آیا حضرت ابوالفضل علیه السلام هم سید می باشند؟

[طلیعه طلا]

كلمه ((سيد)) از نظر علما

در كتاب اسعاف الراغبين (ص 47) مى نگارد:
اسم شريف و سيد يطلق فى الصدر الاول على كل من كان من اهل البيت عليهم السلام سواء كان حسنيا ام حسينيا ام علويا من ذرية محمد حنفية او غيره من اولاد على بن ابى طالب ام جعفر ام عقيليا ام عباسيا و الشريف الزينبى )).

ترجمه : اطلاق كلمه شريف و سيد بر تمام اهل بيت پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم بوده خواه از فرزندان امام حسن يا فرزندان امام حسين ، يا از نسل هاى على بن ابى طالب از ذريه محمد بن حنفيه ، يا از فرزندان جعفر بن ابى طالب ، يا از فرزندان عقيل ، يا از نسل هاى عباس عموى پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم باشند.


همينطور در كتاب احكام سلطانيه آمده است :
((سيد)) و هو اطلاقه على كل علوى و جعفرى و عقيلى و عباسى .
يعنى آن كلمه سيد و شريف اطلاق بر تمام هاشميون علوها و جعفرى ها و عقيلى ها و عباسى ها مى شود.
در كتاب جامع الانساب ، (ص 35) مى نگارد:
در زمان حاضر ايرانيان منحصرا كلمه ((سيد)) را براى عموم بنى هاشم استعمال مى كنند و در ايران جايى يافت نمى شود كه به آنان كلمه ديگرى غير از سيد اطلاق كنند.


علامه حلى ((اعلى الله مقامه الشريف )) در كتاب تذكره مى نگارد:
((مستحق خمس هستند؟ نسب شان از طرف پدر به حضرت عبدالمطلب برسد)).
كثيرى از علماى اماميه عامه اتفاق بر اين دارند، البته علامه سيد مرتضى قائل بر اين است كه اگر كسى مادرش هم سيده باشد يعنى از طرف مادر نسبت به جد پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم داشته باشد مى تواند خمس بگيرد. (5)

ملا مهدى نراقى كاشانى ((ره )) در مستند الشيعه ، ج 2، كتاب الخمس ، ص 84 فى المسالة الخامسة مى نگارد:
((السادات هم الهاشميون المنتسبون الى هاشم جد النبى صلى الله عليه و آله و سلم اى اولاد عبدالمطلب من بنى عبدالله و ابى طالب و العباس و الحارث و ابى لهب ، و استحقاقهم الخمس اجماعى ويويد ذلك الاخبار)).


سادات تمام بنى هاشم كه منتسب به حضرت هاشم جد نبى اكرم صلى الله عليه و آله و سلم باشند و آن اولاد عبدالمطلب از بنى عبدالله و ابى طالب و بنى العباس و حارث و ابى لهب اجماع است كه همه شان استحقاق خمس ‍ دارند و اخبار هم مويد اى مطلب است .
هر چند در ايران به سيادت حضرت ابوالفضل العباس و اولادش عليهم السلام ايمان و ايقان دارند ولى در بعضى از كشورها اين سوال مطرح است . از اين جهت ما لازم دانستيم اين مطلب را تذكر بدهيم .


حضرت ابى الفضل العباس عليه السلام ازآل محمد صلى الله عليه و آله و سلم است
درباره اين كه حضرت ابى الفضل العباس عليه السلام از آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم و به يك چنين مقامى سرفراز است ، رواياتى زياد در كتب شيعه و سنى آمده است ، كه مختصرى از آنها به عرض خوانندگان معظم مى رسانيم .
ابن اثير جزرى كه يكى از علما و دانشمندان بزرگ اهل تسنن به شمار مى رود در كتاب نهايه مى نگارد:


صدقه براى حضرت محمد و آل آن بزرگوار صلى الله عليه و آله و سلم حلال نيست . آن گاه از قول شافعى نقل مى كند و مى گويد: ((آل محمد افرادى هستند كه صدقه به آنان حرام است و خمس در عوض صدقه براى ايشان مقرر شده و اشخاصى كه صدقه بر آنان حرام است همان افرادى هستند كه از نسل و صلب حضرت هاشم و مطلب باشند.
در كتاب معجم متن اللغه در لغت ((اهل )) آمده :
آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم و اهل بيت آن حضرت است و منظور از اهل بيت حضرت محمد صلى الله عليه و آله و سلم : على ، فاطمه ، حسن و حسين عليهم السلام مى باشند.


