ادامه...
ارزيابي سلامت دهان
يک فهرست ارزيابي خلاصه شده شرح حال که بيماران ممکن است خارج از مطب پزشک يا در منزل آن را تکميل نمايند ميتواند به پزشکان در ارزيابي خطر سلامت دهان کمک کنند. همچنين روشهاي غربالگري وجود دارند که ميتوانند توسط افراد غيرکارشناس در زمينه بيماريهاي دندان در يک مرکز نگهداري سالمندان به کار گرفته شوند.
شکل 1 يک روش ساده، معتبر و قابل اعتماد غربالگري دنداني ميباشد. تنها مواد مورد نياز جهت ارزيابي شامل چراغ قلمي، دستکش و آبسلانگ هستند. هشت بخش سلامت دهان به صورت سالم، تغيير يافته يا ناسالم دستهبندي شدهاند تا در تعيين مراحل بعدي مراقبت بيمار کمک کننده باشند.
اصولي جهت زندگي: برنامه مدون ملي سلامت دهان جهت پزشکان خانواده يک منبع آموزشي است که توسط جامعه مدرسين گروه پزشکي خانواده در مورد سلامت دهان، تهيه شده است.
پايگاه اينترنتي http://www.smilesforlife2.org شامل کارتهاي جيبي و برنامه ديجيتال ارزيابي فردي قابل دانلود رايگان هستند.
تغييرات دهان ناشي از سن
همراه با افزايش سن، شکل و ساختار دندانها به تغيير تمايل پيدا ميکنند. زردشدگي (شکل 2) يا تيرهتر شدن دندانها به علت تغيير در ضخامت و ترکيب بافت عاج (dentin) زيرين و پوشش آن که ميناي دندان است رخ ميدهد. سايشها و فرسايشها نيز ميتوانند در تغييرات رخ داده در شکل دندانها دخالت داشته باشند. شمار عروق خوني که وارد دندان ميشوند و نيز ميناي دندان کاهش مييابد که منجر به کاهش حساسيت ميگردد. به دنبال کاهش حساسيت به محرکهاي محيطي، پاسخ به ايجاد پوسيدگي يا تروما ممکن است کاهش يابد. ساروج (cementum) (يعني ماده پوشاننده سطح ريشه دندان) به تدريج ضخيم ميگردد. به گونهاي که پهناي کلي تقريبا هميشه بين سنين 75-10 سالگي 3 برابر ميشود. به علت آن که ساروج مادهاي قويا آلي است، مقاومت کمتري به عوامل محيطي مانند شکر، اسيدهاي موجود در نوشيدنيهاي سبک، و سيگار که ميتواند اثر خشک کننده داشته باشد دارد.
شکل 2. زردشدگي دندان و افزايش پسرفت لثه ناشي از افزايش سن
تغييرات ناشي از افزايش سن در مخاط دهان و رژيم غذايي يا کمبودهاي هورموني منجر به کاهش کراتيندار شدن، خشکي و نازک شدگي ساختارهاي اپيتليومي ميگردند. به علاوه پهنا و محتواي فيبري ليگامان دوردنداني که بخشي از ساختار اتصال دور دنداني است با افزايش سن کاهش مييابد. پسرفت لثه (gingival recession)يک اختلال شايع ديگر در افراد سالمند است ولي تغييرات دهاني طبيعي وابسته به سن در نظر گرفته نميشود. پسرفت لثه سبب نمايان شدن ساروج ميگردد که ممکن است زمينهساز پوسيدگي ريشه دندان گردد.
ارزيابي سلامت دهان جهت غربالگري دنداني
نام فرد: نام کاملکننده: تاريخ:
نمره دهي: شما ممکن است دور هر کدام از کلمات خط بکشيد و نيز در هر گروه نمره را محاسبه کنيد.
گروه 0= سالم 1= تغييرات 2= ناسالم
لبها صاف، صورتي رنگ، مرطوب خشک، زخمي يا قرمز در گوشهها تورم يا يک توده؛ لکه سفيد، قرمز يا زخمي؛ خونريزي يا زخمي در گوشهها
زبان طبيعي، مرطوب، سطوح ناصاف، صورتي رنگ لکهدار، شياردار، قرمز، سطح پوشيده لکهاي که قرمز يا سفيد است، زخمي است يا متورم است
لثهها و بافتها صورتي رنگ، مرطوب، صاف، بدون خونريزي خشک، بزاق، ناصاف، قرمز، متورم، يک زخم يا لکه زخمي زير دندانهاي مصنوعي متورم، خونريزي دهنده، زخمها، لکههاي سفيد يا قرمز، قرمزي منتشر زير دندانهاي مصنوعي
بزاق بافتهاي مرطوب، بزاق آبدار و داراي جريان آزاد خشک، بافتهاي چسبناک، بزاق اندکي وجود دارد، گزارش خشکي دهان در شرح حال فرد وجود دارد بافتها به علت خشکي به هم چسبيدهاند و قرمز هستند، بزاق بسيار اندکي وجود دارد يا ندارد، بزاق غليظ است، خشکي دهان در شرح حال فرد وجود دارد
نویسنده:دکتر ساسان دبیری
علاقه مندی ها (Bookmarks)