پینوشتها: ۱- البته به جز این مواد خام که در بنای اولیه غرب مورد استفاده قرار گرفت، امروزه نیز نمی توان به طور قطع همه دستاوردهای این تمدن را به شیطان و حزب وی نسبت داد و آنان را دارای چنین قدرتی دانست. بسیاری از مظاهر تمدنی امروز نتیجه طبیعی تلاش ها و فعالیت های انسانها است که البته بسته به میزان ورود هوای نفس و تبعیت از شیطان در آن می تواند به اهداف این حزب نزدیک یا از آن دور شود، یا حتی نسبت به آن اصطلاحاً “لا بشرط” باشد. مهم، جهت گیری کلی این تمدن است که بر اساس این تحلیل و با فراهم بودن زمینه، رو به شیطان و پشت به انبیا تاکنون به حرکت خود ادامه داده است.
۲- آدلر، فیلیپ جی، تمدن های عالم، مترجم: محمدحسین آریا، ص ۱۹۱٫
۳- سوره مائده، آیه ۶۴٫ و یهود گفتند: «دست خدا (با زنجیر) بسته است. » دستهایشان بسته باد! و به خاطر این سخن، از رحمت (الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست (قدرت) او، گشاده است؛ هرگونه بخواهد، می بخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش می کنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد.
۴- سوره نساء، آیه ۱۵۳٫ اهل کتاب از تو می خواهند کتابی از آسمان (یک جا) بر آنها نازل کنی؛ (در حالی که این یک بهانه است؛) آنها از موسی، بزرگتر از این را خواستند، و گفتند: «خدا را آشکارا به ما نشان ده!» و بخاطر این ظلم و ستم، صاعقه آنها را گرفت. سپس گوساله (سامری) را، پس از آن همه دلایل روشن که برای آنها آمد، (به خدایی) انتخاب کردند، ولی از ما در گذشتیم (و عفو کردیم) و به موسی، برهان آشکاری دادیم.
۵- فایرابند، پاول، بر ضد روش: طرح نظریه ی آنارشیستی معرفت، مترجم: مهدی قوام صفری، ص ۲۰۹-۲۲۱٫
۶- Mas Media
7- Mass Culture
8- Mass Society
9- توجه به مفهوم “توده” (Mass) در طول دهه های ۲۰ و ۳۰ قرن بیستم در میان نظریه پردازان اجتماعی و منتقدان این حوزه رشد یافت و به عنوان نخستین نظریه کلاسیک در خصوص فرهنگ مطرح شد.
پس از وقوع انقلاب صنعتی اول در قرن هجدهم که تاریخ نمادین ۱۷۵۰ میلادی بیانگر آن است، موج دوم تجدید با ظهور شهرنشینی، سلطه فناوری جدید، فرایند صنعتی شدن و تولید انبوه (توده)، تجاری شدن، پیدایش و به قدرت رسیدن رسانه های توده و سرانجام منتقل شدن نقش اساسی از تولید به توزیع شناخته می شود که از اواخر قرن نوزدهم میلادی آغاز شد. این تحولات در عرصه فن آوری دگرگونی هایی را نیز در جامعه و روابط اجتماعی به دنبال داشت که سرانجام منجر به شکل گیری گونه خاصی از جوامع بشری شد که آن را به نام “جامعه توده” می شناسیم.
جامعه توده در واقع محصول فروپاشی همبستگی های سنتی، از بین رفتن امنیت، تضعیف نهادها و روابط اجتماعی گذشته و به طور کلی ظهور یک نوع گسیختگی و بی هنجاری در جامعه مدرن است. در این جامعه، انسان ذره گونه شده در دل شهرهای بزرگ طعم تلخ تنهایی واقعی و منفی را می چشد و این انزوای تحمیلی و در پی آن، تشنگی او برای ارتباط، زمینه را برای سلطه طبقات جدید و به قدرت رسیدن فرهنگ سازهای جامعه توده یعنی رسانه های توده فراهم می کند. فرهنگ جدیدی که برای پرکردن شکاف به وجود آمده در جامعه توده به وسیله این نهادهای تازه قدرت در جامعه مدرن به وجود می آید “فرهنگ توده” نام دارد.