امام اهل تسنن احمد حنبل در كتاب مستند (ج 6، ص 323) از ام البنين حضرت ام سلمه (ره ) نقل مى كند:
پيامبر خدا به فاطمه زهرا عليهاالسلام فرمود: ((شوهرت على و فرزندانت حسن و حسين را نزد من بياور. وقتى همه آمدند پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم يك كساى يمنى بر روى ايشان افكند و آن گاه دست مبارك خود را روى آن كسا نهاد و گفت :
پروردگارا اينان آل من اند. بار خدايا، صلوات و بركات خود را براى محمد و آل محمد نازل فرما.

ام سلمه مى گويد: من هم گوشه كسا را بلند كردم كه داخل كسا شوم ولى پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم آن را از دستم گرفت و فرمود تو نيز به خير و سلامتى خواهى بود)).
ده ها روايت ديگر در كتب اهل تسنن داريم كه حضرت على عليه السلام از آل محمد به شمار مى رود و حضرت اباالفضل العباس عليه السلام كه فرزند و خلف صالح آن بزرگوار است نيز از آل محمد محسوب مى شود.

دركتاب قاموس اللغه مى گويد: كلمه عترت به معناى فرزند، قبيله ، خويشان نزديك از گذشتگان و آيندگان .
امام حسين عليه السلام در كربلا در زير يك خيمه كه حضرت عباس ‍ عليه السلام فرزندان امام حسن عليه السلام و فرزندان عقيل عليهم السلام بودند فرمود: ما عترت اهل بيت رسول صلى الله عليه و آله و سلم هستيم .


مراد اين كه امام حضرت عباس عليه السلام و ديگر خويشان نزديك را از عترت اهل بيت قرار داده و از عترت پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم جدا نكرده است . علامه حلى ((رحمة الله عليه )) در كتاب تذكرة الفقهاء در بحث مستحقان زكات مى نگارد:
((وقد اجمع المسلمون كافة على تحريم الصدقة الفروضة على بنى هاشم )) لقوله عليه السلام : ((ان الصدقة لا تنبغى لآل محمد، انما هى اوساخ الناس )). (6)
و قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم : انا اهل البيت لا تحل لنا الصدقة . (7)
چون حضرت قمر بنى هاشم از آل رسول صلى الله عليه و آله و سلم محسوب مى شوند، پس صدقه و زكات واجب بر او و نسل آن حضرت حرام است .

صاحب كتاب ((انوار زهرا عليهاالسلام )) مى نگارد: متجاوز از صد جلد كتاب در معناى آل بيت لغت و احاديث را دقيقا مطالعه كردم ... از بسيارى از احاديث استفاده مى شود كه آل پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم تمام بنى هاشم تا روز قيامت اند. در لغت ، آل را به معناى اهل گفته اند با اين فرق كه در معناى آل ، داشتن شرافت لحاظ شده ولى در معنى اهل اين قيد ذكر شده است ...

به طور خلاصه در تمام كتب لغت ، آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم به معناى ذريه آل آن حضرت تا روز قيامت و اقوام نزديك آن وجود مقدس از كسانى كه صدقه بر آنها حرام بوده و مى شود به آنها خمس داده ، اما در روايات نيز به همين معنا آمده است ، زيرا در باب زكات در احاديث مكرر گفته شده كه زكات بر آل محمد حرام است و در باب خمس نيز رواياتى تصريح شده كه نيمى از خمس را به آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم داد. كه طبق دو دسته احاديث در كتب فقه تصريح شده كه آل محمد شامل جميع بنى هاشم تا روز قيامت مى گردد.