نخستين دانشمند جهان كيست؟

[* Robo milad *]

در مقاله «نخستين دانشمند»، كارلو روولي به اين مبحث مي‌پردازد كه اين جايگاه در تاريخ به «آناکسيماندر»(Anaximander)، فيلسوف كمتر شناخته شده يوناني تعلق دارد.

ایسنا: كلمه دانشمند (scientist) از سال 1834 وارد زبان انگلیسی شده و از آن زمان تاكنون تلاش‌های زیادی برای شناسایی اولین دانشمند جهان صورت گرفته است. قابل پیش‌بینی است كه توافق كمی در مورد این شخص وجود داشته باشد؛ چرا كه نامزدهای مشهور زیادی مانند گالیله، ارشمیدوس و حتی فیثاغورث، بسیاری از خصوصیات اساسی امروز در علوم مدرن را دارا بوده و كمك‌های طولانی‌ مدتی در این زمینه انجام داده‌اند؛ اما متفكران و اندیشمندان پیش‌از آنها نیز وجود داشته‌اند كه می‌توانند مدعی این عنوان باشند. در مقاله «نخستین دانشمند»، كارلو روولی به این مبحث می‌پردازد كه این جایگاه در تاریخ به «آناکسیماندر»(Anaximander)، فیلسوف كمتر شناخته شده یونانی تعلق دارد. طبق بسیاری از گزارش‌ها، آناکسیماندر، نخستین شخصی بود كه درمورد شناور بودن زمین در فضا، برخوردار بودن تمام موجودات زنده از یك جد مشترك و بی‌ارتباط بودن وقوع پدیده‌های هواشناسی با خدایان یونانی سخن گفت. چنین داستان‌هایی نشان دهنده آن است كه آناکسیماندر می‌تواند دانشمند بزرگی در زمان خود باشد. او مطمئنا از بسیاری از ویژگی‌هایی كه فیلسوفان علمی از فرانسیس بیكن گرفته تا كارل پوپر در خود داشته‌اند، ‌برخوردار بوده است: وی مصمم، كنجكاو، شكاك و بالاتر از همه تا حدی مستقل و تكرو بود. اما اساس بحث روولی را باید با احتیاط بیشتری در نظر گرفت. تنها چیزی كه از كار اصلی آناکسیماندر باقی مانده، چهار خط نوشته است كه با وجود الهام بخش بودن از دامنه محدودی برخوردار است. لزوما انتخاب روولی بر اساس مدارك دست دوم از دیگر نوشته‌های قدیمی بوده و از این رو سرعت و تاثیر خود را از دست داده ‌است. آناکسیماندر احتمالا به خوبی از دیگر نقاط قوت مورد نیاز یك دانشمند برخوردار بوده است. اگرچه در نهایت كمبود میراث ملموسی از كارهای آناكسیماندر باعث شده كه تلاش‌های روولی برای نامگذاری وی به عنوان نخستین دانشمند جهان تا حدی بلندپروازانه جلوه كند. گردآوری:گروه خبر سیمرغ