یکی از ویژگی های مهم نظریه فرهنگ توده تشخیص این نوع فرهنگ در کنار “فرهنگ عامه” و “فرهنگ عالی” است. فرهنگ عامه بیانگر نیازها و علائق موجود و واقعی مردم جامعه است که به صورت خودجوش پدید می آید و در فولکلور تجلی پیدا می کند. در مقابل آن، فرهنگ عالی فرهنگی است که دارای استقلال و بیانگر ذوق راستین هنری و آدبی طبقه ای ممتاز در جامعه است. در فرهنگ توده که به شکل تحمیلی و غیر خودجوش در نتیجه تحولات جامعه صنعتی شکل می گیرد، همین تجلیات ادبی و هنری نیز به پیروی از تولید انبوه صنعتی، به طور مصنوعی باز تولید شده و با شعار “دسترسی مساوی به فرهنگ برای همه” در دسترس همگان قرار می گیرد.
منتقدان، فرهنگ آمریکا را به عنوان بارزترین مصداق فرهنگ توده و فرایندی به نام “امریکایی شدن فرهنگ” را یکی از مهم ترین پیامدهای ظهور فرهنگ توده در جامعه مدرن می دانند. به اعتقاد این گروه، آمریکایی شدن فرهنگ، هسته اصلی فرهنگ توده را تشکیل می دهد.
۱۰- دفلور، ملوین لارنس و اورت ای. دنیس، شناخت ارتباطات جمعی، مترجم: سیروس مرادی زیر نظر ناصر باهنر، ص ۸۷٫
۱۱- زرین کوب، عبدالحسین، کارنامه اسلام، ص ۷۹٫
۱۲- صاحب خلق، نصیر، تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا، ص ۳۰٫
۱۳- همان، ص ۱۹-۱۳٫
۱۴- هلال، رضا، مسیح یهودی، ص ۴۱٫
۱۵- صاحب خلق، نصیر، تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا، ص ۳۳٫
۱۶- صهیونیزم به عنوان پروژه بازگشت یهودیان به سرزمین های مقدس، با انقلاب پیوریتن ها در انگلستان که علاقه زیادی به عهد عتیق (تورات) و یهودیان از خود نشان می دادند مورد حمایت گسترده ای قرار گرفت. صهیونیزم مسیحی نام و عنوان حمایت فعالی است که از سوی مسیحیون از جنبش صهیونیزم به عمل می آید. این نظریه که تشکیل دولت یهودی می تواند نشانه ای بر بازگشت مجدد مسیح باشد اولین بار در سخنان و نوشته های الیور کرامول و پاول فلگن هاور از رهبران و تئولوگ های پروتستان قرن ۱۷ مطرح می گردد. در این رابطه نقش دیکتاتور پیوریتن انگلستان یعنی کرامول نیز بسیار برجسته بود، چرا که وی در قبال تقاضاها و درخواست های «مناشه بن اسرائیل» پیشگویی مذکور را کاملاً محقق کرد و به آنها اجازه استقرار در انگلستان، تنها کشوری که در آن هیچ یهودی وجود نداشت، را داد. این گروه (پیوریتن ها)، بعدها کار مهم تری را نیز انجام دادند و طرح «هواداران یهود» را در شالوده آمریکا نهادینه نمودند. اقدامات پیوریتن ها پس از پایان قدرت کرامول در انگلستان پایان نیافت، بلکه دیگران آن را ادامه دادند به طوری که کارن آرمسترانگ-نویسنده مشهور انگلیسی-در کتاب خود با نام جنگ مقدس می نویسد: «خواسته پیوریتن ها در انتقال یهودیان به سرزمین های مقدس پس از سال های ۱۶۰۰ نیز با همان شدت و حدت دنبال می شد. » http://mouood. org/content/view/12/439
17- صاحب خلق، نصیر، پروتستانتیزم، پیوریتانیسم و مسیحیت صهیونیستی، ص ۲۵-۳۳٫
۱۸- ولایتی، علی اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی، ص ۱۷۵٫
۱۹- نوربخش، مسعود، با کاروان تاریخ: مروری بر تاریخچه سفر و سیاحت در ایران از باستان تا امروز، ص ۱۷۶-۱۷۴٫
منبع مقاله:
همایون، محمد هادی؛(۱۳۹۰)، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، تهران: نشر دانشگاه امام صادق (ع)و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول۱۳۹۰٫
- - - به روز رسانی شده - - -
پینوشتها: ۱- البته به جز این مواد خام که در بنای اولیه غرب مورد استفاده قرار گرفت، امروزه نیز نمی توان به طور قطع همه دستاوردهای این تمدن را به شیطان و حزب وی نسبت داد و آنان را دارای چنین قدرتی دانست. بسیاری از مظاهر تمدنی امروز نتیجه طبیعی تلاش ها و فعالیت های انسانها است که البته بسته به میزان ورود هوای نفس و تبعیت از شیطان در آن می تواند به اهداف این حزب نزدیک یا از آن دور شود، یا حتی نسبت به آن اصطلاحاً “لا بشرط” باشد. مهم، جهت گیری کلی این تمدن است که بر اساس این تحلیل و با فراهم بودن زمینه، رو به شیطان و پشت به انبیا تاکنون به حرکت خود ادامه داده است.
