پنومونی(سینه پهلو)

[غزل آشنا]

سینه پهلو، پنومونی (به انگلیسی: Pneumonia) یا ذات‌الریه نوعی پولمونیت و التهاب حاد همراه ترشح در پارانشیم ریه و به ویژه حباب‌چه‌های هوایی است. این بیماری عفونی معمولاً بر اثر آلودگی به باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و یا صدمات شیمیایی و فیزیکی ریه ایجاد می‌شود.^[۱][۲]
سرفه، درد در ناحیه سینه، تب و دشواری ِ تنفس مهمترین علامت‌های ذات الریه هستند. در تشخیص بیماری رادیوگرافی و آزمایش خلط کمک کننده‌است و درمان آن بسته به علت بیماری متفاوت است. ذات الریه باکتریایی با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
سینه‌پهلو یک بیماری شایع است، در تمام گروه‌های سنی ممکن است رخ دهد و یکی از علل اصلی مرگ در سالمندان و نوزادان است. سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده‌است که یک‌سوم مرگ‌ومیر نوزادان زیر یک‌سال ناشی از ذات‌الریه است. بهبودی بستگی به نوع بیماری، انتخاب روش درمانی مناسب و سلامت جسمی شخص دارد.

علائم

سرفه‌هایی با خلط و بزاق سبز یا زرد رنگ، تب بالا و لرزش به همراه احساس سرما مهمترین علائم ابتلا به سینه‌پهلو هستند. تنفس کوتاه و بریده و درد در ناحیه سینه که با سرفه یا تنفس عمیق تشدید می‌شود از دیگر علائم شایع هستند. مبتلایان به سینه‌پهلو ممکن است سردرد، سرفه‌های خونی و پوست عرق کرده و رنگ پریده‌ای داشته باشند.
کاهش اشتها، کوفتگی، حالت تهوع، استفراغ، خُلق برگشته و درد مفاصل یا عضلات از علائم احتمالی دیگر هستند.
انواع کمیاب سینه‌پهلو ممکن است با علائم متفاوتی ظهور کنند. برای مثال سینه‌پهلو ناشی از لژیونلا ممکن است درد شکم و اسهال را موجب شود و سینه‌پهلو ناشی از توبرکلوسیس ممکن است فقط به عرق کردن شبانه و کاهش وزن بیانجامد.هر یک از عوامل ممکن است در نوزادان مبتلا نیز بروز کند اما سینه‌پهلو نوزادان در بیشتر موارد تنها با خواب‌آلودگی و کاهش اشتها مشخص می‌شود.
تشخیص بالینی سینه‌پهلو با تب بالای بدن (و در مواردی کاهش دمای بدن)، افزایش تعداد تنفس، سرفه، درد قفسه سینه، دشواری تنفس، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب و کاهش میزان اکسیژن خون ممکن است.
انواع

سینه‌پهلو به دو نوع کلی سینه‌پهلو کسب شده از جامعه و سینه‌پهلو بیمارستانی تقسیم می‌شود. تفاوت سینه‌پهلو نوع دوم این است که در این سینه‌پهلو احتمال اینکه عامل بیماری از میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک و یا باکتری‌های صعب العلاج مانند پسودومونا باشد، بیشتر است.
درمان

سینه پهلو در بیشتر موارد بدون بستری شدن قابل درمان است. آنتی‌بیوتیک خوراکی، استراحت و نوشیدن مایعات معمولاً برای درمان کامل کافی است. با این‌حال در برخی افراد باعث دشواری شدید در تنفس می‌شود و مراقبت‌های بیشتری ضرورت می‌یابد. اشخاص دارای بیماری‌های تنفسی پیشین و سالخوردگان در معرض خطر بیشتر هستند.
آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سینه‌پهلو ناشی از باکتری که معمول‌ترین نوع سینه‌پهلو است، تجویز می‌شوند. در بریتانیا آموکسی سیلین و اریترومایسین یا کلاریترومایسن معمول‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها هستند اما در آمریکای شمالی با شیوع انواع غیرعادی سینه‌پهلو آزیترومایسین، کلاریترومایسین و فلوروکینولون‌ها جای آموکسی سیلین را گرفته‌اند. طول دوره درمانی به طور سنتی یک هفته تا ۱۰ روز است. اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد که دوره‌های کوتاه‌تر آزیترومایسین (حداقل پنج روز) نیز کفایت می‌کند.
شیوع

در بریتانیا سالانه به‌طور میانگین ۶ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر گروه سنی ۱۸ تا ۳۹ سال به سینه‌پهلو مبتلا می‌شوند. این رقم در گروه سنی بالای ۷۵ سال به ۷۵ نفر می‌رسد. احتمال مرگ بر اثر این بیماری در بریتانیا حدود ۵ تا ۱۰٪ است.
ذات الریه در فصل سرما شیوع بیشتری دارد. مردان را بیشتر از زنان مبتلا می‌کند و در سیاه‌پوستان شایعتر است. شیوع کمتر ذات الریه در سفیدپوستان ناشی از توانایی بیشتر پوست برای ساختن ویتامین دی از نور خورشید است. ابتلا به بیماری‌های چون اسکلروز جانبی آمیوتروفیک و آلزایمر و نفخ، کشیدن سیگار، اعتیاد به الکل، ضعف سیستم ایمنی و بستری بودن -به هر علتی- ریسک ابتلا را افزایش می‌دهند
ویکیپدیا