آداب زيارت امام رضا عليه السلام

[kamanabroo]

آداب زيارت امام رضا عليه السلام




1- معرفت و شناخت امام(ع)
کسي که بر چشمه آبي وارد مي شود، به اندازه ظرفي که به همراه دارد، از آن چشمه بهره مي گيرد و زائري که به زيارت امام مي آيد به اندازه شناخت و معرفتي که دارد، از زيارت خويش سود مي برد. پس پيش از هر چيز ، سطح شناخت و آگاهي خود را درباره امام بالا ببريم و قبل از ورود به ميهماني، صاحب خانه، خصوصيات اخلاقي و رفتاري او و نيز انتظارات و خواسته هاي وي را بشناسيم.


2- طهارت روحي
يکي از بزرگترين ويژگي هاي اهل بيت (ع) طهارت و پاکي آنان از هر گناه و کاستي است و دوست دارند که ميهمانان آنان نيز ازگناه پاکيزه باشند. شايسته است که زائر امام، قبل از ورود به حرم ، بيشترين سعي خود را براي کسب طهارت و پاکيزگي روحي انجام دهد. برخي آلودگي هاي انسان مربوط به سستي در انجام واجبات، سهل انگاري در نماز و روزه و ارتکاب برخي محرّمات است که بايد به درگاه خدا توبه کرد و به راستي تصميم گرفت که گذشته را جبران کرده، در آينده به گناه و آلودگي نزديک نشود.
بخشي ديگر از آلودگي هاي انسان مربوط به ناديده گرفتن حقوق ديگران ، بي احترامي به پدر و مادر، ضايع ساختن حق برادر و خواهر، قطع ارتباط با خويشاوندان و تصرّف در اموال يتيمان وکودکان و بي اعتنايي به حقوق همسر و فرزندان و...است که توبه از اين گونه گناهان – علاوه بر ندامت قلبي و باطني- به اين است که آن حقوق ضايع شده را در عمل جبران کند وتصميم بگيرد رضايت صاحبان حق را به دست آورد.


3- طهارت جسمي
لباس و بدن پاکيزه، از آداب اعمال عبادي است و چون حرم امامان مکاني است که براي عبادت و بندگي خدا مهّيا شده است و محضر امام، محضر ولي خداست، بايد نهايت پاکي و طهارت را رعايت کرد و علاوه بر آن، پيش از ورود به حرم (غسل زيارت) کرد و وضو گرفت.
«غسل» به نيّت پاکي از همه آلودگي ها يي که نياز به غسل داشته است و ممکن است آن را فراموش کرده باشد و نيز به نيت آمادگي براي زيارت امام و نيايش به درگاه الهي.


4- آمادگي روحي و عاطفي
علاوه بر طهارت جسمي و معنوي، برخي از اعمال، زمينه روحي زائر را براي زيارت آماده مي سازد، از آن جمله است کمک به نيازمندان و ياري رساندن به ديگر زائرين. يکي از راه هاي ايجاد آمادگي روحي و معنوي براي کساني که به صورت گروهي و کارواني به زيارت مي آيند، ياري رساندن به همراهان و فراهم آوردن زمينه آسايش و زيارت براي آنان است.
در حالات امام خميني (ره) نوشته اند که وقتي در دوره جواني همراه دوستان خود به زيارت حضرت رضا (ع) مشرف شده بودند، وقتي همه با هم به زيارت مي رفتند، امام زودتر از ديگران به اتاق محل سکونت باز مي گشت، اتاق را تميز مي کرد و امکانات پذيرايي را فراهم مي آورد تا وقتي همراهرن از راه مي رسند، با نوشيدن چاي و استراحت، خستگي از تن آنان بيرون رود. خدمت به زائرين و دوستان حضرت رضا (ع) به معناي خدمت به خود آن حضرت است و راه خوبي براي جلب توجه و عنايت خاص آن حضرت است.


5- زيارت و عرض سلام و ارادت
حساس ترين مرحله زيارت، همين مرحله است که زائر پس از رعايت آداب زيارت و کسب طهارت ظاهري و باطني، با نيتي خالص و به هدف اطاعت از خداوند، به اظهار موّدت و دوستي با اهل بيت پرداخته و در برابر ضريح آن بزرگوار با ادب و احترام ايستاده يا زانو زده است.
دعا، هم مي تواند به فارسي باشد و هم به عربي و بهترين دعا، دعاهايي است که از امامان معصوم (ع) و بزرگان روايت شده اشت، مانند زيارت « امين الله » يا « زيارت جامه کبيره» و يا « زيارت مخصوص حضرت رضا (ع) ».



6- نماز به درگاه الهي
پس از قرائت دعا و زيارت امام (ع) ، دو رکعت نماز همانند نماز صبح توصيه شده است. نماز، تنها براي عبادت خداوند و تقرب به سوي اوست، امّا ثواب آن به پيشگاه امام (ع) هديه مي گردد.


7- دعا و نيايش به پيشگاه پروردگار
در روايات چنين آمده است که دعا و راز و نياز با خداوند و در خواست حاجت هاي خود از پيشگاه پروردگار ، مغز و روح عبادت است. پس از زيارت و نماز،فضاي ذهني زائر براي درخواست حاجت هاي خود از خداوند کاملاً آماده است.
در محضر امام و فضاي معنوي حرم و پس از آمادگي هاي روحي و معنوي، بايد دست ها را به سوي آسمان _ محل نزول رحمت الهي _ بلند کرد و به گونه اي که براي ديگران مزاحمت ايجاد نشود، بايد يکايک درخواست هاي خود را به ساحت خداي يگانه و امام معصوم (ع) عرضه داشت؛ چرا که زمينه براي نزول لطف و رحمت الهي در چنين فضاي ملکوتي آماده و مهيّا است.


8- پيمان صداقت و بندگي به درگاه خدا
از جمله عواملي که مي تواند در استجابت دعاهاي زائر مؤثر باشد، اين است که در محضر امام (ع) با خدا عهد و پيمان ببندد که واجباتش را انجام دهد و از گناهان دوري نمايد، حقوق ديگران را ادا کند و براي فرج و ظهور امام زمان (عج) و نيز پيروزي مسلمانان در سراسر عالم دعا کند.
هر زائري، خود ، مي داند که در زمينه اي از زمينه هاي ديني کمبود دارد ، مثلاً يکي در اقامه نماز کوتاهي کرده است، ديگري در مورد روزه و سومي در زمينه حجاب و عفاف و چهارمي درباره حق پدر، مادر، همسر، فرزند و ... .


9-دعا براي ظهور حضرت مهدي(عج)
انسان هاي صالح، همواره از ظلم و فساد و گناهي که در جامعه بشري جريان دارد ، ناراحت هستند و مي دانند که بهترين کسي که مي تواند بشر را از اين ظلم و فساد گسترده نجات بخشد، امام زمان (عج) است و از اين رو در دعاهاي خود براي ظهور آن حضرت دعا مي کنند و منتظر ظهور آن بزرگوار مي باشند.


گردآوري: مهدي ملکي