صنايع دستي و سوغاتي شهر هاي مختلف ايران

[طاهره جووون]

مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی






صنایع دستی لرستان


نمد مالي
نمد مالي يكي از قديمي ترين صنايع دستي اين ديار است . در گذشته هاي نه چندان دور در اغلب شهرهاي لرستان كارگاه هاي نمد مالي داير بوده به گونه اي كه در بروجرد و خرم آباد راسته بازارهايي به نمد مالي اختصاص داشته است .نمد مال ها با استفاده از پشم بره كه به گويش محلي برگه ( برگن ) ناميده مي شود ، بخشي از نيازهاي عشاير و روستاييان را تامين مي كنند .
رايج ترين اين توليدات عبارتند از : از كلاه نمدي ، تن پوش هاي نمدي ( كپنك ) ، گردله ( زيرزين اسب ) ،انواع زيراندازها با نقوش و اندازه هاي مختلف .
آن ها براي تهيه اين نوع توليدات مراحل زير را انجام مي دهند .
1-پهن نمودن قالب نمد (حصيريابرزنت ) 2- ايجاد نقوش با فتيله -هاي پشمي رنگ شده3- ريختن پشم و كمان زدن 4-پاشيدن آب و صابون و خيساندن پشم 5-پيچيدن قالب نمد و بستن آن با طناب 6-ماليدن قالب نمد با دست و پا . وسايل و ابزار كار نمدمالي عبارتند
از : چوب تركه اي ، كمان چند زهي و حصير به عنوان قالب نمد.



حصير بافي
حصير يا بوريا از ني ساخته مي شود ، نمونه هايي كه دربين النهرين پيدا شده متعلق به 5000 سال ق.م است ، بنابراين حتي از صنعت پارچه بافي هم كهنتراست. در ايران مراكز صنعت حصيربافي يكي در زرقان فارس وديگري در بروجرد است . حصيربافهاي برجردي بيشتر ني مورد نياز خود را از نيزارهاي اطراف بروجرد و دشت هاي خوزستان تامين مي كنند.حصيرهاي بافته شده در سقف هاي گلي همچنين بعنوان زيراندار اقشار فرودست مورد استفاده قرار مي گيرد.حصير باف،ني را بقچه اي ميخرد.اول ساقه ني را تمييز ميكند و سپس با نيكوب ساقه ها را مي كوبد و تخت مي كند و آب روي آنها مي ريزد تا نرم شوند و بعد ني هايي را كه به صورت ورقه باز شده اند در كنار هم مي چيند و يك "پود" ني را با زاويه قائمه مي بافد و از يك نوع بافت جناقي استفاده مي كند و در آخر ته ساقه "پود" بافته شده را پيچ مي دهد تا اينكه لبه هاي آن محكم باشد.اندازه هاي معمول اين حصير 8 در 4 است.