۲- آدلر، فیلیپ جی، تمدن های عالم، مترجم: محمدحسین آریا، ص ۱۹۱٫
۳- سوره مائده، آیه ۶۴٫ و یهود گفتند: «دست خدا (با زنجیر) بسته است. » دستهایشان بسته باد! و به خاطر این سخن، از رحمت (الهی) دور شوند! بلکه هر دو دست (قدرت) او، گشاده است؛ هرگونه بخواهد، می بخشد! ولی این آیات، که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده، بر طغیان و کفر بسیاری از آنها می افزاید. و ما در میان آنها تا روز قیامت عداوت و دشمنی افکندیم. هر زمان آتش جنگی افروختند، خداوند آن را خاموش ساخت؛ و برای فساد در زمین، تلاش می کنند؛ و خداوند، مفسدان را دوست ندارد.
۴- سوره نساء، آیه ۱۵۳٫ اهل کتاب از تو می خواهند کتابی از آسمان (یک جا) بر آنها نازل کنی؛ (در حالی که این یک بهانه است؛) آنها از موسی، بزرگتر از این را خواستند، و گفتند: «خدا را آشکارا به ما نشان ده!» و بخاطر این ظلم و ستم، صاعقه آنها را گرفت. سپس گوساله (سامری) را، پس از آن همه دلایل روشن که برای آنها آمد، (به خدایی) انتخاب کردند، ولی از ما در گذشتیم (و عفو کردیم) و به موسی، برهان آشکاری دادیم.
۵- فایرابند، پاول، بر ضد روش: طرح نظریه ی آنارشیستی معرفت، مترجم: مهدی قوام صفری، ص ۲۰۹-۲۲۱٫
۶- Mas Media
7- Mass Culture
8- Mass Society
9- توجه به مفهوم “توده” (Mass) در طول دهه های ۲۰ و ۳۰ قرن بیستم در میان نظریه پردازان اجتماعی و منتقدان این حوزه رشد یافت و به عنوان نخستین نظریه کلاسیک در خصوص فرهنگ مطرح شد.
پس از وقوع انقلاب صنعتی اول در قرن هجدهم که تاریخ نمادین ۱۷۵۰ میلادی بیانگر آن است، موج دوم تجدید با ظهور شهرنشینی، سلطه فناوری جدید، فرایند صنعتی شدن و تولید انبوه (توده)، تجاری شدن، پیدایش و به قدرت رسیدن رسانه های توده و سرانجام منتقل شدن نقش اساسی از تولید به توزیع شناخته می شود که از اواخر قرن نوزدهم میلادی آغاز شد. این تحولات در عرصه فن آوری دگرگونی هایی را نیز در جامعه و روابط اجتماعی به دنبال داشت که سرانجام منجر به شکل گیری گونه خاصی از جوامع بشری شد که آن را به نام “جامعه توده” می شناسیم.
جامعه توده در واقع محصول فروپاشی همبستگی های سنتی، از بین رفتن امنیت، تضعیف نهادها و روابط اجتماعی گذشته و به طور کلی ظهور یک نوع گسیختگی و بی هنجاری در جامعه مدرن است. در این جامعه، انسان ذره گونه شده در دل شهرهای بزرگ طعم تلخ تنهایی واقعی و منفی را می چشد و این انزوای تحمیلی و در پی آن، تشنگی او برای ارتباط، زمینه را برای سلطه طبقات جدید و به قدرت رسیدن فرهنگ سازهای جامعه توده یعنی رسانه های توده فراهم می کند. فرهنگ جدیدی که برای پرکردن شکاف به وجود آمده در جامعه توده به وسیله این نهادهای تازه قدرت در جامعه مدرن به وجود می آید “فرهنگ توده” نام دارد.
