علل آب آوردن مغز/ هیدروسفالی

[سونای]

---

افزایش غیرطبیعی مایع مغزی-نخاعی در بطن های مغز و یا به عبارت دیگر هیدروسفالی، از جمله بیماری های خطرناک مغزی می باشد که نیاز فوری به درمان دارد.

---

به طور طبیعی همه انسان ها، مقداری مایع مغزی نخاعی (csf) در اطراف مغز و نخاع خود دارند، اما در برخی افراد این مایع در اطراف مغز و نخاع افزایش پیدا می کند و با فشار آوردن به مناطق حساس مغز و نخاع، صدمات جبران ناپذیری را ایجاد می کند.

افزایش مایع اضافی در ناحیه مغز باعث بزرگی غیرطبیعی سر می شود.

در ادامه مطلب به بررسی علل بروز هیدروسفالی می پردازیم:

علل غیر اکتسابی





1- اختلالات ژنتیکی: وجود مایع اضافی در ناحیه مغز و نخاع می تواند در اثر اختلال ژنتیکی باشد؛ مثلا مجرایی که دو بطن مغز را به یکدیگر متصل می کند و مایع مغزی نخاعی در آن در جریان است، در اثر اختلال ژنتیکی دچار تنگی شده و جریان این مایع را مسدود کند.
به علت انسداد این مجرا، مایع اطراف مغز امکان عبور نیافته و جمع شده و مغز دچار افزایش حجم می شود.

یکی از رایج ترین راه های درمان هیدروسفالی، شنت گذاری می باشد. شنت لوله ای استریل و انعطاف‌پذیر است که پزشک متخصص مغز و اعصاب با عمل جراحی، وارد قسمتی از مغز که مایع در آن محبوس شده است می کند تا مایع اضافی را خارج کند

2- اختلالات رشد: برخی از بیماری ها می توانند با ایجاد اختلال در رشد و نمو، احتمال ابتلای فرد به بیماری هیدروسفالی را افزایش دهند. بیماری هایی مانند اسپینابیفیدا، آنسفالوسل و یا دیگر بیماری ها بر رشد مغز و نخاع اثر می گذارند و سبب اختلال در عملکرد طبیعی آنها می شوند.











علل اکتسابی

1- ضربه به سر و صورت: در برخی موارد مشاهده می شود که ضربه به سر در حین تصادف، دعوا کردن یا حوادثی از این قبیل، نه تنها مغز را شدیدا تکان می دهد، بلکه ناحیه های زیرین آن مانند ناحیه زیر عنکبوتیه را نیز تحت تاثیر قرار داده و هیدروسفالی ایجاد می شود.
این تکان های شدید معمولا مجراهای عبور مایع مغزی نخاعی را مسدود و یا مختل می کند و سبب تجمع مایع در قسمتی از مغز می شود.


2- بیماری های اکتسابی: عوارض برخی بیماری ها، تجمع مایع مغزی نخاعی می باشد . یکی از این بیماری ها مننژیت می باشد.
به وجود آمدن برخی تومورها و کیست ها در مغز نیز می تواند سبب هیدروسفالی شود.
خونریزی های داخل مغزی هم می توانند از علل به وجود آمدن هیدروسفالی باشند.




درمان هیدروسفالی




ابتدا باید علت ایجاد هیدروسفالی مشخص شود و سپس متناسب با علت مربوطه، راه درمانی مناسب ارائه شود.


یکی از رایج ترین راه های درمان هیدروسفالی، شنت گذاری می باشد.
شنت لوله ای استریل و انعطاف‌پذیر است که پزشک متخصص مغز و اعصاب با عمل جراحی، وارد قسمتی از مغز که مایع در آن محبوس شده است می کند تا مایع اضافی را خارج کند.

قبل از شنت گذاری، آزمایشاتی مانند سی تی اسکن و ام آر آی گرفته می شود تا محل دقیق هیدروسفالی مشخص شود و شنت مربوطه در محل مناسب کار گذاشته شود.

در برخی موارد نادر، پزشک با استفاده از ابزار کوچکی، سوراخی در مغز ایجاد می کند تا بتواند انسداد مسیر مایع مغزی نخاعی را باز کند. البته استفاده از این روش برای بسیاری از افراد امکانپذیر نیست.

زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان