مرگ ناگهاني در قرآن

[*مینا*]

نویسنده : روح‌الله رضائی

مرگ به معنای مردن است. لسان العرب آن را به "ضد حیات" معنا کرده است.[1] برخی مرگ را به معنای "سکون" گرفته­اند.[2] التحقیق درباره معنای موت می­گوید: مرگ نفی شدن حیات است و حیات در هر چیز به مقتضای خصوصیات وجودیش است، پس مرگ هر چیز هم به مقتضای آن است.[3]
­"ناگهانی"­ به معنای یک دفعه و دور از انتظار واقع شدن چیزی است که این مفهوم در عربی گاهی با "ة" آخر کلمات[4] و گاهی با کلماتی مانند: " بَغتَةً "[5] و ... افاده می­شود.
منظور از مرگ ناگهانی
در عربی برای بیان معنای "مرگ ناگهانی" از الفاظ بسیاری استفاده می­شود که برخی از آنها عبارتند از: «الموتُ الأَبْيَض»[6] «مَوتٌ رَخِيصٌ»[7] «موتٌ جَهِيزٌ»[8] «موتٌ ذَرِيعٌ»[9] «موتٌ ذُعَافٌ»[10] اما این اصطلاحات در قرآن کریم به کار نرفته­اند.
منظور از ترکیب "مرگ ناگهانی" به گونه­های گوناگونی بیان شده است برخی از مفسران مرگ ناگهانی را این گونه تبیین می­کنند: تركيب خاصى كه ساختمان بدن آدمى را تشكيل مى‏دهد با همه اقتضاءات محدودى كه در اركان آن هست اقتضا مى‏كند كه اين ساختمان عمر طبيعى خود را (كه چه بسا به صد و يا صد و بيست سال تحديدش كرده‏اند) بكند، ليكن در اثر اسباب و موانعی که خارج از این بدن است انسان قبل از رسیدن به حد طبیعی حیاتش منقضی می­شود که اين همان "مرگ ناگهانى" است[11] و طنطاوى در توضیح آن گفته است منظور مرگ و مير بر خلاف انتظار می­باشد.[12] برخی مرگ ناگهانی را به مرگ زودرس یا سکته تفسیر کرده­اند.

مرگ ناگهانی در متون دینی
مرگ در قرآن کریم در قالب­های لفظی مختلفی آمده است از جمله آنها می توان به ماده "موت"، "هلک"، "قتل" و "وفی" اشاره کرد.
در متون دینی مرگ ناگهانی گاه به عنوان مرگ بد و عاقبت برخی گناهان به شمار می­رود و گاه خداوند جهت قدرت نمایی و موعظه مردم افرادی را به مرگ ناگهانی مبتلا می­کند.
در قرآن اشاره به معنای مرگ ناگهانی به وسیله چند واژه بیان شده است که اکثرا بار منفی دارد و برای عذاب و تهدید به کار می­رود، این واژه­ها عبارتند از:
1. اجل: اجل به معنای مهلت و برهه­ای از زمان است که در قرآن کریم درباره انسان به کار رفته و منظور از آن مهلتی است که به انسان برای زندگی داده می­شود.
2. صاعقه: صاعقه در قرآن کریم درباره قوم عاد و ثمود به کار رفته است که برخی آن را به معنای مرگ ناگهانی گرفته­اند[13] و برخی گفته­اند معنای آن مرگ ناگهانی نیست؛ بلکه کنایه از مرگ ناگهانی می­باشد.[14]

سايت پژوهه