تصاویر مناظر طبیعی

[فاطمه قطب تحریری]

گنبد نمکی جاشک حدفاصل شهرستان دیر و دشتی در استان بوشهر، یکی از بزرگ‌ترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است.

تعریف گنبد نمکی((Saltdom :
بطور کلی برجستگیهایی که توسط نمک به علت حرکات و بالا آمدن آن ایجاد می‌گردد، گنبد نمکی یا Saltdomنامیده می‌شود. بدیهی است اشکال خارجی تمامی گنبدهای نمکی یکسان و یک شکل نبوده و بستگی به سنگهای پوششی آن ، فشار درونی و میزان آن دارد. به عبارت دیگر گنبد نمکی عبارت است از ساختمان زمین ‌شناسی گنبدی شکلی که هسته آن از نمک تشکیل شده است. از نظر مکانیسم تغییر شکل، نمونه تغییر شکل پلاستیکی است. حرکت اینگونه مواد پلاستیکی سبب ایجاد چین‌های دیاپیری می‌شود و به همین جهت از نظر زمین شناسی ساختمانی نیز قابل مطالعه و بررسی است.

اجزای گنبدهای نمکی :
هر گنبد نمکی شامل یک هسته مرکزی که از نمک تشکیل شدهاست و بخشی که اطراف هسته مرکزی را احاطه می‌کند و ازسنگهای رسوبی محلیتشکیل شده است، می‌باشد. معمولا از رسوبات نمکی هسته مرکزی جوانتر است. در بیشتر گنبدهای نمکی ، سطح فوقانیبوسیله طبقات رسوبی پوشیده شده و تشکیل پوششی را می‌دهد که به آنپوش سنگمی‌گویند. در بعضی از گنبدهای نمکی، ضخامت پوش سنگ به چند صد متر می‌رسد و بعضی از گنبدهای نمکی نیز فاقد پوش سنگاست. مثلاگنبد نمکی قمکه در شمال ارتفاعات زنگارمنطقه قم قرار دارد، فاقد پوش‌سنگ است. پوش سنگها معمولا از سنگ های آهک و ژیپس و انیدریت تشکیل می‌شود. در بعضی موارد پوش سنگ حاوی ذخایری از مواد گوگردیاست.

پدیده ای عجیب و زیبا به نام "رز صحرا"

در تونس،الجزایر،مصر و برخی کشورهای دیگر که در آن ها بیابان های شنی فراوان وجود دارند ، ماده معدنی عجیب و سوغاتی جالبی وجود دارد که میان گردشگران محبوبیت بسیاری دارد.
نام آن "رز صحرا" است که به دلیل ساختار شبیه گل رز به این نام مشهور شده است .
این پدیده تحت شرایط خاصی شکل می گیرد
زمانی که باران میبارد آب به سرعت وارد لایه های مخلوط شن و ژیپس زمین میشود و به علت داغ بودن زمین ، این آبها تبخیر شده و در حین بخار شدن و حرکت رو به بالا و برگشت به سطح باعث ایجاد کریستال های شنی -گچی می شود.