ساخت و اعتباریابی مقیاس اهمالکاری شغلی

[نارون1]

ساخت و اعتباریابی مقیاس اهمالکاری شغلی

علی بدیع – رزا وظیفه دار – هدیه ساعدی

قسمت عمده اي از زندگي روزانه هر شخص صرف اشتغال به كار مي‎شود . فعاليت كاري از نظر سلامت رواني شخص فعاليتي مهم به حساب مي‎آيد و كار وسيله اي است كه براي فرد استقلال مي‎آورد و رشد عزت نفس او را مساعد مي‎كند. (حمزه گنجی ، روان شناسی کار)


اهمال كاري ( Procrastination )یا تنبلی را به عنوان (تمايل به دوري از انجام يك فعاليت،‌ وعده به انجام دادن آن در زمان ديگر و استفاده از بهانه ها و عذرهاي متفاوت براي توجيه اين تأخير و دوري از سرزنش ناشي از آن) تعريف كرده اند.

اهمالكاري مزمن در تصميم گيري باعث اهمالكاري مزمن در انجام وظايف مي‎شود،‌ زيرا فرد اهمال كار نمي‎تواند تصميم بگيرد كه چه فعاليت هايي را در چه زماني و بر اساس اولويت بندي بايد انجام دهد ( بسويك و همكاران، 1977 ) .



در اهمالكاري دست‌كم 7 عامل مشخص نقش دارد كه عبارتند از:


- ناشيگري‌يابي اطلاعي از كار


- عادت به تعويق انداختن كار


- بي‌حالي و بي‌رمقي


- فراموشكاري


- نداشتن مهارت كامل در انجام كار


- شرايط نامساعد بدني


- به تعويق انداختن عمدي كار






معمولا افراد اهمالکار دارای دو ویژگی شخصیتی عمده هستند :



۱ خودآگاهي يا بصيرت اندک(يعني تمايل به موفقيت و مسئوليت پذيري و توان فردي)



۲- روان رنجوري(بي کفايتي، اضطراب، بي ثباتي عاطفي و ترس از شکست)





به تاخیر انداختن کارها از 3 ناراحتی منشا می‌گیرد:


الف - احساس خودکم‌بینی


ب - پایین بودن سطح تحمل (سرخوردگی)


ج- خشم و پرتوقعی )دکتر بیوک تاجری)




با توجه به جستجوی پژوهشگران مشخص گردید که در خصوص اهمالکاری شغلی پرسشنامه ای وجود ندارد (سال 1389 ) لذا پژوهشگران حاضر در صدد بر آمدند تا در این خصوص مقیاسی را ساخته و اعتباریابی کنند. در ابتدا بر اساس مطالعات کتابخانه ای ویژگی های افراد اهمالکار در کار مشخص و بر اساس آن تعدادی سوال تهیه و تنظیم شد . در گام بعد با استفاده از نظرات کارشناسان ، سوالات تکراری و غیر قابل پذیرش از جمع سوالات خارج و در نهایت پرسشنامه ای با 34 سوال بدست آمد.




بمنظور تحلیل عوامل مقیاس ، پرسشنامة تهیه شده بین نمونه ای در دسترس از جامعة کارکنان ادارات و شرکت های شهر اهواز مشتمل بر 300 نفر ( 206 مرد و 94 زن) توزیع شد و پس از تکمیل توسط ایشان جمع آوری گردید.


ميانگين و (انحراف معيار) نمره آزمودني ها در كل مقياس (عاملهاي چهارگانه) به ترتيب 18/67 (24/11) مي‎باشد. در عامل اول، ميانگين و (انحراف معيار) نمره آزمودني ها به ترتيب 95/26 (14/6)، در عامل دوم، ميانگين و (انحراف معيار) نمره آزمودني ها به ترتيب 31/21 (42/4)، در عامل سوم، ميانگين و (انحراف معيار) نمره آزمودني‎ها به ترتيب 02/9 (98/2) و در عامل چهارم، ميانگين و (انحراف معيار) نمره آزمودني ها به ترتيب 90/9 (97/2) مي‎باشد.



تحلیل عوامل پرسشنامه نشان داد که مقیاس بدست آمده دارای 4 عامل می باشد. همچنین از جمع 34 ماده تحليل عوامل شده 5 ماده روي هيچ كدام از چهار عامل قرار نگرفتند و در نتيجه حذف شدند .


عامل اول داراي 12 ماده مي باشد . ماده هايي كه روي عامل اول قرار گرفته اند به روشني اهمال کاری مختص امور شغلی را نشان مي دهند ( براي مثال ماده هاي 34 و 17 ) لذا عامـل اول به عنوان « اهمال کاری شغلی اختصاصی » نامگذاري گرديد.

عامــل دوم داراي 9 ماده مي باشد . ماده هايي كه روي عامل دوم قرار گرفته اند به روشني عدم انجام کار و فرار از مسئوليت کاری را نشان مي دهند ( براي مثال ماده هاي 6 و 10 ) لذا عامل دوم به عنوان «اهمال کاری شغلی عملی» نامگذاري گرديد. عامل سوم داراي 4 ماده مي باشد .

ماده هايي كه روي عامل سوم قرار گرفته اند به روشني اهميت عوامل غير شغلی را نشان مي دهند ( براي مثال ماده هاي 23 و 33 ) لذا عامل سوم به عنوان « اهمال کاری شغلی ناشی از اهميت امور زندگی(غيرشغلی) » نامگذاري گرديد. عامل چهارم داراي 4 ماده مي باشد . ماده هايي كه روي عامل چهارم قرار گرفته اند به روشني اهميت عوامل شغلی را نشان مي دهند ( براي مثال ماده هاي 26 و 27 ) لذا عامل چهارم به عنوان « اهمال کاری اهميت امور شغلی » نامگذاري گرديد.



به منظور نمره گذاري اين مقياس 29 مـاده اي براي هر يك از پنج گزينه « هميشه»، « بيشتر اوقات»، « بعضی اوقات»، « بندرت»،« هرگز» به ترتيب مقادير5 ،1،2،3،4 در نظر گرفته شد.


براي سنجش پايايي مقياس اهمال کاری شغلی از دو روش همساني دروني و تنصيف استفاده شد. که ضرايب آلفاي كرونباخ و تنصيف به ترتيب براي كل پرسشنامه اهمال کاری شغلی 82/0 و 70/0, ‎می باشد.

برای اندازه گیری اعتبار پژوهش حاضر، مقياس اهمال کاری شغلی ( ساخته شده توسط پژوهشگران ) به طور همزمان با پرسشنامه اهمال کاری تحصيلی( ساخته شده توسط جناب آقای دکتر عبدالکریم سواری ) همبسته گرديد که برای کل مقیاس اهمالکاری شغلی برابر با (0001/0 p= و33/0r=)می باشد.

دانلود کنید : پرسشنامه اهمالکاری شغلی ( 29 سوالی )



منبع :

سایت روانزاد