طرح 1 معماری

[معمار حانیه]

نکاتی پیرامون فرآیند طراحی معماری پلان های ساختمانی

1- طراحی خانه باید با توجه به سلسله مراتب ارتباطی فضاها و عملکردها با یکدیگر انجام پذیرد.

۲- به منظور به حداقل رساندن تاثیر هوای گرم خارج ساختمان به داخل، سطوح خارجی ساختمان باید به حداقل برسند، بنابراین شکل های فشرده و متراکم پیشنهاد می شود.

۳- پیش بینی فضاهای باز، مانند حیاط، بهار خواب، پیش بام و پشت بام جهت استفاده پس از غروب آفتاب توصیه می شود. برای حفظ حریم خصوصی باید از دست اندازهای مشبک؛ که مانع وزش باد نمی شود، در اطراف آنها استفاده نمود. به دلیل کم بودن بارش های جوی پشت بام ها باید مسطح ولی با امکان تخلیه سریع آب باران باشد.

۴- در مناطقی که زمین خشک و فاقد رطوبت است، ساخت بخش هایی از ساختمان در داخل خاک توصیه می شود.

۵- در مناطقی که بادهای غبارآلود و طوفان شن و گرد و غبار وجود دارد، استفاده از دیوارهای بلند در دو طرف حیاط پیشنهاد می شود.

۶- احداث فضاهای نیمه باز به صورت پیش فضا توصیه می شود. فضاهای نیمه باز علاوه بر عملکردهای رایج، نقش واسطه بین فضاهای باز و بسته و نقش سایبان برای پنجره ها و دیوارهای پشت خود را ایفا می نمایند. ایجاد فضای باز نظیر ایوان و رواق در جبهه شمالی و جنوبی توصیه می­شود.

۷- در کلیه مناطق استان حداقل فاصله ساختمان از بنای واقع در جبهه جنوبی یا جنوب شرقی آن باید بیش از یک و نیم برابر ارتفاع آن بنا باشد تا در مواقع سرد آفتاب گیر باشد.

۸- وجود عایق رطوبتی در قسمت خارجی بام ساختمان ضروری است.

۹- ارتفاع مفید کف تا زیر سقف فضای انسان 2.70 تا 3.10 متر پیشنهاد می شود.


ضوابط چگونگی استفاده از نور خورشید

۱- طراحی عملکردها باید در انطباق با جهت حرکت خورشید صورت گیرد. نقشه ساختمان بهتر است در جهت محور شرقی- غربی گسترش یابد تا در نتیجه نمای جنوبی سطح بیشتری داشته باشد و در سطح نمای شرقی– غربی، که تنها در تابستان زیر تابش آفتاب قرار می گیرد، جذب حرارت کمتری داشته باشد.

۲- از اواسط اسفند تا اواسط آبان، دیوارهای نما و سطوح مجاور آن باید در سایه قرار داشته باشند. به عبارت دیگر ساختمان باید حتی المقدور در سایه قرار گیرد تا آفتاب گرم بر دیوارهای آن نتابد. جهت و مشخصات مناسب از نظر تابش ساختمان رو به 15+درجه جنوب شرقی است.

۳- جداره های باز و شفاف در این منطقه باید در فصول گرم در سایه و به دور از تابش اشعه های انعکاسی از زمین و سطوح مجاور آن و در فصل خنک در معرض تابش آفتاب قرار داشته باشند. بهتر است جداره های ساختمان به طور کلی توسط پیش آمدگی سقف که می­تواند به صورت بالکن باشد محافظت شود.

۴- وجود سطوح آب و گیاه به دلیل کاهش بازتاب اشعه خورشید، مانع بالا رفتن بیشتر دمای هوای محیط می گردند. از طرفی وجود درختان پر برگ و پر سایه، کمک شایانی به کاهش سطوح آفتاب­گیر در حیاط و دیوارهای مجاور آنها می کند.

۵- استفاده از سایبان های متحرک قائم در انتهای سقف بالکن ها برای ایجاد سایه کامل در مواقع گرم خصوصا در جبهه های شرقی و غربی ضروری است. مگر اینکه این دو جبهه به ساختمان همسایه متصل باشد و یا در سایه ی ساختمان همسایه یا درختان قرار گیرد.

۶- برای استفاده بهتر از باد و جلوگیری از انتقال حرارت توصیه می شود کلیه سایبان های افقی و قائم مشبک باشد.

۷- در این منطقه به دلیل وجود گرمای شدید در بخش زیادی از سال، جداره ها باید علاوه بر ظرفیت حرارتی زیاد از مصالح و با ضخامتی ساخته شوند که سقف های دارای 8/0=u، دیوار شمالی و دیوار جنوبی 6/1=u و دیوارهای غربی و شرقی 9/0=u باشند.

۸- کلیه سطوح خارجی ساختمان در این مناطق اعم از سقف یا دیوارهایی که در معرض تابش آفتاب قرار دارند باید با مصالحی با رنگ روشن و بافت ناهموار پوشیده شود.

۹- سقف ها غالبا در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار دارند، لذا باید با تدابیری مانع انتقال گرمای سقف به داخل ساختمان شد. از جمله این تدابیر می توان دو جداره نمودن سقف با ایجاد امکان کوران هوا در بین دو لایه، استفاده از عایق حرارتی در جداره داخلی سقف یا مصالحی با 1=u، ایجاد سایه روی سقف توسط درختان پر برگ، جان پناه مشبک اطراف بام یا روش­های دیگر را نام برد.

۱۰- بهتر است نورگیری فضاهای اصلی زندگی از جنوب و شمال باشد. (به جهت تابش و گرمای شدید نور خورشید در شرق و غرب)

۱۱- آشپزخانه اگرچه به نور مستقیم آفتاب احتیاجی ندارد، ولی باید ضمن برخورداری از روشنایی طبیعی به راحتی تهویه شود.

۱۲- استفاده از انرژی خورشیدی جهت تامین انرژی های مصرفی توصیه می شود. (مثلا آبگرمکن خورشیدی)

۱۳- برای نورگیری صحیح و بهتر، فضای زندگی (شامل اتاق ها) در سمت شمال و فضاهای خدمات انسانی (مثل آشپزخانه و سرویس) در سمت غرب و فضاهایی که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند مانند انبارها در سمت شرق قرار گیرد.

۱۴- برای پنجره های سمت جنوب، می توان علاوه بر استفاده از پروفیل مناسب (مانند چوب، پی وی سی، یا مشابه) و شیشه دوجداره، از بازشوی ثانویه­ی چوبی هم استفاده کرد تا ضمن تبادل هوا، نور شدید خورشید از بیرون به درون منتقل نشود. استفاده از سایه بان فلزی هم در پنجره ها (حداقل به عمق 40 سانتی متر) پیشنهاد می­شود.