اهداف و انگیزه های ازدواج و تشکیل خانواده

[محمد نظری گندشمین]

اهداف و انگیزه های ازدواج و تشکیل خانواده

ازدواج سنگ بنای تشکیل خانواده است، لذا آن را رابطه ای دینی و قانونی تعریف می‎کنند که مرد و زن را برای مشارکت همیشگی در زندگی به هم می پیوندد. کسی بر گرفت از جهان کام دل که یکدل ُبوَد با وی آرام دل در ایران ازدواج کاملاً مذهبی انجام می‎گیرد. عاقد خطبه دینی می‎خواند و عقد را جاری می‎کند و این امر را در اسناد رسمی ثبت می نمایند و ضوابط و شرایط را در عقد نامه می‎نویسند. در امر ازدواج و تشکیل خانواده در جامعه‎های گوناگون، اهداف و انگیزه های متعددی وجود داشته است. در مکتب اسلام این اهداف و انگیزه ها بدین قرار ذکر شده است : کسی بر گرفت از جهان کام دل که یکدل ُبوَد با وی آرام دل ازدواج سنگ بنای تشکیل خانواده است، لذا آن را رابطه ای دینی و قانونی تعریف می‎کنند که مرد و زن را برای مشارکت همیشگی در زندگی به هم می پیوندد. در ایران ازدواج کاملاً مذهبی انجام می‎گیرد. عاقد خطبه دینی می‎خواند و عقد را جاری می‎کند و این امر را در اسناد رسمی ثبت می نمایند و ضوابط و شرایط را در عقد نامه می‎نویسند. در امر ازدواج و تشکیل خانواده در جامعه‎های گوناگون، اهداف و انگیزه های متعددی وجود داشته است. در مکتب اسلام این اهداف و انگیزه ها بدین قرار ذکر شده است : ۱) ایجاد کانون آسایش و آرامش برای زن و مرد: یکی از مهمترین و شاید اولین انگیزه ازدواج براساس این مکتب، ایجاد کانونی است که در آن زن و مرد احساس آرامش کنند. زیرا زنان آرامش دهنده روانی مردانند و زن و مرد به دوستی با هم نیازمندند. در قرآن کریم آیه ۲۱، سوره روم خداوند می فرماید: از نشانه های او (خدا) این است که از خود شما برایتان همسرانی آفرید تا در کنار آنها آرام گیرید و میان شما دوستی و صمیمیت به وجود آورد. به راستی برای مردمی که بیندیشند در این کارنشانه هایی است. " ۲) حفظ عفت و پاکدامنی: پیامبر اکرم (ص) می فرماید: " آن کس که ازدواج کند نیمی از دینش را حفظ کرده است و بر اوست که نصف دیگر را از خطر دور بدارد ." ۳) دوستی، محبت و عشق: از محبت نار نوری می شود وز محبت دیو حوری می شود روان شناسان یکی از نیازهای اساسی و مهم آدمی را نیاز به محبت ذکر کرده اند. آدمی در هر سن و مرحله‎ای از حیات خویش به محبت احتیاج دارد و علاقه‎مند است که دیگران او را دوست بدارند و به او مهر بورزند. یکی از راه های مهم و مؤثر ابراز مهر و محبت و برقراری دوستی بین زن ومرد، ازدواج است. آثار محبت و تبدیل آن به عشق و علاقه وافر و همبستگی عمیق روانی و عاطفی، پیوند زن و مرد را تحکیم بخشیده، فضای خانواده را به فضایی صمیمی، گرم، پرطراوت، شاداب و بالنده مبدل می‎کند. محبت کردن و محبت دیدن، رضایت خاطر پدید می‎آورد و تعادل روانی زن و مرد را ممکن می‎سازد. محبت صفا دهنده وجود است و شفابخش دردها. ۴) برقراری تعادل در وجود آدمی، تأمین سلامت جسم و روان، رهایی از تنهایی یکی از انگیزه‎های مهم ازدواج تأمین سلامت جسم و روان زن و مرد از طریق ارضای احتیاجات جسمانی و روانی است . نیاز به امنیت خاطر، نیاز به معاشرت، نیاز به درددل، نیاز به تغذیه و ... که اگر به درستی و به موقع ارضاء نشوند و از جاده اعتدال خارج گردند، نابسامانی‎ها و زیان‎های فراوانی را در زندگی فردی و اجتماعی پدید می‎آورند. لذا ازدواج از عوامل مهم و مؤثر در ایجاد آرامش و سکون آدمی و سبب اساسی تعادل وجود است. ازدواج به زندگی زن و مرد جهت می بخشد و مرد و زنِ نگران، مضطرب و سرکش را آرام ساخته، موجبات حفظ سلامت تن و روان آنان را فراهم می کند. خودداری از ازدواج و در نتیجه عدم ارضای پاره ای از نیازهای آدمی ممکن است زمینه اختلالات عاطفی و بیماری های جسمانی و روانی را مساعد سازد و خروج از اعتدالِ وجود را ممکن نماید. ۵) کمک به رشد و تکامل یکدیگر یکی دیگر از انگیزه‎های ازدواج کمک به رشد و تکامل زن و مرد است. زیرا محیط گرم و صمیمی و فضای پر مودت و محبت خانواده فرصتی برای تبادل اندیشه ها، رشد اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی زن و شوهر و دیگر اعضای خانواده است. در سازمان خانواده، افراد تحت تأثیر دانش‎ها، بینش‎ها و دیدگاه‎ها و مهارت‎های یکدیگر هستند. در این فضا پاره‎ای از استعدادهای زن و مرد و دیگر اعضای خانواده شکوفا می‎گردد، احساس و قبول مسئولیت و رشد اجتماعی ممکن می شود و تعامل حاکم بر این فضا به رشد شخصیت افراد کمک می‎کند. ۶) داشتن فرزند و یا فرزندانی سالم و شایسته: میل به داشتن فرزند و تداوم نسل، از انگیزه ها و اهداف مهمی است که همواره در دوره های مختلف تاریخی موجب ازدواج و تشکیل خانواده شده است. در قرآن کریم آمده است که: " پدید آورنده آسمانها و زمین، برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید و از چارپایان جفتها، تا بر شمار شما بیفزاید. هیچ چیز مانند او نیست و اوست شنوایی بینا. " ● وظایف و کارکردهای اساسی خانواده با توجه به این‎که خانواده یکی از تأسیسات اجتماعی است که در دوره های مختلف تاریخی و در جوامع گوناگون وجود داشته و هم اکنون نیز به صورت هسته‎ای گسترش یافته، دارای کارکردهای مختلفی است. در جامعه های گوناگون، این کارکردها و وظایف به دلایل فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و اقتصادی یکسان نیست. اهم این کارکردها عبارت است از: ۱) همکاری در امور تولیدی و اقتصادی خانواده ۲) همفکری و همکاری در امور مربوط به تغذیه و بهداشت و دیگر کارهای خانه ۳) تکمیل و تکامل زن و شوهر و دیگر اعضای خانواده و کمک به رشد اخلاقی، اجتماعی و عقلانی یکدیگر ۴) تولید مثل و داشتن فرزند ۵) ارضای تمایلات عاطفی ۶) تأمین امنیت روحی اعضای خانواده ۷) پرورش و آموزش کودکان و نوجوانان

ایرانیان انگلستان