مشاهده یک سیاره فراخورشیدی از زمین برای نخستین بار

[مسافر007]

ستاره‌شناسان برای اولین بار موفق به مشاهده مستقیم نور بازتابی از یک سیاره در حال گردش در اطراف یک ستاره شده‌اند که به آنها اجازه تعیین جزئیات بسیار دقیقی را در مورد این «مشتری داغ» داده است.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، در گذشته محققان تنها زمانی قادر به کسب اطلاعات در مورد جو چنین سیاراتی بودند که آنها از میان ستاره خود و زمین عبور کرده و برای مدت کوتاهی نور ستاره را کم کنند؛ اما سیاره جدید موسوم به «Tau Bootis b» ااز جلوی ستاره خود عبور نکرده و دستیابی به چنین اطلاعاتی را غیرممکن کرده است. علاوه بر آن، نور این سیاره تنها 0.01 درصد از نور منتشر شده از سیستم ستاره‌یی را تشکیل داده که شناسایی آن را به شدت سخت می‌کند.

این سیاره در سال 1996 کشف شد که آنرا به یکی از اولین سیارات فراخورشیدی شناخته‌شده تبدیل کرد. Tau Bootis b توسط مشاهده نوسانات مسیر ستاره میزبان آن« Tau Bootis» که با تاثیر گرانشی مدار آن ایجاد شده بودند، شناسایی شد.

Tau Bootis یک ستاره کوتوله قهوه‌یی سفید در صورت‌فلکی گاوران است که با زمین 51 سال نوری فاصله دارد که نزدیکترین ستاره شناخته‌شده به زمین با یک سیاره فراخورشیدی است.

این ستاره با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بوده اما ستاره‌شناسان برای مشاهده سیاره آن 15 سال تلاش کرده‌اند.

تیمی از محققان رصدخانه لیدن هلند با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوب اروپا در شیلی به مشاهده این سیستم ستاره‌یی پرداختند.

تلسکوپ بسیار بزرگ شیلی شامل چهار تلسکوپ است که هر کدام از یک آینه با قطر 8.2 متری برخوردارند. از این تلسکوپ‌ها می‌توان به طور جداگانه یا با هم برای تمرکز بر یک جسم برای ارائه یک وضوح بالا استفاده کرد.

محققان به آزمایش این سیاره در نور مادون قرمز به دلیل تابش نور کمتری این ستاره به در این ناحیه طول موج پرداخته و از فناوری جدید برای پیگیری علائمی از سیاره آن استفاده کردند.

طبق این پژوهش که در مجله نیچر منتشر شده، جرم این سیاره 5.95 برابر مشتری بوده و در زاویه 44.5 درجه از منظر زمین در اطراف ستاره خود می‌چرخد. فاصله مدار گردشی این سیاره از ستاره خود پنج درصد کمتر از فاصله زمین تا خورشید است.

در جو این سیاره تمرکز بالایی از منوکسید کربن وجود داشته و دمای آن با سیارات گازی منظومه شمسی متفاوت است. مطالعات پیشین در مورد این سیارات نشان داده که جو آنها در ارتفاعات بالاتر داغتر بوده اما جو این سیاره با ارتفاع سردتر می‌شود. دلیل این تفاوت هنوز مشخص نشده اما دانشمندان بر این گمان هستند که احتمالا به دلیل انتشار قوی نور فرابنفش از سیاره است.
ایسنا