انگشت نگاری dna(تعین هویت و ابوت)

[ابتسام]

تعیین هویت از جمله آزمایشاتی است که به منظور تأیید رابطه پدر و فرزندی (تعیین ابوت) و یا مادر و فرزندی انجام می گیرد. این آزمایش با توجه به درخواست متقاضیان در مواردی که به هر دلیل نیاز به اثبات این رابطه وجود داشته باشد انجام می شود. البته در بیشتر موارد رابطه پدر و فرزندی است که مورد آزمایش قرار می گیرد. در این آزمایش نمونه DNA پدر یا مادر فرضی با نمونه فرزند مقایسه می شود. در صورتی که فرزند هنوز به دنیا نیامده باشد لازم است از جنین نمونه گیری انجام گیرد و مقایسه نمونه پدری با نمونه جنینی انجام گیرد.


این آزمایش که در اصل انگشت نگاری DNA است در مواردی که جرمی انجام گرفته است و نیاز به شناسایی نمونه های جمع آوری شده از صحنه جرم وجود دارد با مقایسه بین این نمونه ها و نمونه های متهمین نیز انجام می گیرد.

همچنین این آزمایش را می توان برای جستجوی اعضای گمشده خانواده و یا شناسایی هویت افراد از روی آثار باقیمانده از بدن آنها همانند شناسایی نمونه های باقیمانده از سوانح طبیعی نظیر سیل، زلزله، آتش سوزی و تصادفات هوایی و زمینی و بلایای اجتماعی نظیر جنگ ها و درگیری ها انجام داد.

این مقایسه توسط چندین مارکر ژنتیکی انجام می گیرد. این مارکرها توالی های تکرار شده از DNA هستند و (Variable Number Tandem Repeats VNTR) و( Short Tandem Repeat STR) نامیده می شوند. این تکرارها در نواحی اینترونی واقع شده اند و تعداد آنها در افراد مختلف متفاوت است (پلی مورف). این تفاوت می تواند به عنوان مبنای قابل قبول برای تمیز و تشخیص DNA افراد مختلف به کار گرفته شود. علاوه بر این چون هر فرد نیمی از ژن های خود را از پدر و نیمی را از مادر دریافت می کند، می توان روابط خویشاوندی را با استفاده از این مارکرها اثبات کرد. هر فرزند یک الل مشابه با پدر و یک الل مشابه با مادر دارد. البته با توجه به قوانین احتمالات و تفاوت در فراوانی این الل ها در جمعیت های مختلف نمی توان تنها به بررسی یک یا دو مارکر اکتفا کرد. در این آزمایشگاه حداقل 15 تا 16 مارکر مورد مقایسه قرار می گیرند که شامل 13 مارکر CODIS نیز می باشند. CODIS پایگاه داده هایی از DNA است که توسط FBI بنیان گذاری شده است. این پایگاه برای کمک به شناسایی هویت مجرمین با استفاده از نمونه های جمع آوری شده در آزمایشگاه های FBI مورد استفاده قرار می گیرد و در راه اندازی آن دستورالعمل ها عملی استاندارد در نظر گرفته شده است.

هنگام مقایسه بین مارکرهای اگر فرزند حتی در یک ناحیه با پدر یا مادر فرضی تفاوت داشته باشد رابطه خویشاوندی تأیید نمی شود.

برای شناسایی این مارکرها از دستگاه توالی یاب ABI استفاده می شود. در این دستگاه نمونه های DNA پس از انجام آزمایش PCR اولیه در لوله های الکتروفورز مویینه حرکت کرده و با توجه به اندازه قطعات از هم تفکیک شده و به صورت گراف های کامپیوتری نمایش داده می شوند. به این ترتیب اندازه مارکرهای ژنتیکی در فرزندان و پدر و مادر فرضی اندازه گرفته و با یکدیگر مقایسه می شوند.

درصد خطای این آزمایش بسیار بسیار کم (میزان خطا ≈ 19- 10 ×7.2) است.


نمونه مورد نیاز برای آزمایش تعیین هویت و تعیین ابوت

انگشت نگاری و تعیین هویت روی انواع مختلف بافت ها و مایعات بدن انجام می گیرد. در بسیاری از موارد خود افراد می توانند در هر مکانی کار نمونه گیری را انجام داده و سپس نمونه ها را برای آزمایشگاه ارسال کنند.
این نمونه ها شامل موارد زیر است:

1- نمونه های خونی- نمونه های خون را می توان با انجام یک خونگیری ساده توسط سرنگ به میزان 6 سی سی در لوله های حاوی ماده ضد انعقاد EDTA جمع آوری کرد. البته برای انجام آزمایش تعیین هویت میزان بسیار کمتر نمونه خونی نیز کافی است و به ویژه در مورد نوزادان می توان از نمونه های خونی جمع آوری شده روی کارت های Guthrie و FTA استفاده کرد. این کارت ها در انواع مختلف عرضه می شوند و نمونه گیری توسط آنها کار بسیار آسانی است. برای انجام این کار لازم است ابتدا نام بیمار در قسمت مخصوص روی کارت درج شود. سپس کارت به صورتی تا شود که دایره های مخصوص نمونه در سطح بالای کارت قرار بگیرند. سپس با استفاده از سوزن نازک استریل یا یک لنست پس از ضد عفونی کردن، یک سوراخ بسیار کوچک در نوک انگشتان دست و یا پاشنه پای نوزادان ایجاد کرده، یک یا دو قطره خون را داخل دایره کارت قرار داده و تا زمانی که کارت به طور کامل خشک شود به صورت تا شده نگهداری نمود. بعد از خشک شدن کارت می توان آنرا ارسال کرد.


2- سلول های پوشش داخلی دهان و یا مقداری از بزاق که توسط یک سواپ نمونه گیری می شود.

3- مقدار کمی از ناخن ها و یا چند تار مو از فرد مورد نظر.

4- استخوان و دندان

5- در صورت در دسترس نبودن نمونه از سلول های پوششی دهان، می توان نمونه ای از آدامس جویده شده، ته سیگار، همچنین اثر انگشتان روی کاغذ و یا سایر مواد مشابه استفاده کرد.