پاسخ : مقامهای موسیقیایی تلاوت قرآن
بسم الله الرحمن الرحیم
برای آنکه هدف اصلی قرائت، که همان القای درست و شایستة معانی قرآن است، تحقق یابد، رعایت دو اصل مهم ضرورت دارد:
اصل اول: درک احساس خاص از هر مقام. در این‌باره نمی‌توان احساس کلی را بیان کرد و توقع داشت که همه، این احساس را نسبت به مقامات داشته باشند. زیرا نفوس انسانها مختلف است، و هر کس از آنچه که در پیرامونش می‌گذرد، احساس خاصی دارد. با وجود این، یک احساس کلی و اجماعی در میان قاریان معروف نسبت به یکایک مقامات شکل گرفته است، که در اینجا به اختصار بدان می‌پردازیم:
1. مقام بیات: زیباترین مقام قرآنی،بیات است؛ چه از لحاظ لطافت و حزن معنوی و چه از نظر وسعت گوشه‌ها و گستردگی آنها. به همین دلیل آن را «ام‌النغمات» می‌گویند.
2. مقام رست: مقامی است بسیار زیبا که حالت وقار، صلابت، متانت و بیانگری دارد، و بدان «ملک المقامات» گویند. واکثر تلاوتهای ترکیزی مبتنی بر این مقام است.
3. مقام سگاه: این مقام حالت هیجانی نفسانی در انسان برمی‌انگیزد. برخی از گوشه‌ها سگاه حالت امید، رجا و شادمانی معنوی در قاری ایجاد می‌کند و برخی از گوشه‌های آن، حزنی معنوی در نفس به وجود می‌آورد.
4. مقام حجاز: نغمة جذاب و گسترده‌ای است. برخی از گوشه‌هایش سرور معنوی و برخی از آنها، حالت بشارت دهنده دارد و عشق و محبت الهی را در انسان برمی انگیزد.
5. مقام چهارگاه: مقامی است که دارای جذابیت و حالت یادآوری و خاطره‌انگیزی دارد، و برخی از گوشه‌هایش انسان را متأثر از حزنی معنوی می‌گرداند.
6. مقام صبا: حزین ترین مقام میباشد و حالت هشدار و انذار دارد. بعضی از گوشه‌های آن، تحسّر و تأثر شدیدی در قاری به وجود می‌آورد.
7. مقام نهاوند: مقامی است که بعضی از گوشه‌های آن، همچون گلی رنگارنگ و خوشبوست و از حیث لطافت، نسیم سحرگاهان را می‌ماند، و حالت محبّت، سرور و بهجت در نفس ایجاد می‌کند.
اصل دوم: شناخت موضوعات متنوع قرآن کریم و درک تناسب آنها با مقامات است. برای عملی شدن این اصل، لازم است موضوعات متنوع قرآن را استخراج و جمع‌آوری کرده، هریک از مقامات را به آنها عرضه کرد. سپس نسبت مقامات و آیات را تعیین نمود. برای نمونه، توحید و اسما و صفات الهی با مقامات بیات، نهاوند، رست و برخی از گوشه‌های حجاز تناسب دارد. نشانه‌های الهی با مقامات سگاه، چهارگاه، رست و برخی از گوشه‌های حجاز؛ نبوت عامه با مقامات بیات و رست؛ تاریخ انبیا با مقام چهارگاه؛ نبوت خاصه با مقامات بیات؛ اخلاق با مقامات بیات و نهاوند؛ معاد با مقامات بیات و صبا؛حالات مؤمنین با مقامات بیات، نهاوند، سگاه و حجاز، وحالات مشرکین و کفار با مقامات چهارگاه و صبا تناسب دارند. روشن است که تلاوتی که خالی از این تناسبها باشد، بی‌روح و بعضاً بی‌معنا می‌شود. با شناخت حالت هر مقام و موضوعات آیات و تناسب آنها با یکدیگر و رعایت تناسب، تلاوت قاری قرآن علاوه بر بیان لفظی، بیان تصویری پیدا می‌کند. این بیان یکی از مصادیق اعجاز لفظی قرآن است، و تنها هنری که می‌تواند آن را به منصة ظهور برساند، هنر قرائت است.
دوست عزیز، به سایت علمی نخبگان جوان خوش آمدید
مشاهده این پیام به این معنی است که شما در سایت عضو نیستید، لطفا در صورت تمایل جهت عضویت در سایت علمی نخبگان جوان اینجا کلیک کنید.
توجه داشته باشید، در صورتی که عضو سایت نباشید نمی توانید از تمامی امکانات و خدمات سایت استفاده کنید.
پاسخ با نقل قول
علاقه مندی ها (Bookmarks)