در محرم به کدام شهر و استان برویم ؟

[دبستان]

گذری بر آیین های عزاداری محرم در سمنان


در شهر سمنان چند روز مانده به ماه محرم، زنان و مردان هر محله به نظافت مساجد و حسینیه ها پرداخته، علاوه بر آن سر در خانه ها و بازار را سیاه پوش می نمایند. چادر بزرگی موسوم به پوش یا خیمه به نشانه آغاز عزاداری برروی تکایا بر پا می گردد. از رایجترین مراسم عزاداری مربوط به ماه محرم می توان به روضه خوانی، دسته گردانی، علم بندان، نخل گردانی و ادای نذورات اشاره نمود. در تمام نقاط شهر سمنان از اول ماه محرم، مراسم روضه خوانی در مساجد و حسینیه ها برگزار شده و برخی افراد نیز به بر پایی این مجالس در خانه های خود مبادرت می ورزند. در طول شبهای دهه اول محرم، پس از نماز مغرب و عشاء مجالس عزاداری و سوگواری در مساجد با حضور روحانیون و مداحان انجام می شود. برپایی این مراسم تا پایان ماه صفر به طول می انجامد. نخل گرداني، سينه زني، زنجيرزني و برپايي مجالس روضه و مرثيه سرايي و پخت غذای نذری و تقسیم آن در بین اهالی هر محله از ديگر آداب عزاداري ماه محرم در اين شهر است كه در روزهاي تاسوعا و عاشورا به اوج خود مي رسد. دسته گردانی: یکی از شیوه های عزاداری این ایام، دسته روی یا دسته گردانی است. معمولاً از شب ششم محرم به بعد دستجات عزاداری از مقابل حسینیه یا تکایای خود حرکت کرده و هر دسته مسیر مشخصی را در هر یک از شب ها طی می نماید. اوج عزاداری ماه محرم در شب های تاسوعا و عاشورا است. اهالی هر محله پس از تجمع در تکایا و حسینیه های خود به سوگواری پرداخته و سپس در قالب دستجات عزاداری در سطح شهر به حرکت در می آیند. در میان دسته، علامت، علم، نخل و دیگر نشانه های عزاداری بچشم می خورد. ذبح گوسفند در مسیر حرکت دسته های عزاداری، حضور گسترده ماموران انتظامی و راهنمایی و رانندگی برای برقراری امنیت و روان سازی ترافیک از دیگر موارد قابل ذکر در حرکت دسته های عزاداری در سمنان است.
علم بندان: علم چوب بلندی است که یک پنجه فلزی در راس آن نصب شده است. علم بندان از دیگر آئین های محرم در سمنان است که در بیشتر نقاط شهر با اندکی تفاوت در زمان و نحوه اجرا، انجام می شود. بسیاری از مردان و زنان به جهت بر آورده شدن حاجات خود در این مراسم شرکت نموده و نذورات خود شامل پول و پارچه ها را به علم می بندند. بدین ترتیب بدنه علم از پارچه های نذری اهالی پوشیده می شود. پس از پوشیدن علم، آن را با احترام بلند کرده و در این لحظه همگان صلوات می فرستند. برخی از افراد بنا به نذر خود در جلوی علم گاو یا گوسفند قربانی می کنند.
نخل گردانی: یکی دیگر از نشانه های عزاداری در نقاط مختلف نخل گردانی است. نخل را با پارچه های سبز و مشکی پوشش داده و در قسمت جلوی آن تصاویر امامان، شهدا و آینه می آویزند. برای بلند کردن نخل عزاداران شال سیاه به گردن خود می اندازند. نخل را در شبهای محرم همراه با هیاتهای عزاداری حمل می کنند. این شیوه در روزهای تاسوعا و عاشورا چشمگیرتر است.
تعزیه خوانی: بر پایی مجالس تعزیه از دیگر روش های عزاداری در این ایام است. مجالس تعزیه در تکایا و حسینیه های شهر سمنان برگزار می گردد. ایفا کنندگان نقش دریک گروه تعزیه شامل: امام خوان، شمر خوان، بچه خوان، حر، عباس، علی اکبر و غیره است.نام برخی از مجالس تعزیه خوانی که برگرفته از وقایع و حوادث کربلا به شرح زیر است: مجلس مصیب، شهادت حر، مسلم، دو طفلان مسلم، مجلس ابوالفضل، علی اکبر(ع)، قاسم و شهادت امام حسین (ع). گفتنی است که مجالس تعزیه خوانی زنانه نیز توسط برخی زنان روضه خوان این شهر در ایام محرم برگزار می گردد.
شام غریبان: غروب روز عاشورا، شام غریبان شهدای کربلاست. از این رو عزاداران هر محل بعد از خواندن نماز مغرب و عشا در تاریکی اقدام به دسته گردانی در نقاط مختلف می نمایند. حمل نشانه های عزاداری در میان دسته جات شام غریبان مرسوم نیست.