دایرة المعارف گیاهان دارویی و معطر کوهستان

[*FATIMA*]

مریم گلی

مریم گلی بوته ای است که بلندی آن به 20 تا 80 سانتیمتر و گاهی به یک متر می رسد . روی تپه های خشک نواحی مدیترانه ای و همچنین در زمین های سنگ لاخ می روید . ساقه اش چوبی و چهارگوش و اندکی کرکدار است . برگ هایش سبز مایل به سفیدی و حالتی پشمی مانند دارند ، و متقابل ، کامل ، بیضوی و نوک تیزند . بویشان کاملاً خاص آنها و خوشایند است . در زمستان ماندگارند . گل ها که سه یا چهارتایی به صورت سنبله در انتهای ساقه جمع می شوند ، به رنگ آبی مایل به بنفش و ندرتاً صورتی و نسبتاً درشتند ( 3 تا 4 سانتیمتر ) گل در اواخر بهار و اوایل تابستان باز می شود .

قسمت های مورد استفاده : برگ های بی دمبرگ ، سرشاخه های گلدار

ترکیب : ماده تلخ ، اسانس ، تانن ، لعاب ، ساپونین ، آسپارژین ، اسیدهای آلی ، گلوکوزید ، مواد صمغی

موارد مصرف : عفونت های مجاری تنفسی ، سوء هاضمه ، به عنوان مقوی عمومی در خستگی مفرط ، ادرار آور ، بندآورنده خون ، قابض ، پایین آورنده فشار خون

تاریخچه : مریم گلی از تیره نعناعیان است و بنابراین همه خواص این تیره را داراست . این گیاه که از زمان بقراط شناخته شده است ، تا به امروز از شهرتی استثنایی برخوردار بوده است . نام لاتین این گیاه به معنای نجات یافتن است و بنا به ضرب المثلی در فرانسه آن کس که عمر جاوید می خواهد ، در بهار باید مریم گلی بخورد و در قرون وسطی ، گفته می شد آنکه مریم گلی در باغچه اش بروید ، نمی میرد .

دم کرده مریم گلی عرق شبانه را که به دنبال تب طولانی و رماتیسم عارض می شود ، از میان می برد . مریم گلی معده را تحریک می کند و همچنین برای دوران نقاهت ، خستگی های مفرط ، ضعف اعصاب و بیماران عصبی مناسب است . به خاطر خواصش ، همچنین در درمان نقرس ، رماتیسم ، دردهای گوناگون ، استسقاء و تب مالاریا به کار می رود . در تنظیم قاعدگی و دردهای عادت ماهیانه و نیز قابلیت پایین آوردن قند خون در بیماران دیابتی نیز اثربخشی چشمگیری برای این گیاه قائل شده اند .

در استعمال خارجی ، به عنوان التیام بخش ، ضد عفونی کننده و عمدتاً به صورت غرغره و شستشوی دهان برای درمان التهابات لثه و ورم لوزه به کار می رود . همچنین برای ترمیم زخم ها و سرمازدگی ها و ... از لوسیون آن استفاده می شود و کشیدن برگ های خشک آن به جای سیگار برای افراد مبتلا به تنگی نفس توصیه شده است .

طرق مصرف :

استعمال داخلی
دم کرده = 30 تا 40 گرم برگ خشک شده مریم گلی را در یک لیتر آب جوش دم کنید . بگذارید بماند ، صاف کنید ، به عنوان مقوی عمومی یا در صورت سوء هاضمه یک فنجان از این جوشانده را بنوشید .
جوشانده = 40 گرم برگ تازه را به مدت یک تا دو دقیقه در یک لیتر آب بجوشانید صاف کنید و با عسل شیرین کنید

استعمال خارجی
مرهم = نیم لیتر آب جوش را روی برگ های تازه یا خشک شده مریم گلی بریزید ، بگذارید حدود یک ربع ساعت خیس بخورد و سپس به صورت مرهم روی زخم ها و سوختگی های سطحی قرار دهید .
غرغره = 10 تا 15 گرم برگ مریم گلی را در نیم لیتر آب جوش بریزید . نیم ساعتی بگذارید بماند و سپس صاف کنید . این محلول را می توان با 20 گرم عسل شیرین کرد . همچنین برای درمان آنژین و ورم لوزه می توان از این محلول به صورت شست و شوی دهان استفاده کرد

موارد مصرف در زیبایی
برای حل مسئله عرق پا ، راه حل ساده ای وجود دارد ، در هر یک از کفش ها ، یک قاشق چایخوری کوچک گرد مریم گلی بپاشید

منبع : گیاهان دارویی و معطر کوهستانی
نوشته
زیبا درخشان
دکتر محمد شاهقلی