زندگینامه لاپلاس

[s@ba]

پیرسیمون دولاپلاس (1749-1828) ریاضیدان و منجم نظری فرانسوی و در زمان خود آنچنان مشهور بود که نیوتن فرانسه خوانده می شد. علاقة اصلی او در طول زندگیش مکانیک سماوی, نظریة احتمال, و ارتقاء مقام بود.


.


در سن بست و چهار سالگی عمیقًا درگیر جزئیات کاربرد قانون گرانش نیوتن در کل منظومة شمسی بود که در آن, سیارات و اقمار آنها تحت تأثیر خورشید نیستند, بلکه به اشکال درهم و پیچیده ای در یکدیگر تأثیر دارند. حتی نیوتن معتقد بود که گاهی مداخلة الهی لازم است تا از پیدایش بی نظمی در این سازو مکار پیچیده جلوگیری شود. لاپلاس تصمیم گرفت که دلایل علمی این موضوع را جستجو کند, و موفق شد ثابت کند که یک منظومة شمسی ایده آل در ریاضیات عبارت است از دستگاه دینامیکی پایداری که همواره بدون تغییر بماند. این دستاورد تنها یکی از پیروزیهای فراوان اوست که در اثر بزرگ و تاریخیش تحت عنوان مکانیک سماوی (که در پنج مجلد از سال ۱۷۹۹ تا ۱۸۲۵ انتشار یافت), آمده است. در این اثر کارهای چندین نسل از ریاضیدانان برجسته راجع به گرانش گردآوری شده است. متأسفانه به خاطر شهرت آینده اش, همة مراجع مربوط به اکتشافات پیشینیان و معاصران خود را حذف کرد, و امکان این توهم را به وجود آورد که همة این مطالب و نظرات, متعلق به خو اوست. حکایات زیادی در رابطه به این کاوش ذکر شده است. یکی از مشهورترین آنها حاکی از زمانی است که ناپلئون برای نشان دادن نقطة صعی از لاپلاس, به او
اعتراض کرد که چرا کتاب قطوری راجع به دستگاه جهان نوشته است بدون اینکه حتی مکانیک سماوی او برای نسلهای بعدی به جا ماند توسعة همه جانبة نظریة پتانسیل است, که در رشته های متعددی از علوم فیزیکی, از گرانش و مکانیک سیالات گرفته تا الکترومغناطیس و فیزیک اتمی, وسیعًا مطرح می باشد. با وجود اینکه لاپلاس اندیشة پتانسیل را از لاگرانژ گرفت بدون اینکه ذکری از این امر به میان آورد, ولی این نظریه را مورد استفادة آنچنان گسترده ای قرار دارد که از آن زمان, معادلة دیفرانسیل نظریة پتانسیل همواره به معادلة اساسی لاپلاس مشهور بوده است.
شاهکار دیگر او رسالة نظریة تحلیلی احتمالات ( ۱۸۱۲ ) بود, که آن کشفیات چهل سالة خود را در مورد احتمال تنظیم کرد. وی باز هم فراموش کرد از نظرات فراوان دیگران که با نظرات خود درآمیخته بود, ذکری به میان آورد, ولی با این وجود متفق القول اند که کتابش در این زمینه بزرگترین اثری است که در این قسمت از ریاضی نوشته شده است. وی در مقدمة این کتاب مب گوید:«نظریة احتمال اساساً چیزی نیست مگر برداشت معمولی که به صورت محاسبه درآمده است.» ممکن است چنین باشد, ولی ۷۰۰ صفحة آنالیز بغرنج بعدی, که در آن آزادانه از تبدیلات لاپلاس, توابع مولد, و بسیاری ابزار غیر ابتدایی دیگر استفاده کرده است, به گفتة بعضی, از نظر پیچیدگی حتی از کتاب مکانیک سماوی نیز فراتر می رود.
بعد از اتقلاب فرانسه, استعداد سیاسی و حرص لاپلاس برای کسب مقام به اوج خود رسید. هم میهنانش از بی ثباتی و اطاعت وی در امر سیاست به تمسخر یاد می کنند. این بدان معناست که هر وقت تغییری در حکومت پیش آمد (که در آن زمان زیاد رخ می داد) لاپلاس با تغییر اصول معتقدات خود بآرامی با محیط سازگار می شد. او بین جمهوریخواهی شدید و مداحی از سلطنت در نوسان بود و هر بار به شغلی بهتر و عنوانی مهمتر دست می یافت. مناسب است که او را با نمایندة قلابی پاپ در بری که در ادبیات انگلیسی آمده است مقایسه کنیم, که دوبار کاتولیک و دوبار پروتستان می شد. می گویند نمایندة پاپ در جواب اتهام رنگ عوض کردن گفته است:«نه, این طور نیست, زیرا گرچه مذهب خود را تغییر می دادم ولی یقینًا به اصل خود پای بند بوده ام, اصلی که حکم می کند من باید تا پایان عمر اسقف در بری باقی بمانم.»
لاپلاس برای جبران خطاهایش, همواره در کمک و تشویق دانشمندان جوانتر دست و دل باز بود. او گاه و بیگاه به مردانی مانند گیلوساک شیمیدان, هامبولد جهانگرد و طبیعی دان, پواسون فیزیک دان, و خصوصًا,کوشی جوان, که یکی از بزرگترین سازندگان ریاضیات قرن نوزدهم شد, در پیشبرد کارشان کمک می کرد

[atrak66]

اخه مگه آدم قطع بود که زندگی نامه ی این لاپلاس رو گذاشتین.
اخ که چقدر حرص میخورم وقتی اسمشو میشنوم اخه ازش خاطره ی خوبی ندارم
در هر صورت مرسی................