به مناسبت ولادت امام محمد باقر علیه السلام

[aty.a]

ابو جعفر، امام محمدباقر (ع) پنجمین آفتابى است كه بر افق امامت، جاودانه درخشید.زندگیش سراسر دانش وارزش بود، از این رو باقر العلوم نامیده شد، یعنى شكافنده دشواریهاى دانش وگشاینده پیچیدگیهاى معرفت.
خصلت آفتاب است كه هماره گام بر فرق ظلمت مى‏نهد و در لحظه‏هاى تاریك، بر افق زمان مى‏روید تاارزشهاى مهجور و نهان شده در سیاهى جهل و جور را، دوباره جان بخشد و آشكار سازد.
او نیز در عصر حاكمیت جور و تشتت اندیشه‏هاى دینى امت اسلام، تولد یافت تا پیام آور معرفت و احیاگراسلام ناب محمدى (ص) باشد.
ولادت
حضرت ابو جعفر، باقرالعلوم، در شهر مدینه تولد یافت.و بر اساس نظریه بیشتر مورخان و كتابهاى روایى،تولد آن گرامى در سال 57 هجرى بوده است. (1) این نقل، با روایاتى كه نشان مى‏دهدامام باقر (ع) به هنگام شهادت جد خویش ـ حسین بن على (ع) ـ در سرزمین طف حضور داشته و سه سال از عمرش مى‏گذشته است هماهنگى دارد. (2)
در روز و ماه ولادت آن حضرت نیز نقلهاى مختلفى یاد شده است:
الف ـ سوم صفر 57 هجرى.(3)
ب ـ پنجم صفر 57 هجرى.(4)
ج ـ جمعه اول رجب 57هجرى. (5)
د ـ دوشنبه یا سه شنبهاول رجب 57 هجرى. (6)
بیشتر محققان با ترجیح نظریه نخست، یعنى سوم صفر آن را پذیرفته‏اند.
تباروالاى امام باقر (ع)
امام محمد باقر (ع) ازجانب پدر و نیز مادر، به شجره پاكیزه نبوت منتهى مى‏گردد.
او نخستین مولودى است كه در خاندان علویان از التقاى دو بحر امامت (نسل حسن بن على و حسین بن على علیهماالسلام) تولد یافت: (7)
پدر: على بن الحسین،زین العابدین (ع) .مادر: ام عبد الله، فاطمه، دختر امام حسن مجتبى (ع) (8)
مادر گرامى امام باقر(ع) نخستین علویه‏اى است كه افتخار یافت فرزندى علوى به دنیا آورد . (9) براى وى كنیه‏هایى چون ام الحسن و ام عبده آورده‏اند، اما مشهورترین آنها، همان ام عبدالله است.
در پاكى و صداقت، چنانن مونه بود كه صدیقه‏اش لقب دادند. (10)
امام باقر (ع) مادربزرگوار خویش را چنین توصیف كرده است:
«روزى مادرم كناردیوارى نشسته بود، ناگهان دیوار ریزش كرد و در معرض ویرانى قرار گرفت، مادرم دست بر سینه دیوار نهاد و گفت، به حق مصطفى (ص) سوگند، اجازه فرو ریختن ندارى.دیوار برجاى ماند تا مادرم از آن جا دور شد.سپس دیوار فرو ریخت. (11)
نام وكنیه
نام آن حضرت محمداست.این نامى است كه رسول خدا (ص) از دیر زمان براى وى برگزیده بود .
جابر بن عبد الله انصارى یار دیرین پیامبر (ص) افتخار دارد كه سلام رسول خدا را به امام باقر (ع)ابلاغ كرده است.از بیان او ـ كه به تفصیل خواهد آمد ـ استفاده مى‏شود كه نامگذارى امام باقر (ع) به وسیله پیامبر اكرم (ص) صورت گرفته است.كنیه آن گرامى ابو جعفر(12) است و جز این كنیه‏اى براى وى نقل نكرده‏اند. (13)