آنچه باید دربارۀ سرطان کبد بدانید

[سونای]

علائم



سرطان کبد زودهنگام معمولاً علامتي ندارد. هنگامی‌که سرطان رشد می‌‌‌کند، یک یا چند مورد از اين علائم رایج در بیمار مشاهده مي‌شود:

• درد در بخش فوقانی شکم در سمت راست
• توده یا احساس سنگینی در بخش فوقانی شکم
• ورم شکم (نفخ)
• از دست دادن اشتها و احساس سیری زودرس
• از دست دادن وزن
• ضعف یا احساس خستگی شدید
• حالت تهوع و استفراغ
• زرد شدن پوست و چشم‌‌‌ها، مدفوع کمرنگ، و ادرار تیرة ناشی از زردی (یرقان)
• تب

این علائم به دلیل سرطان کبد یا مشکلات دیگر به وجود مي‌آیند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به سرعت پزشک خود را مطلع کنید تا مشکل شما در سریع‌‌‌ترین زمان ممکن مشخص و درمان شود.




تشخیص


اگر شما علائمی را دارید که نشانة سرطان کبدند پزشک شما مي‌كوشد تا علت مشکل را پیدا کند.



شايد لازم است یک یا چند مورد از اين آزمون‌هاي را انجام دهید.

• معاینة فیزیکی : پزشک ناحیة شکم شما را لمس می‌‌‌کند تا با بررسي وضعیت کبد، طحال و ساير اندام‌‌‌های مجاور و وجود توده یا هرگونه تغییر در اندازه یا شکل در این
  قسمت‌‌‌ها را تشخیص دهد. علاوه براین، پزشک شکم شما را از لحاظ به‌وجود آمدن آسیت (Ascites) - تجمع غیر عادی آب در شکم- بررسی می‌‌‌کند. همچنین معمولاً چشم‌‌‌ها و پوست از لحاظ وجود علائم زردی معاینه مي‌شوند.
• آزمایش‌‌‌های خون : برای بررسی وجود مشکل کبد از آزمایش‌‌‌های خون متعددی استفاده مي‌كنند. نوعي آزمایش خون میزان آلفا- فیتوپروتئین (Alpha-Fetoprotein: AFP) را تعیین می‌کند. سطح AFP بالا نشان‌دهندۀ وجود سرطان کبد است. آزمایش‌های خون دیگر، چگونگی عملکرد کبد را نشان می‌‌‌دهند.
• سی.تی.اسکن : دستگاه اشعۀ ایکس متصل به کامپیوتر چند عکس از جزئیات کبد و ساير اندام‌ها و رگ‌های خونی ناحیۀ شکم شما تهیه می‌‌‌کند. نوعی مادۀ حاجب به شما تزریق مي‌كنند تا کبد به خوبی در عکس‌‌‌ها قابل مشاهده باشد. احتمال دارد پزشک در سی.تی.اسکن، تومورهایی را در کبد یا نواحی دیگر درون شکم مشاهده کند.
• ام.آر.آی : در ام.آر.آی از یک دستگاه بزرگ با آهنربایی قوی و متصل به کامپیوتر برای تهیۀ عکس‌‌‌هایی حاوی جزئیات از نواحی درون بدن استفاده مي‌كنند. گاهي، مواد حاجب، باعث می‌‌‌شوند نواحی غیرعادی در تصویر واضح‌‌‌تر قابل مشاهده باشند.
• آزمایش سونوگرافی : دستگاه سونوگرافی از امواج صوتی ماوراي صوتي كه به گوش انسان قابل شنیدن نیست استفاده می‌‌‌کند. امواج صوتی پس از برخورد با اندام‌‌‌ها مجموعه‌ای از بازتاب‌ها را (اِکو‌‌‌) ایجاد می‌‌‌کنند. این بازتاب‌ها تصویری (سونوگرام) از کبد و اندام‌های دیگر درون شکم را ایجاد می‌‌‌کنند. تومورها بازتاب‌هايي را ایجاد مي‌کنند که با بازتابي كه بافت‌های سالم توليد مي‌كنند متفاوت است.

تکه‌برداری

معمولاً برای تشخیص سرطان کبد نیازی به بیوپسی وجود ندارد ولی در بعضی موارد پزشک نمونه‌‌‌ای از بافت را خارج مي‌کند. آسیب‌‌‌شناس بافت را از لحاظ وجود سلول‌‌‌های سرطانی بررسی ميكروسكوپي می‌‌‌کند.



پزشک با استفاده از یکی از اين روش‌‌‌ها به بافت دسترسی پیدا مي‌کند :

• با استفاده از سوزن و از طریق پوست : پزشک سوزن نازکی را در کبد فرو می‌‌‌برد تا مقدار اندكي از بافت را خارج کند. از سی.تی.اسکن یا اولتراسوند برای هدایت سوزن استفاده مي‌كنند.
• جراحی لاپاروسکوپیک: جراح چند شکاف خیلی کوچک روی شکم ایجاد می‌‌‌کند. لولۀ باریک و سبکي (لاپاراسکوپ) درون شکاف فرو مي‌برند. لاپاروسکوپ ابزاری برای خارج کردن بافت از کبد دارد.
• جراحی باز : پزشک از طریق یک شکاف بزرگ مقداری از بافت کبد را خارج مي‌کند.

شايد بخواهید پيش از بیوپسی اين موارد را از پزشک بپرسید :

• نتایج بیوپسی چه تأثیری بر برنامۀ درمان من دارد؟
• از چه نوع بیوپسی استفاده خواهد شد؟
• انجام بیوپسی چه مدت طول می‌‌‌کشد؟ آیا هوشیار خواهم بود؟ آیا بیوپسی درد هم خواهد داشت؟
• آیا این احتمال وجود دارد که بیوپسی سوزنی باعث انتشار سرطان شود؟ احتمال عفونت یا خونریزی پس از بیوپسی چقدر است؟ آیا خطرات دیگری وجود دارد؟
• چه زمانی از نتایج مطلع خواهم شد؟ چگونه می‌‌‌توانم نسخه‌اي از گزارش آسیب‌‌‌شناسی را بگيرم؟
• اگر سرطان در بدن من وجود داشته باشد چه کسی دربارۀ درمان با من صحبت مي‌كند؟ در چه زمانی؟

منبع