انتشار علف های هرز

[*FATIMA*]

باد

باد یکی از عوامل مؤثر در انتقال دانه های علف های هرز به مزارع و مناطق دیگر و حتی در فواصل بین قاره ای است . دامنه انتشار علف های هرز توسط باد با عواملی نظیر قدرت ، سرعت و دامنه وزش باد ارتباط نزدیک دارد . به طوری که با افزایش قدرت باد دانه های درشت برخی از علف های هرز نیز می توانند تا مسافت های دور انتقال یابند . همچنین هر قدر دامنه وزش باد وسیع تر باشد به همان نسبت میزان اشاعه دانه های آن ها بیشتر است .

علاوه بر عامل انتقال دهنده ، باد به عنوان یک عامل غیر مستقیم در ساییده شدن دانه های علف های هرز با پوسته سخت و رفع دوره خواب آن ها نقش دارد . بدیهی است که احداث بادشکن های متراکم می تواند تا حدی از انتشار دانه علف های هرز جلوگیری کند .


آب

آب به عنوان یکی از عوامل بسیار مؤثر در انتشار علف های هرز محسوب می شود و در این رابطه می توان به عوامل قابل کنترل نظیر آب آبیاری و عوامل غیر قابل کنترل نظیر سیلاب ها اشاره نمود

دانه های بعضی علف های هرز به دلیل کوچک و سبک بودن و دارا بودن پوسته روغنی به سهولت در سطح آب به حالت شناور باقی مانده و انتقال پیدا می کنند . جریانات سطحی آب می تواند حجم بزرگی از گل و لای را که حاوی میلیون ها عدد دانه علف های هرز است ، با خود حمل کند و با کاهش سرعت حرکت آب به تدریج آن ها را در مسیر حرکت خود به صورت توده هایی در میان گل و لای رسوب داده و مدفون نماید ، که آلودگی جدید برای منطقه مورد نظر به حساب می آید .

بدیهی است که این انتقال در زمین های عاری از پوشش گیاهی که بیشتر تحت فرسایش می باشند ، به مراتب بیشتر از زمین های دارای پوش گیاهی خواهد بود . روی این اصل توصیه می شود که از لخت نگه داشتن زمین از پوشش گیاهی تا حد امکان جلوگیری گردد .

مشاهده شده است که در حواشی مسیرهای آبیاری به دلیل وجود شرایط مناسب زیستی انواع مختلف علف های هرز رشد می کنند ، که پس از رسیدگی دانه های خود را در بستر رود ریخته و در اثر جریان آب این دانه ها به سمت مزارعی که با صرف هزینه های قابل توجهی از وجود علف های هرز پاک سازی شده اند ، سرازیر گردیده و آلودگی ایجاد می کنند . همچنین این علف های هرز موجب کندی جریان آب و نفوذ بیش از حد آب در مسیر کانال ها و طغیان و هدر رفت آن می شوند . طبق بررسی های انجام شده رودخانه ها به عنوان یکی از آلوده ترین منابع آبی و چاه ها و قنات ها تمیزترین منابع آبی از انظر آلودگی به بذور علف های هرز محسوب می شوند .

در این ارتباط توصیه اکید بر رعایت موارد زیر است :

* از پاک سازی مسیرهای آبیاری در اولین زمان ممکن و قبل از تولید دانه ، که می تواند به عنوان یک امر مهم در پیشگیری از خسارت علف های هرز تلقی شود ، چشم پوشی نکنیم

* نصب تورهای سیمی در ورودی جوی ها و کانال های آبیاری تا حدوددی از وارد شدن دانه علف های هرز به داخل مزارع غیر آلوده جلوگیری می کند

* آبیاری قطره ای : اجزای سیستم آبیاری قطره ای به عنوان یکی از عوامل کنترل کننده انتقال بذور علف های هرز توسط آب به شمار می رود .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان