موش دم بریده (به روایت های گوناگون )

[*FATIMA*]

روایت ونک سمیرم

روُوَه دم بریده

یی پیرزنی بید و یه رووی . پیرزن یه بزی داشت . شیرش دخت و نارش تو طاقچه . ای رووه تا دو سه روز شیر پیرزنه خارد . پیرزن نفهمید که کی ای شیر خاره . یه روز پیرزن دزش شناخت ، دید روویه . گو تا امروز ای روونه نگیرم ولی نی کنم . پیرزن یی خوردی جیدی زنه گل تووه و نه سر شیر کو .

رووه یا که بی دمبش توونه وردار و شیر بخاره . دمبش چسبه گل تووه پیرزن فوراً یا وُ رووکونه گیره و دمبش بره . رووه التماس دالوزن کنه که دمبم بده تا برم بازار بازو . پیرزن گووه : " شیرم بده تا دمبت بدم بری بازار بازو . "

رووه رَ پَلی بز و گوه : " شیر بدم تا بدم دالو دمبم بده برم بازار بازو . "

بز گو : " کی یخوردی بلگه بید وردی سیم که شیر ندادمت ؟ "

رووه ر پلی بید گووه: " بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

بید گو : " کی یخوردی او دی مَ که مو بلگه ندامت ؟ "

رووه ز پلی چشمه گو : " ای چشمه او بده تا بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

چشمه گو : " کی ددرا امین یخوردی سرم بازیدن مو او ندامت ؟ "

رووه ر پلی ددراگو : " ای ددرگلا بیین سرچشمه بوازین تا چشمه او بده ، اونه بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

دودرگلا گفتن : " یکی یه النگو سیمون بیار تا بییم سر چشمه بوازیم "

رووه ر پلی آهنگر گو : " آهنگر النگو بده تا بدم ددرگلا ، ددرگلا برن سرچشمه بوازن تا چشمه او بده ، اونه بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

آهنگر گو : " بره سیم ترمغ بیار تا النگو سیت درست بکنم . "

رووه ر پلی مرگ گو : " مرگ ترمغ بده تا ترمغ بدم آهنگر النگو بده تا بدم ددرگلا ، ددرگلا برن سرچشمه بوازن تا چشمه او بده ، اونه بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

مرگ گو : " کی سیم گندم وردی که ترمغ ندامت ؟ "

رووه ر پلی تاپو گو : " تاپو گندم بده ، گندم بدم مرگ ترمغ بده تا ترمغ بدم آهنگر النگو بده تا بدم ددرگلا ، ددرگلا برن سرچشمه بوازن تا چشمه او بده ، اونه بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

تاپو گو : " بره یخوردی تپه بیار تا بزنم گل درگم تا گندم بدمت "

رووه ر پلی گا گو : : ای گا تپه بدم ، تپه بدم تاپو گندم بده ، گندم بدم مرگ ترمغ بده تا ترمغ بدم آهنگر النگو بده تا بدم ددرگلا ، ددرگلا برن سرچشمه بوازن تا چشمه او بده ، اونه بدم بید ، بید بلگه بده تا بدم بز ، بز شیر بده تا بدم ننه دالو ، ننه دالو دمبم بده برم بازار بازو "

گا گو : " بر یی کمی علف سیم بیار تا تپه بدمت "

رووه ر تو یه صحری دید دو تا بچه هی علف کنن جارشون ز گو : " بواتون مرده جلوا بی بیل قس کنن " بچا که ای حرف فهمیدن علفاشون ول کردن و رفتن .

رووه ره علفاشون ورداشت و ورد دا گا ، گا تپه داش ، تپه نه دا تاپو ، تاپو گندم داش ، گندم دا مرگ ، مرگ ترمغ داش ، ترمغ دا آهنگر ، آهنگر النگو داش ، النگو دا ددرگلا ، ددرگلا رتن سرچشمه بازیدن ، چشمه او داش ، اونه دا بید ، بید بلگه داش ، بلگه نه دا بز ، بز شیر داش ، شیر دا دالو پیرزن ، دالو پیرزن دمبش داش ر بازار بارو

------------------------------------------------------------------------------------------


روُوَه : روباه ------------------------------------ دخت : دوشید -------------------------------------------- نارش : گذاشتش

خارد : خورد ------------------------------------ گو : گفت ------------------------------------------------- نی کنم : نمی کنم

جیدی : سریش -------------------------------- گَلِ : روی ------------------------------------------------- یا : آمد

بی : با ----------------------------------------- دالوزن : پیرزن -------------------------------------------- بازو : بازی

ر پلی : رفت پهلوی --------------------------- وردی : آوردی ------------------------------------------- سیم : برایم

ندامت : ندادمت ------------------------------- او دی م : آب دادی به من ------------------------------- ددرا : دخترا

امین : امدند ---------------------------------- بازیدن : رقصیدند ----------------------------------------- ددرگلا : دختربزرگها

ترمغ : تخم مرغ ------------------------------- مرگ : مرغ ------------------------------------------------ تپه : تپاله

تاپو : ظرفی معمولاً سفالی که داخل آن گندم ذخیره کنند -------------------------------------------- درگم : سوراخم

جارشون ز : صدایشان زد ------------------- قس کنن : قسمت کنند ---------------------------------- ورد : آورد

رتن : رفتند

منبع : متل ها و افسانه های ایران

گردآورنده : سید احمد وکیلیان