یکی از ویژگی های مهم نظریه فرهنگ توده تشخیص این نوع فرهنگ در کنار “فرهنگ عامه” و “فرهنگ عالی” است. فرهنگ عامه بیانگر نیازها و علائق موجود و واقعی مردم جامعه است که به صورت خودجوش پدید می آید و در فولکلور تجلی پیدا می کند. در مقابل آن، فرهنگ عالی فرهنگی است که دارای استقلال و بیانگر ذوق راستین هنری و آدبی طبقه ای ممتاز در جامعه است. در فرهنگ توده که به شکل تحمیلی و غیر خودجوش در نتیجه تحولات جامعه صنعتی شکل می گیرد، همین تجلیات ادبی و هنری نیز به پیروی از تولید انبوه صنعتی، به طور مصنوعی باز تولید شده و با شعار “دسترسی مساوی به فرهنگ برای همه” در دسترس همگان قرار می گیرد.
منتقدان، فرهنگ آمریکا را به عنوان بارزترین مصداق فرهنگ توده و فرایندی به نام “امریکایی شدن فرهنگ” را یکی از مهم ترین پیامدهای ظهور فرهنگ توده در جامعه مدرن می دانند. به اعتقاد این گروه، آمریکایی شدن فرهنگ، هسته اصلی فرهنگ توده را تشکیل می دهد.
۱۰- دفلور، ملوین لارنس و اورت ای. دنیس، شناخت ارتباطات جمعی، مترجم: سیروس مرادی زیر نظر ناصر باهنر، ص ۸۷٫
۱۱- زرین کوب، عبدالحسین، کارنامه اسلام، ص ۷۹٫
۱۲- صاحب خلق، نصیر، تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا، ص ۳۰٫
۱۳- همان، ص ۱۹-۱۳٫
۱۴- هلال، رضا، مسیح یهودی، ص ۴۱٫
۱۵- صاحب خلق، نصیر، تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا، ص ۳۳٫
۱۶- صهیونیزم به عنوان پروژه بازگشت یهودیان به سرزمین های مقدس، با انقلاب پیوریتن ها در انگلستان که علاقه زیادی به عهد عتیق (تورات) و یهودیان از خود نشان می دادند مورد حمایت گسترده ای قرار گرفت. صهیونیزم مسیحی نام و عنوان حمایت فعالی است که از سوی مسیحیون از جنبش صهیونیزم به عمل می آید. این نظریه که تشکیل دولت یهودی می تواند نشانه ای بر بازگشت مجدد مسیح باشد اولین بار در سخنان و نوشته های الیور کرامول و پاول فلگن هاور از رهبران و تئولوگ های پروتستان قرن ۱۷ مطرح می گردد. در این رابطه نقش دیکتاتور پیوریتن انگلستان یعنی کرامول نیز بسیار برجسته بود، چرا که وی در قبال تقاضاها و درخواست های «مناشه بن اسرائیل» پیشگویی مذکور را کاملاً محقق کرد و به آنها اجازه استقرار در انگلستان، تنها کشوری که در آن هیچ یهودی وجود نداشت، را داد. این گروه (پیوریتن ها)، بعدها کار مهم تری را نیز انجام دادند و طرح «هواداران یهود» را در شالوده آمریکا نهادینه نمودند. اقدامات پیوریتن ها پس از پایان قدرت کرامول در انگلستان پایان نیافت، بلکه دیگران آن را ادامه دادند به طوری که کارن آرمسترانگ-نویسنده مشهور انگلیسی-در کتاب خود با نام جنگ مقدس می نویسد: «خواسته پیوریتن ها در انتقال یهودیان به سرزمین های مقدس پس از سال های ۱۶۰۰ نیز با همان شدت و حدت دنبال می شد. » http://mouood. org/content/view/12/439
17- صاحب خلق، نصیر، پروتستانتیزم، پیوریتانیسم و مسیحیت صهیونیستی، ص ۲۵-۳۳٫
۱۸- ولایتی، علی اکبر، فرهنگ و تمدن اسلامی، ص ۱۷۵٫
۱۹- نوربخش، مسعود، با کاروان تاریخ: مروری بر تاریخچه سفر و سیاحت در ایران از باستان تا امروز، ص ۱۷۶-۱۷۴٫
منبع مقاله:
همایون، محمد هادی؛(۱۳۹۰)، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، تهران: نشر دانشگاه امام صادق (ع)و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول۱۳۹۰٫
علاقه مندی ها (Bookmarks)