مورت ( مورد )



درختچه ای است همیشه سبز از تیره مورد ، به ارتفاع حدود 1-3 متر با ساقه ای متعدد برگ هایی صاف و شفاف ، نوک تیز چرمی و معطر ، دارای نقاط کوچک و شفاف در سطح برگ ، گل های آن منفرد سفیدرنگ و درشت و خوشبو و میوه اش هسته ای یا مدور به اندازه نخود به رنگ سیاه مایل به آبی ، که حاوی دانه هایی به مقدار متعدد است ، روی ساقه آن برجستگی هایی به نام گل زیادی تانن است .

قسمت های مورد استفاده : برگ و میوه و دانه و برجستگی های روی ساقه

ترکیبات شیمیایی : تانن ، اسیدهای الی ، مواد رزینی ، اسید مالیک ، اسید سیتریک ، اسانس فرار روغنی ( حاوی دیپانتین ، لیمونن ، سینئول ، آلفاپنیول ، لینالول ، میرتنول ، نرول ، ژرانیول و کامفن ) و مواد معدنی به خصوص گوگرد و سلنیوم و ویتامین کا .

موارد استفاده : از نظر طب سنتی ، مورد گیاهی است سرد و معتدل و به صورت خوراکی در بیماری های دستگاه تنفس از جمله سینوزیت و سرفه های خشک به لحاظ خلط آور مصرف می شود ، میوه آن بادشکن است و به عنوان ضد انگل ، مقوی معده ، قابض ، آرام بخش و بندآورنده خونریزی مورد استفاده قرار می گیرد . در مصارف خارجی ، جوشانده برگ مورد ، جهت تقویت پیاز مو و جلوگیری از ریزش مو و به عنوان ضد عفونی کننده پوست های چرب به کار می رود . محلول و پماد تهیه شده از گیاه موزد در التیام بیماری های آفت دهان ، تب خال و برفک مؤثر است .

از برگ و گل مورد نوعی آب مقطر به نام ( Eaud angel ) تهیه می شود که معطر بوده و خاصیت قابض دارد . از اسانس مورد ، در تهیه شیاف ضد بواسیر نیز استفاده می شود . اسانس روغنی برگ مورد به صورت مالیدنی جهت تسکین جهت درد اندام های بدن و روماتیسم تجویز می شود و ضماد برگ مورد همراه سرکه برای جلوگیری از خونریزی بینی مؤثر است . مصرف موضعی برگ له شده مورد برای درمان بیرون زدگی مفعد اطفال یا ( پرولاپسوس ) مؤثر است . اسانس مورد در باکتری های گرم مثبت دارای اثرات آنتی بیوتیکی است و در مقابل باکتری های گرم منفی تقریباً بی اثر می باشد .

مقدار مصرف : مصرف جوشانده یک قاشق غذاخوری کوبیده مورد در نیم لیتر آب ، مقوی و ضد التهاب معده است .

دم کرده 25 گرم برگ خشک شده مورد در یک لیتر آب جوشیده روزانه 2 فنجان مصرف می شود ، غرغره این محلول ضد عفونی کننده دهان است .

در استعمال خارجی شستشوی مو سر با مخلوط کوبیده مورد و گل ختمی جهت تقویت موی سر مؤثر است .




منبع : گیاهان دارویی و معطر کوهستانی
نوشته
زیبا درخشان
دکتر محمد شاهقلی