موتور "Tumansky R-15" قلب تپنده ی میگ 25

[مجتبی کیا]

موتور "Tumansky R-15-300" یک موتور توربوجت تک شفت محوری با پس سوز است که به عبارت دیگر بهترین موتور ساخته شده توسط شرکت میکویان می باشد که بر روی جنگنده ی شناخته شده ی گورویچ "MIG-25" نصب شده است .

موتور "R-15-300" در دفتر مهندسی "OKB-300" و توسط سرگئی تامانسکی و در اواخر دهه 1950 طراحی شد. این موتور در اصل برای توپولف "TU-121" (هواپیما - موشک بدون سرنشین) طراحی شده بود تا در سرعت و ارتفاع بالا مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به فقدان منابع شوروی و کمک های مالی به شرکت سازنده محفظه ی موتور به طور عمده از فولاد ساخته شده بود و در قسمتهایی که در معرض گرمای بالا قرار داشتند در حدود 30 میکرومتر فولاد نقره اندود استفاده شده بود . در آن زمان، اتحاد جماهیر شوروی برای بهره برداری از فلزاتی مانند تیتانیوم و یا سایر آلیاژهای کامپوزیتی که تا حد زیادی وزن موتور را کاهش می داد دارای امکانات نبود . تلاشها برای توپولف "TU-121" بعدها و به همین دلایل لغو شد، اما طرح اولیه آن دوباره و برای ساختن توپولف "TU-123" که هواپیمایی شناسایی و بدون سرنشین بود ، مورد استفاده قرار گرفت.

این موتور به علت طراحی فوق العاده در رانش خشک (درای تراست)، می تواند 7،500 کیلوگرم نیرو (73.5 کیلونیوتن ، 16،500 پوند ) و با پس سوز خروجی 11،200 کیلوگرم نیرو (110 کیلونیوتن ، 24،700 پوند ) ایجاد کند . اینچنین نیرویی اجازه ی بالا رفتن سرعت تا 3.2 ماخ در جنگنده ی گورویچ "MIG- 25" ( البته با استفاده از دو موتور ) را میدهد . با این حال و در سرعت های بالای 3 ماخ ، نیروی موتور برای مکیدن سوخت از طریق پمپ از دست می رود و در این حالت ،موتور به طور موثر هوا را به داخل کمپرسور هدایت می کند که این عمل باعث افت فشار و شتاب جنگنده می شود و کنترل آن تا زمانی که خلبان بتواند کنترل دریچه گاز را از طریق استفاده از فایروال یا کمپرسور استال مجددا به دست آورد ادامه خواهد داشت .این سری از حوادث احتمالی ،نهایتا باعث تخریب موتور و نیروی مکش کمپرسور و همچنین قطعات مختلف مانند محفظه احتراق و توربین این موتور خواهد شد .

البته این موتور از مشکلات دیگری مانند مصرف سوخت زیاد، به ویژه در ارتفاعات کم (که سازگار با اکثر موتورهای توربوجت می باشد) رنج می برد و این در حالی بود که موتورهای جنگنده ی گورویچ "MIG- 25" دارای عملکرد عالی در ارتفاع بالا در حدود 80،000 فوتی (24،000 متری ) و البته با مصرف سوخت پایین و سرعت بالا را شامل میشد که بطور قابل توجهی بهتر از هر هواپیمای غربی در آن زمان و تا اوایل دهه 1960 بود . موتور "R- 15BD -300" ،به جهت سهولت در تعمیر و نگهداری، عملکرد و سیستم های نظارتی در کوتاه مدت ،برای خلبانان و مهندسان این موتور خوب و عالی به حساب می آمد.

مدلهای دیگر این موتور

نمونه ی "R-15-300": نسخه اصلی،در هواپیمای بدون سرنشین توپولف "TU-123 Yastreb" مورد استفاده قرار گرفت.

نمونه ی "R-15-300M": مشخص نیست !!!!!

نمونه ی "R-15B-300": موتور اصلی برای جنگنده های "MiG-25P" و "MiG-25R" و همچنین دارای کنترل الکترونیکی موتور (برای اولین بار در اتحاد جماهیر شوروی) و با تغییراتی مانند افزایش طول عمر موتور در حدود 150 ساعت می باشد .

نمونه ی "R-15BD-300": نسخه بهبود یافته و قوی تر برای جنگنده های "MiG-25PD" و "MiG-25PDS" می باشد که طول عمر موتور به 1000 ساعت افزایش یافته است.

نمونه ی "R-15BF2-300": نسخه آپریت (Uprate) شده در "YE-266M"(طرح دیگری از MiG-25) به همراه کارایی بالا که قرار بود برای جنگنده های "MiG-25M" مورد استفاده قرار می گیرد که هرگز در خط تولید قرار نگرفت.

تنها جنگنده ی استفاده کننده از موتور "R-15-300" جنگنده ی "MiG-25" است. این موتور سریعترین موتور ( 3.2 ماخ)برای جنگنده های تولید شده تاکنون بوده است.البته نمونه های دیگری ازاین محصول توسط خانواده ی رهگیر های گورویچ Ye-150 نیز بصورت تک موتور مورد استفاده قرار گرفته است.


ویژگی ها و مشخصات


نوع: توربوجت با پس سوز

طول: 6،264 میلیمتر (246.6 اینچ)

قطر: 1،512 میلیمتر (59.5 اینچ)

وزن خشک(خالص) : 2،454 کیلوگرم

اجزاء


کمپرسور: 5 مرحله ای محوری

توربین: دارای 2 توربین تک مرحله ای

کارایی


حداکثر رانش: 73.5 کیلونیوتن (16،523 پوند) خشک

100کیلو نیوتن (22،503 پوند) با پس سوز

دمای ورودی توربین: 942 درجه سانتیگراد

مصرف سوخت :

127 کیلوگرم در(ساعت / کیلونیوتن) در حالت ایده آل و معمولی

275 کیلوگرم در (ساعت / کیلونیوتن) در حالت پس سوز روشن


مترجم: مجتبی کیا
تقدیم به دوستان عزیزم جناب رستمی و امیر آزاد //// ارادتمند

[M@hdi42]

مترجم: مجتبی کیا
تقدیم به دوستان عزیزم جناب رستمی و امیر آزاد //// ارادتمند

درود بر تو مجتبی جان.لطف داری . انشالله مقاله های خوبت رو بازم ببینیم

در پناه الله شاهد موفقیت هات خواهیم بود. تالار نظامی به همکاران خوبی مثل شما احتیاج داره