده هوا از نوک بال به سمت پایین می گردد.
هنگامیکه چرخش کامل شد،جریان برگشتی شامل دو گردابه مدور در حال چرخش رو به بالا است.
مدت دوام یک گردابه تابعی از وزن،سرعت و شکل بال هواپیما است.خصوصیات گردابه هر هواپیمای داده شده میتواند بوسیله انبساط دریچه ها یا دیگر ابزارهای تغییر شکل بال همچنانکه سرعت تغییر پیدا می کند، تغییر کند.گرچه،همچانکه فاکتور اساسی وزن است، دوام گردابه به تناسب افزایش پیدا می کند.
گردابه ها معمولا ما بین یک تا سه دقیقه ایستادگی می کنند ، البته دارای ماندگاری عالی در شرایط ارتفاع کم، در بادهای آرام و خیلی سبک و در ارتفاعات بالا در هوای رقیق هم هستند. بصورت یکمرتبه گردابه ها فرود می آیند تا نابود شوند(یا به زمین برسند)، نابودی در ارتفاعات پایین در شرایط نا آرام جوی برروی زمین بدلیل اختلاف بیشتر در هر دو مولفه سرعت باد که بوسیله اثرات اصطکاکی زمین ناهموار القا می شود، بسرعت اتفاق می افتد. بادهای جانبی می توانند یک گردابه را از مسیر پروازی که هواپیمای ایجاد کننده آنها دنبال میکند،دور کنند.

اثرات:
امکان وقوع جریان مغشوش برگشتی گردابه ای در مکان هایی که هواپیما یک مسیر بسته را دنبال می کند، بیشتر است.این موقعیت بیشتر در نزدیک زمین در مجاورت فرودگاهها که هواپیماها در حال رسیدن یا رفتن از یک باند مخصوص در فرکانسهای بالا هستند رخ می دهد. ممان های غلطشی غیرعمدی ناگهانی ممکن است اتفاق بیفتد که در موارد بسیاری میتواند فراتر از قدرت سیستم کنترل پرواز باشد و یا هم توسط یک واکنش غالب از خدمه پرواز کنترل گردد.میزان بالای غلطش ممکن است باعث قطعی های غیر رایج خلبان اتوماتیک و ناپایداری یا افت پایانه کنترل در موارد نادری شود که از ضربات زمین حاصل می شود.
در مسیر تمرین، غلطش غیر رایج می تواند بهمین نحو بر اثر تاثیر هواپیمای بزرگترکه ممکن است در سطح بالا پیش باشد بر کوچکترها اتفاق بیفتد. رویارویی با یک مسیر متقاطع در راه مشابه سوق دادن، تنها به یک یا دو دست انداز تند است،همچنانکه گردابه ها همدیگر را قطع می کنند. در مورد دیگر در راه، صدمه به ساکنان ناایمن، هم مسافران و هم سرنشینان کابین ممکن است حاصل شود. گرچه بسیاری از عملگرها تضمین می کنند که مسافران در طول میان و یا انتهای مسیر و در طول بالارفتن اولیه بعد از برخواستن از زمین ایمن هستند،سرنشینان کابین که در معرض خطرآسیب بیشتری قرار دارند تا مرحله آخر مسیر در ایمنی نیستند.
———————————————— ———————————————— ———————
ترجمه:
مریم زارع
بهار 1389