چگونه از رادیوتراپی برای کاهش درد ناشی از سرطان استخوان استفاده میشود؟

[Helena.M]

رادیوتراپی یا اشعه درمانی یکی از راه های اصلی کنترل بعضی از سرطان ها است با این حال از رادیوتراپی استفاده های دیگری هم میشود. گاهی اوقات رادیوتراپی را نه برای کنترل سرطان استخوان بلکه فقط برای کنترل درد آن استفاده میکنند. به این روش Paliative radiotherapy میگویند. بعضی از انواع سرطان میتوانند به استخوان متاستاز دهند. منظور از متاستاز پخش سلول های سرطانی از مبدا اولیه سرطان و انتقال آن از طریق جریان خون به نقطه دیگری از بدن و سپس رشد سلول های سرطانی در محل جدید است. بطور مثال سلول های بدخیم سرطان های پروستات، سینه، روده و ریه میتوانند به استخوان متاستاز دهند یعنی اینکه میتوانند از طریق جریان خون به استخوان های دور و نزدیک رفته، در آنجا لانه کرده و رشد کنند. متاستاز استخوان میتواند دردناک باشد. سلول های بدخیم که در استخوان رشد میکنند آن را ضعیف کرده و احتمال شکستگی آن را بیشتر میکنند. همچنین همین ضعیف شدن استخوان میتواند موجب درد آن شود. رادیوتراپی میتواند سلول های سرطانی استخوان را از بین ببرد. با این کار درد بیمار از بین رفته یا حداقل کم میشود. همچنین استخوان قویتر و محکمتر شده و احتمال شکستگی آن کاهش میابد. از چند نوع رادیوتراپی به منظور کاهش درد سرطان استخوان استفاده میشود که عبارتند از: رادیوتراپی خارجی : از این نوع رادیوتراپی بیشتر در مواردی استفاده میشود که یکی دو تا محل متاستاز استخوانی وجود داشته باشد. در این روش اشعه را از یک منبع خارجی به استخوان میتابانند مثلا از دستگ های رادیوتراپی استفاده میکنند که مانند دستگاه تصویربرداری اشعه ایکس یا گاما را به محل میتاباند. این درمان میتواند بصورت یک تابش و یا چند مرحله تابش اشعه به مدت حداکثر دو هفته باشد. اگر تعداد متاستارها بیشتر باشد ممکن است به کل نیمه بالایی بدن اشعه تابانده شده و پس از 4-2 هفته بعد که بدن توانست آثار و عوارض اشعه درمانی را تا حدودی کنترل کند رادیوتراپی برای نیمه پایینی بدن انجام میشود. برای انجام این روش باید مغز استخوان بیمار سالم باشد رادیوتراپی داخلی : اگر بیش از چند محل متاستاز استخوانی در بدن وجود داشته باشد میتوان از رادیوتراپی داخلی استفاده کرد. در این روش از ماده رادیواکتیوی به نام استرونسیم 89 ( Strontium 89 ) استفاده میشود. این ماده به جریان خون بیمار تزریق میشود و محل های متاستاز ماده را جذب کرده و تحت تاثیر اشعه آن قرار میگیرند. رادیواکتیو برای چند روز در بدن باقی میماند و بر روی سلول های بدخیم اثر میکند معمولا در 30 درصد بیماران درد استخوان در یک ماه بعد از شروع رادیوتراپی بکلی از بین میرود و در باقی بیماران شدت درد کاهش پیدا میکند. در 12-6 هفته بعد از رادیوتراپی، استخوان که حالا تا حدودی از دست سلول های سرطانی راحت شده تا حدودی خود را بازسازی کرده و قویتر و محکمتر میشود. در درمان با استرانسیم معمولا شروع کاهش درد بعد از 4-1 هفته است و اثر آن معمولا تا 18 ماه باقی میماند.

منبع